پژوهشگران آلمانی در بررسی جدیدی، به ارزیابی کاربرد نور در فعال و غیرفعال کردن اثر داروها پرداختهاند. آنها برای نخستین بار موفق شدهاند از این روش برای کنترل یکی از ترکیبات سلول استفاده کنند که پیشتر غیر قابل دسترسی بود.
پروفسور "هانس دیتر آرندت" (Hans-Dieter Arndt)، استاد "دانشگاه فریدریش شیلر ینا" (FSU) گفت: تاکنون هیچ دارویی وجود نداشته که پروتئین "اکتین" (Actin) را هدف قرار دهد، زیرا این پروتئین در همه قسمتهای بدن یافت میشود. برای مثال، بخش قابل توجهی از این پروتئین در عضلات نهفته است.
چنین مادهای، اثر بسیار کمی دارد و یا بیاثر است، اما ترکیبات جدید ما فعالیت اکتین را تنها در قسمتهایی از سلول فعال میکنند که در معرض نور مناسب قرار دارند.
از آنجا که اکتین یک ترکیب ضروری برای ساختار سلول و یا به طور خاص اسکلت سلولی است، سلولها را میتوان به صورت انتخابی و با دقت به کار گرفت. از این روش میتوان برای کنترل حرکات سلولهای انتخاب شده استفاده کرد.
پژوهشگران در این پروژه، نوعی ماده را ترکیب کردند که شکل طبیعی آن میتواند اسکلت سلولی را محکم کند. این مولکول در آزمایشها پیشرفت بیشتری یافت و ساختار آن هنگام تابش نور بنفش، تغییر کرد. این تغییرات میتوانند اثر تثبیت کننده مولکول را افزایش دهند. این ساختار پس از مدت مشخصی و پس از تابش نور سبز، به شکل اصلی غیرفعال بازمیگردد و پویایی طبیعی آن بازیابی میشود.
پس از جذب این ماده موسوم به "اوپتوجاسپ" (Optojasp) توسط سلولها در آزمایشگاه، میتوان از نور برای کنترل زنده ماندن و تحرک سلولها و همچنین ارتباط اسکلت سلولی استفاده کرد.
آرندت ادامه داد: امکان دارد که در آینده بتوان از این روش برای درمان بیماریهای چشمی و پوستی نیز استفاده کرد.
هدف از چنین پژوهشهایی، معمولا ترغیب سلولهای عصبی خاصی به رشد یافتن است. آرندت همچنین احتمال میدهد که بتوان از این روش در سلولهای ایمنی استفاده کرد که تحرک بالایی دارند.
وی افزود: من این روش را یک ابزار جدید و هیجانانگیز برای حوزه زیستشناسی میبینم. مولکولهای به کار رفته در این پژوهش میتوانند امکان بررسی سادهتر سیستمهای زیستی را فراهم کنند. با این روش، امکان بررسی مستقیم پویایی پروتئین اکتین نیز فراهم میشود.
حال که کارآیی این روش اثبات شده است، آرندت و گروهش تصمیم گرفتهاند با تنظیم مولکولها، امکان بررسی بیشتر و جامعتر آنها را فراهم کنند.
این پژوهش، در مجله "Journal of the American Chemical Society" به چاپ رسید.