چگونه پاسپورت /گذرنامه بگیریم؟

فرادید؛ پاسپورت یا گذرنامه، اصلی‌ترین مدرکی ست که هر مسافر و مهاجری به آن نیاز دارد، پاسپورت ایران نیز مانند پاسپورت هر کشور دیگر، در واقع شناسنامه‌ی بین‌المللی صاحب پاسپورت است. از نظر قانونی، وقتی برای کسی پاسپورت ایران صادر می‌شود، به این معنی است که دولت ایران از دولت مقصد می‌خواهد اجازه‌ی ورود آن شهروند را به کشور مقصد بدهند. البته بدیهی است داشتن پاسپورت به تنهایی اجازه‌ی ورود به کشوری دیگر نیست، بلکه خود آن کشور مقصد نیز باید برای دارنده‌ی پاسپورت، ویزا یا روادید صادر نماید (که این ویزا، به صورت یک برچسب یا مهر بر روی یکی از صفحات پاسپورت الصاق می‌شود). جدای از این نکته، پاسپورت هر فرد، در کشور‌های دیگر، برگه‌ی هویتی او محسوب می‌شود که تمام کار‌های اداری و بانکی خود را فقط با ارایه‌ی پاسپورت می‌تواند انجام دهد.

به گزارش فرادید، صدور پاسپورت در ایران بر عهده‌ی اداره‌ی امور گذرنامه است که مراحل ثبت درخواست و دریافت و تایید مدارک مورد نیاز، از طریق دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس 10+) انجام می‌شود. در قانون گذرنامه در ایران آمده است که تمام اتباع ایرانی برای خروج از ایران یا اقامت در خارج از کشور باید پاسپورت دریافت کنند و صدور پاسپورت نیز منوط به ارائه اسنادی است که هویت و تابعیت ایرانی تقاضاکننده را ثابت کند. طبق همین قانون، خروج شهروندان ایرانی از کشور بدون گذرنامه غیرقانونی است و پلیس گذرنامه (که یکی از پلیس‌های تخصصی زیرمجموعه‌ی پلیس اطلاعات و امنیت عمومی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران است) به نیابت از وزارت امور خارجه، وظیفه تائید صلاحیت اتباع دولت جمهوری اسلامی ایران را برای ورود و خروج به کشور و صدور گذرنامه برعهده دارد.

 

این گذرنامه برای کارمندان دولت به منظور سفر‌های کاری‌شان در نظر گرفته شده است. قوانین مربوط به آن‌ها همانند گذرنامه‌های دیپلماتیک است.

طبق ماده 14 قانون گذرنامه،  صدور گذرنامه عادی در ایران به عهده شهربانی کل کشور و در خارج از ایران نیز ماموران کنسولی یا سیاسی عهده‌دار امور کنسولی خواهند بود.  

کلیه شهروندان دارای سن قانونی که منع قانونی ندارند و نیز کودکانی که زیر 18 سال یا تحت ولایت یا قیومت هستند، با اجازه، ولی می‌توانند گذرنامه دریافت کنند. مشمولان وظیفه (سربازی) نیز تنها با دریافت مجوز کتبی از اداره وظیفه عمومی می‌توانند پاسپورت بگیرند. بانوان متاهل نیز برای دریافت گذرنامه باید موافقت کتبی همسر یا در موارد اضطراری، اجازه دادستان شهرستانی که در آن درخواست گذرنامه داده‌اند، ارائه دهند.

 

البته باید به این نکته نیز توجه داشت که افرادی که توانسته‌اند با صدور اجازه توسط سازمان یا فردی گذرنامه بگیرند، اگر فرد یا سازمان از اجازه‌اش عدول (خودداری) کند، در این صورت وی نمی‌تواند از کشور خارج شود و تا زمان از بین رفتن مانع، گذرنامه وی ضبط می‌شود.

