خبرگزاری مهر: سردار غلامرضا جلالی در اولین گردهمایی معرفی و تشکیل انجمن حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی ایران که در سازمان پدافند غیرعامل کشور برگزار شد، گفت: بیش از 10 سال است که شاهد تحولات عظیمی در حوزه تکنولوژی و دانش هستیم که سرعت رشد آن‌ها نسبت به گذشته بسیار بالاتر رفته است. این فناوری‌ها بعد از توسعه یا با سایر فناوری‌ها ترکیب می‌شوند و یا از فناوری‌های قدیمی جدا شده و عنصر جدیدی را شکل می‌دهند.
وی افزود: ما در حال ورود به نسل سوم هوشمندی هستیم که ترکیبی از الکترونیک و هوش مصنوعی است و می‌تواند تجهیزات و زیرساخت‌ها را در حد بالایی در کنترل انسان قرار دهد.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه برخی از زیرساخت‌ها نیز خطر، تولید می‌کنند و خطر آن‌ها بر کارکردشان غالب است، گفت: مباحث مهمی در این میان وجود دارد، ولی با توجه به دانش و نگاه ما برداشت مدیران ما از زیرساخت همان زیرساخت‌های فیزیکی است و سایر موارد اساساً به درستی تحلیل نمی‌شود و این چالشی اساسی است.
جلالی اظهار داشت: در چنین مدل‌هایی اگر مراقبت نکنیم درون این فرصت‌ها تهدیداتی وجود دارد. در حالی که بسیاری از مسئولان ما که به‌طور کلی به تکنولوژی نگاهی فرصت‌محور و نشات گرفته از خوشبینی دارند از این وجه غافل هستند.
وی با بیان اینکه میزان وابستگی، اهمیت و تنوع زیرساخت‌ها متفاوت شده است، افزود: زیرساخت‌ها دیگر تک‌رشته‌ای نیستند و رشته‌ها و تخصص‌های قبلی دیگر پاسخگو نیستند. در حوزه‌های دیگر دانش‌های بین‌رشته‌ای رشد کرده‌اند و در این حوزه پیشرفت، جنبه‌ای دفاعی و امنیتی گرفته است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور با بیان اینکه این دانش چند ویژگی دارد، تصریح کرد: این دانش از نظر دسترسی دارای محدودیت است. یعنی دانش در جنبه ایمنی، دفاعی و امنیتی ورود کرده است و در این حوزه هر کشوری تعریف امنیتی خود را دارد، چون شاخص‌های امنیتی در کشور با سایر کشور‌ها متفاوت است. البته می‌توان وجوه مشترکی را در نظر گرفت.
جلالی با بیان اینکه ما باید تولید دانش بومی را در زمینه حفاظت از زیرساخت‌هایمان در دستور کار داشته باشیم یادآور شد: هر کشوری امنیت را مطابق با اصول خود تعریف می‌کند. شاید بخشی از این دانش‌ها به درد ما بخورد و بخشی به درد ما نخورد. وقتی با مفهوم زیرساخت برخورد می‌کنید متوجه می‌شوید که این دانش در ذات زیرساخت نهادینه شده است. ویژگی دیگر، ترکیبی بودن است یعنی تک رشته‌ای نیستند و ترکیبی از رشته‌های مختلف به‌کار گرفته است.
وی گفت: ما نمی‌توانیم جلوی رشد تکنولوژی را بگیریم کشور ما نیز از لحاظ تکنولوژی آزاد و پویاست و هر شرکتی می‌تواند هر دستگاهی را وارد کند. این تکنولوژی‌ها می‌توانند تهدیدات و آسیب‌هایی را با خود به همراه بیاورند و ما را در معرض تهدید قرار بدهند و کشورمان را آسیب پذیر کنند. این مسئله‌ای بسیار جدی است که باید به آن بپردازیم و برای آن برنامه داشته باشیم.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور اضافه کرد: از همین رو پدافند غیرعامل با هدف حفظ زیرساخت و حفظ تداوم کارکرد و مقابله با تهدید و تاب آوری زیرساخت و سیستم باید متناسب با دانش و تکنولوژی آن زیرساخت را مورد توجه تمرکز قرار دهد.
