نقش آقای بورس در بانک توسعه صادرات

مدیریت «آقای بورس»

 جوان سبزواری 28 ساله‌ای بود که دبیر کل بورس شد. متولد یکی از روستاهای سبزوار در سال 1357 و دانش‌آموخته دانشگاه امام‌صادق(ع) است که در برابر تردیدهای منتقدان جانشین عبده‌تبریزی 54 ساله در سمت دبیر کلی سازمان بورس شد. علی صالح‌آبادی، مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته معارف اسلامی و مدیریت مالی از دانشگاه امام صادق (ع) و نیز مدرک دکترا را در همین رشته از دانشگاه تهران گرفته است. تقریبا در کتاب‌ها و مقالاتش هم، ردپایی از این دو ترکیب را می‌بینید. در جوانی هم آخرین شد و هم اولین؛ او که بین سال‌های 83 و84 مدیر بورس منطقه‌ای کرج بود، آخرین دبیر کل سازمان کارگزاران بورس نام گرفت، چرا که  بعد از ابلاغ تشکیل سازمان بورس، اولین رئیس سازمان بورس شد. حالا او آقای بورس است. آقای بورس در زمانه‌ای رئیس سازمان شد که شائبه‌هایی در خصوص بی‌اعتقادی رئیس دولت نهم به بورس، باعث بی‌اعتمادی به این بازار شده بود؛ این موضوع کار او را برای اعتماد‌سازی و مشارکت سهامداران بیشتر در بورس، سخت‌تر می‌کرد. سال 93 در آخرین سال ریاستش، در گفت‌وگویی اقداماتش در بورس را این‌گونه تشریح کرده بود که امروز ارزش بازار بورس تهران، به تنهایی به رقم 318 هزار میلیارد تومان رسیده و فرابورس نیز ارزشی در حدود 65 هزار میلیارد تومان دارد. بعد از استعفایش در سال 1393، به بانک توسعه صادرات رفت و تا به حال در مسند مدیرعاملی این بانک مشغول خدمت است.

 آقای بورس در بانک 

بانک توسعه صادرات، تنها اگزیم بانک ایران است که همان‌طور که از نامش پیداست،تسهیل و تقویت کننده بخش صادرات است و در تاریخ 19 تیر 1370 تاسیس شد و عملا از شهریور 1371 آغاز به کار کرد. در حال حاضر بیش از 86درصد از صادرکنندگان نمونه کشوری مشتری این بانک 39 شعبه‌ای هستند. صالحی اعلام کرده، در سال 1398 بالغ بر 84هزار و 359میلیارد ریال تسهیلات به بنگاه‌های صادرات محور در حوزه‌های مختلف پرداخت کرده که از این مبلغ، 71 هزار میلیارد ریال از منابع بانک و الباقی از منابع صندوق توسعه ملی است.

این میزان تسهیلات در سال 97 یعنی سال ماقبل از آن، 62 هزار و 642میلیارد ریال بوده است. بررسی میزان تسهیلات اعطایی این بانک از سال 95 تا 98 نشان می‌دهد، حجم تسهیلات اعطایی این بانک در این مدت 73درصد رشد داشته است. (آمارهای رسمی حاکی از آن است که در 11 ماه سال 98 میزان صادرات قطعی کالاهای غیرنفتی کشور (به استثنای نفت‌خام، نفت کوره و نفت سفید و همچنین صادرات از محل تجارت چمدانی) معادل 125 میلیون و 290 هزار تن و به ارزش 38میلیارد و 597 میلیون دلار بوده است که در مقایسه با مدت مشابه سال 97، افزایش 

61/ 17 درصدی در وزن و کاهش 48/ 4 درصدی در ارزش دلاری داشته است. سال گذشته صادرکنندگان ایرانی در 11 ماه منتهی به بهمن توانسته بودند 40میلیارد و 409 میلیون دلار کالا با وزنی معادل 106 میلیون و 528 هزار تن به بازارهای هدف خود صادر کنند. در سبد تسهیلاتی بانک توسعه صادرات، حوزه صنعت و معدن تا پایان اسفند‌ 98 با 41 درصد، در صدر دریافت‌کنندگان تسهیلات این بانک بوده است؛ 32 درصد به بخش پتروشیمی و شیمیایی، 16 درصد کشاورزی، 10 درصد خدمات فنی و مهندسی، 7/ 0 درصد اعتبار خریدار و مابقی به سایر حوزه‌ها تخصیص پیدا کرده است.

از سال 94 تا پایان 98 (یکسال پس از حضور صالح آبادی در بانک توسعه صادرات) حجم تسهیلات اعطایی به شرکت‌های کوچک و متوسط، 114درصد افزایش داشته است.