همراهان

گذرنامه‌ها اغلب برای هر فردی به صورت مجزا صادر می‌شوند، اما افراد زیر 18 سال به عنوان همراه در گذرنامه یکی از اقوام (اقوامی که در قانون اجازه این کار را داشته باشند) ثبت می‌شوند. اعضای خانواده‌ای هم که بخواهند گذرنامه‌شان را با یکدیگر بگیرند، می‌توانند چنین کاری را انجام دهند و در این صورت نام زن و اولاد کمتر از 18 سال به عنوان همراه ثبت می‌شود.

 

نام نوزادانی هم که از بانوان ایرانی مقیم خارج در زمان توقف مادر در ایران متولد شوند، در گذرنامه مادر ثبت می‌شود و البته در این مورد نیازی هم به اجازه پدر وجود ندارد. همچنین زمانی که خارج از ایران، شوهر ایرانی در محل تولد نوزاد حاضر نباشد، باز هم نام نوزاد به عنوان همراه در گذرنامه مادر ثبت می‌شود.

اعتبار گذرنامه

گذرنامه نیز همانند بسیاری از مدارک شناسایی دارای مدت اعتبار است. در ایران براساس قانون، گذرنامه‌های جدید از تاریخ صدور 5 سال اعتبار دارند که فقط برای پنج سال دیگر می‌توان آن‌ها را تمدید کرد. افرادی که گذرنامه دارند، می‌توانند از آن برای سفر به کلیه کشور‌ها استفاده کنند. اما ممکن است در مواردی دولت سفر به کشوری خاص را ممنوع یا محدود کند که در این صورت باید براساس قانون عمل شود و ممکن است امکان سفر به آن کشور وجود نداشته باشد.

هزینه صدور گذرنامه

افرادی که قصد دریافت گذرنامه را دارند باید همانند سایر امور، مراحل اداری را پشت سر بگذارند. البته دریافت گذرنامه چندان کار دشواری نیست و می‌توانید با مراجعه به دفاتر پلیس+10 یا همان خدمات الکترونیک انتظامی این کار را انجام دهید.

 

در ابتدا، باید با پرداخت مبلغ هزار تومان (10,000 ریال) فرم و شناسه گذرنامه را از دفتر پلیس+10 دریافت کنید. بعد از انجام این کار باید دو فیش بانکی را به مبلغ‌های 37,500 ریال و 750,000 ریال به حساب شهرداری و نیروی انتظامی واریز کنید. واریز از طریق اینترنت، عابربانک و فیش واریزی بانک به هیچ عنوان قابل قبول نیست و فقط از طریق دستگاه کارتخوان (POS) مستقر در دفاتر انجام می‌شود.

 

البته هزینه درخواست صدور گذرنامه با احتساب هزینه پستی در دفاتر الکترونیک انتظامی مبلغ 324,000 ریال است که از طریق دستگاه‌های کارت خوان موجود در دفاتر دریافت می‌شود.

مدارک لازم برای صدور گذرنامه

کلیه متقاضیان برای دریافت گذرنامه باید مدارک زیر را به همراه داشته باشند و البته باید توجه داشت که حضور فرد متقاضی گذرنامه (در همه رده‌های سنی) در دفتر پلیس+ 10 ضروری است:

• اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی با تائیدیه ثبت احوال برای کلیه متقاضیان
• ارائه اصل آخرین گذرنامه (در صورت معتبر بودن)
• یک قطعه عکس  4*6 رنگی و جدید با زمینه سفید با در نظر داشتن شرایط زیر:
  1) 6 ماه از زمانی که تصویر ثبت شده، نگذشته باشد
  2) آقایان باید بدون کلاه و عینک عکس بگیرند و در تصویر نباید آرایش مو و محاسن داشته باشند یا از زیورآلات استفاده کنند. همچنین رنگ لباس با زمینه نباید یکسان باشد (نباید لباس سفید رنگ باشد).
  3) بانوان باید با حجاب کامل و بدون آرایش عکس بگیرند و باید گردی صورتشان معلوم باشد
  4) دخترانی که بیش از 6 سال سن دارند، باید عکسشان با حجاب کامل باشد
• اجازه محضری برای افراد زیر 18 سال از سوی پدر یا قیم قانونی
• افرادی که سن بالای 15 سال دارند باید شناسنامه عکس‌دار ارائه دهند
• افرادی که سن کمتر از 15 سال دارند باید گواهی اشتغال به تحصیل، دفترچه بیمه یا گذرنامه عکس‌دار ارائه دهند
• افراد زیر 6 سال باید به همراه 1 قطعه عکس در دفتر پلیس+10 حاضر شوند
• بازنشستگان نظامی که 5 سال از زمان بازنشسته شدن‌شان نگذشته، باید از حفاظت یگان مربوطه نامه‌ای را ارائه دهند
• نظامیان شاغلی که قصد دریافت گذرنامه دارند باید نامه حفاظت یگانشان را ابتدا در دبیرخانه اداره گذرنامه ثبت کنند و سپس به دفاتر خدمات الکترونیک نظامی ارائه دهند

