فریبا تاجیک روانشناس و مشاور در گفتوگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تغییراتی که با افزایش سن در شخصیت رخ میدهد، اظهار کرد: شخصیت یعنی مجموعه ای از هیجان ها، دریافت ها، ذهنیت ها، انگیزه ها و اقدام های یک فرد در تعامل با شرایط زندگی و محیطی مختلف است.
وی با بیان اینکه از نظر روانشناسی رشد شخصیتی از سن 7تا 12 سالگی شکل می گیرد، افزود:کودکان در این مقطع سنی بسیار حساس هستند، ولی قبل از سن 7 سالگی شخصیتی در فرد وجود ندارد و آن چیزی که به عنوان رفتار و خروجی رفتار از یک فرد می بینیم فقط تربیت است.
این روانشناس با اشاره به اینکه فرد در هر مرحله که بزرگ و بزرگتر میشود شخصیتش تغییر میکند، ادامه داد: با افزایش سن خلق و خوی و طبع فرد تغییر میکند و اگر در زمان کودکی والدین به توانایی ها و نیاز های خاص او توجه و پاسخ لازم را ندهند میتواند در شخصیت فرد در بزرگ سالی و دراز مدت تاثیر گذار باشد.
تاجیک تصریح کرد: در عام جامعه تصور بر این است که شخصیت تغییر نمیکند ولی تحقیقات و پژوهش های مختلف نشان داده که اینطور نیست، به عنوان مثال ما با بالا رفتن سن با وجدانتر و همدلتر میشویم و کمتر عصبی خواهیم بود. همچنین آنچه در روانشناسی به نام "صفات تاریک" شخصیت شناخته میشود یعنی ماکیاولیسم، خودشیفتگی و روانآزاری کاهش مییابد و به همراه این صفات، خطر رفتارهای ضد اجتماعی مانند ارتکاب جرم و سوءمصرف مواد پایین میآید.
وی اضافه کرد: این پژوهش نشان میدهد که ما به افرادی نوعدوستتر و قابلاعتمادتر تبدیل میشویم. اراده ما بیشتر میشود و حس شوخطبعی بهتری پیدا خواهیم کرد. در نهایت، افراد سالمند کنترل بیشتری روی عواطف خود دارند و کلیشه رایج از افراد سالمند به عنوان اخمو و بدعنق نیاز به بازنگری دارد.
این روانشناس بیان کرد: درست برخلاف چیزی که برخی کارشناسان و مردم سالها تصور میکردند که شخصیت ما در کودکی یا در حدود 30سالگی ثبات مییابد، به نظر میرسد که شخصیت ما سیال و انعطافپذیر است.
تاجیک با بیان اینکه فرآیند تغییر همراه با سالمندی را "بلوغ شخصیت" مینامند، افزود: این یک تغییر تدریجی و نامحسوس است که از دوران نوجوانی ما شروع میشود و تا سنین پیری می رسد.
وی ادامه داد: همچنین شخصیت فرد با مشاوره های فردی و لازم و البته حرفه ای می تواند تا حد زیادی تغییر کند، البته بر اساس پژوهش های اخیر به همین موضوع اشاره شده که افراد میتوانند با تلاش لازم،شخصیت خود را تغییر دهند و از نوجوانی تا جوانی شخصیت را می شود تا حدودی تغییر داد و حتی اگر فرد در محیط و فرهنگ های مختلف قرار بگیرد شخصیت ناخودآگاه کمی دستخوش تغییرات میشود.
این روانشناس خاطرنشان کرد: هرچند در بزرگ سالی و میانسالی ویژگی های شخصیتی نسبتا پایدارتر میشوند و به سختی با تغییر روبرو میشوند، ولی در کل با بالا رفتن سن میتوان سازگار تر، مهربان تر ، آرام تر و دانا تر شد و بزه در هر جنسیتی همان طور که گفته شد با افزایش سن کمتر میشود، مصرف مواد مخدر کمتر میشود، در کل شخصیت افراد هم تا حدودی بهتر میشود، نتیجه این است که ما برای همه عمرمان همان آدم یکسانی نیستیم.