جلالی تاکید کرد: با این نگاه، تعاملی سه ساله بین سازمان پدافند غیرعامل کشور و دانشگاه مالک اشتر انجام شد و تلاش کردیم با ایجاد شناخت، تهدیدات را تعریف کنیم.
وی با بیان اینکه در یک سال گذشته با تمرکز بر حفاظت از زیرساخت‌ها سعی شد تا اندازه‌ای اطلاعات بین‌المللی در این حوزه جمع آوری شود و متناسب با حوزه‌های مختلف دسته‌بندی شود، اظهار داشت: جمع بندی ما این بود که باید در حوزه دانشی، بازنگری اساسی داشته باشیم. چون ما بدون این نگاه قادر به تولید امنیت نخواهیم بود و تکیه بر چهارچوب‌ها و روش‌های گذشته کاملاً منسوخ شده و قابل استفاده نیست.
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور افزود: نخستین جمع‌بندی ما در مورد تعریف رشته‌های دانشی انجام شد و به دنبال آن رشته‌ای در مقاطع ارشد و دکتری تعریف شد که در تلاش هستیم تا آن را نهایی کنیم و از مهرماه سال جاری فرآیند جذب دانشجو برای این رشته‌ها انجام شود.
جلالی با بیان اینکه این رشته، استاد، محتوا و کتاب می‌خواهد، اظهار کرد: یکی از اهداف انجمن‌های علمی در وزارت علوم و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تولید علم است؛ بنابراین تصمیم بر این شد تا اقدامات لازم را برای سازماندهی فعالیت‌های کارگروه حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی تحت عنوان انجمن علمی حفاظت از زیرساخت‌های حیاتی (در حال تاسیس) سازماندهی کنیم.
وی با اشاره به اهداف این انجمن تصریح کرد: نخستین هدف ما این است که تولید علم باید متکی بر دانش بومی باشد. چون ملاحظات امنیتی باید در نظر گرفته شود. همچنین شاید اطلاعاتی که مورد نیاز است در اختیار ما گذاشته نشود پس خود ما باید به دنبال این دانش باشیم. هدف دوم کلیت دانش است. ما در حوزه‌های مختلفی فعالیت‌هایی انجام می‌دهیم و باید از این حوزه‌ها دانش مورد نیاز خود را استخراج کنیم. موضوع دیگر توسعه و بسط این دانش است.
رئیس سازمان پدافند غیرعامل توضیح داد: سال گذشته تهیه سند راهبردی شهری را در دستور کار قرار دادیم و متوجه شدیم زیرساخت‌های شهری به اندازه‌ای توسعه یافته که مدل ما کاملاً منسوخ شده است.
جلالی با اشاره به اهمیت آموزش و تربیت نیروی انسانی، تصریح کرد: امروز در سطح آموزش‌های عرضی برای توجیه، همکاری و تربیت کارشناس و مشاور و مدیر اجرایی جریان دارد که باید آموزش‌های طولی در مقاطع ارشد و دکتری نیز به این بخش اضافه شود.
وی تاکید کرد: مسئله دیگر آموزش عمومی و مدیریتی در سطح مسئولان و مدیران کشور است تا این پدیده را بشناسند و بدانند که این پدیده چیست و چه باید کرد. فرهنگ‌سازی روی این موضوع با تمرکز بر مدیران و کارشناسان در جریان است. همچنین تعامل با مراکز علمی دنیا در دستور کار است. انجام تحقیقات و پژوهش‌های تخصصی، علمی و صنعتی نیز یکی دیگر از موضوعات مهم است که جزو اهداف انجمن قرار دارد.
رئیس سازمان پدافند غیر عامل کشور، توسعه دانش حفاظت از زیرساخت‌ها را یک نیاز فطری در تمام حوزه‌ها دانست و یادآور شد: این کار اقدامی در سطح جهاد علمی است، چون ما در این حوزه دانشی نداریم و در بسیاری از حوزه‌های مرتبط هم فاقد دانش بومی هستیم. این کار کاملاً جنبه دفاعی دارد و در رویکرد بسیجی، کاری در مسیر انجام خدمت است؛ بنابراین باید تمام ظرفیت‌های کشور را بسیج کرده و در این حوزه به کار بگیریم.