مدارک اختصاصی آقایان

• ارائه اصل و کپی کارت هوشمند پایان خدمت یا معافیت یا موافقت‌نامه سازمان وظیفه عمومی برای مشمولان

نکته: همان‌طور که گفته شد آقایان باید کارت پایان خدمات یا معافیت‌شان به صورت هوشمند باشد و افرادی هم که درخواست کارت هوشمند کرده باشند بعد از گذشت 24 ساعت از زمان ثبت درخواست، می‌توانند با در دست داشتن برگ ثبت درخواست، به مراحل مربوط به گذرنامه اقدام کنند.

• نیازی به ارائه کارت پایان خدمت برای آقایانی که سنشان بیشتر از 50 سال است، وجود ندارد.
• دانشجویان و دانش‌آموزان باید نامه‌ای را از محل تحصیل‌شان دریافت و به سازمان وظیفه عمومی تحویل دهند.

مدارک اختصاصی بانوان

اجازه محضری همسر بانوان متاهل الزامی است و بندی جداگانه در فرم درخواست به همین منظور درج شده است. البته در خصوص بانوان مقیم خارج نیازی به اجازه محضری همسر وجود ندارد. بانوانی که همسرشان فوت شده باید اصل گواهی فوت یا اصل شناسنامه باطل شده را ارائه کنند و برای خانم‌های مطلقه نیز ارائه اصل طلاق‌نامه اجباری است.

 

توجه داشته باشید افرادی که در خارج از کشور متولد شده‌اند، باید مدرک نحوه ورودشان را نیز برای دریافت گذرنامه ارائه کنند. افرادی هم که می‌خواهند گذرنامه‌شان را که بیش از یک سال اعتبار دارد، ابطال کنند، دریافت نامه از اداره گذرنامه برایشان الزامی است.

باید توجه داشت که به طور معمول، زمان گرفتن یا تمدید گذرنامه حدود 1 تا 2 هفته است. اما اگر نیاز سریع‌تری به گذرنامه دارید، می‌توانید از طریق دفاتر پلیس+10 ثبت درخواست را انجام دهید و با در دست داشتن مدارک، به اداره کل گذرنامه استان مراجعه کنید.

تمدید گذرنامه

گذرنامه‌های عادی در ایران 5 سال اعتبار دارند که می‌توان آن‌ها را برای یک بار دیگر به مدت 5 سال تمدید کرد. باید توجه داشت که برای تمدید گذرنامه نیز باید مدارک فوق را همراه داشته باشید.

گذرنامه‌های مفقود و مخدوش شده

افرادی که گذرنامه‌شان را گم کرده باشند، باید برای پیگیری مراتب قانونی به دفاتر پلیس+10 مراجعه کنند. شهروندان تهرانی نیز برای اعلام فقدان گذرنامه باید به اداره گذرنامه واحد غرب تهران واقع در یافت‌آباد مراجعه کنند.

نکته: گذرنامه‌ای که فاقد اعتبار باشد، در صورت گم شدن نیازی به اعلام فقدان ندارد.

مشمولان خدمت وظیفه عمومی