بانک توسعه صادرات در دوره مدیریت صالح‌آبادی در راستای تامین مالی شرکت‌های دانش بنیان اقدامات متعددی را درسال 98 انجام داد؛ تسهیلات اعطایی بانک توسعه صادرات ایران به شرکت‌های دانش‌بنیان بالغ بر یک‌هزار و 851 میلیارد ریال بوده که نسبت به سال 95 با تسهیلات 518 میلیارد ریالی، بالغ بر257 درصد رشد داشته است. همچنین امضای تفاهم‌نامه با معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری در راستای تخصیص اعتبار 2 هزار میلیارد ریالی موضوع تبصره18 قانون بودجه سال 1398 و تخصیص مبلغ مذکور از سوی صندوق توسعه ملی به بانک و تلفیق با مبلغ مشابه از محل منابع بانک و پیش‌نویس تفاهم‌نامه با صندوق نوآوری و شکوفایی برای کاهش نرخ سود تسهیلات پرداختی به شرکت‌های دانش‌بنیان به حداکثر 12درصد و تخفیف در کارمزد خدمات قابل ارائه به شرکت‌های دانش‌بنیان نیزکه نهایی شد از جمله اقدامات صالح‌آبادی است.

 اهداف سال 99

بانک توسعه صادرات برای امسال هم می‌خواهد مبلغ 74هزار و 119میلیارد ریال تسهیلات ریالی و 300میلیون دلار تسهیلات ارزی اختصاص دهد که بیش از 80 درصد مبلغ پیش‌بینی شده بابت تسهیلات ریالی از منابع بانک و بقیه از منابع صندوق توسعه ملی خواهد بود. در مورد تسهیلات ارزی نیز پیش‌بینی شده حدود 90درصد  تسهیلات ارزی بانک از منابع صندوق توسعه ملی و بقیه از منابع بانک، تامین مالی شود. این آمار را صالح آبادی اعلام کرده و حتی در پاسخ به سوال ما برای تمهیدات حمایتی از صادرکنندگان در شرایط کرونا هم پیش‌بینی کرده که برای اجرایی کردن حمایت و مساعدت با صاحبان کسب و کارهایی که به طور مستقیم یا غیرمستقیم به دلیل شرایط ناشی از ویروس کرونا با مشکل در بازپرداخت اقساط تسهیلات دریافتی و ایفای تعهدات خود مواجه شده‌اند، در اجرای بخشنامه ابلاغی بانک مرکزی، به تغییر زیرساخت‌های سیستمی برای تسهیل در فرآیند بازپرداخت اقساط مشتریانی که درخواست امهال اقساط خود را دارند، اقدام کرده است.  علاوه بر آن در بانک توسعه صادرات اعتقاد داریم در شرایط فعلی که صادرات سخت و پیچیده شده، شرایط مشتریان را درک کنیم و اقدامات حمایتی ویژه‌ای برای آنها تدارک ببینیم. او در تشریح راهکارهایش برای حمایت از صادرکنندگان این گونه ادامه می‌دهد که انواع تسهیلات بانک توسعه صادرات در قالب کوتاه‌مدت، تحت عنوان سرمایه در گردش، میان‌مدت در قالب تجهیزات کارگاه، بلند مدت در قالب طرح‌های سرمایه‌گذاری داخل و خارج از کشور و اعتبار خریدار تقسیم‌بندی می‌شود.

صالح‌آبادی تاکید می‌کند با توجه به اینکه منابع مورد استفاده بانک توسعه صادرات ایران عمدتا از محل سرمایه و منابع صندوق توسعه ملی است، با تعامل مناسب با صندوق توسعه ملی، بانک توسعه صادرات ایران پیگیری‌های لازم از آن صندوق را برای جذب منابع موردنیاز صادرکنندگان، در راستای تامین سرمایه در گردش موردنیاز آنها به عمل می‌آورد.  همچنین تعامل با مشتریان از طریق تمدید مصوبات اعتباری تخصیصی و افزایش دوره زمانی قراردادهای تسهیلاتی منعقده با صادرکنندگان، در راستای چارچوب‌ها و ضوابط ابلاغی با لحاظ شرایط اقتصادی و محدودیت‌های بین‌المللی ایجاد شده پس از برجام انجام می‌شود.  صالح آبادی در پایان قول داده که اهتمام بیشتری در تسریع و تسهیل فرآیند تصمیم‌گیری در سطوح ارکان اعتباری بانک به دلیل شرایط خاص مشتریان فعال در بخش صادرات، می‌شود. اینها بخشی از اقدامات آقای صالح‌آبادی است که در دو دولت با رویکردهای متفاوت و در دو بازار فعالیت کرده است.