علت اصلی افزایش نجومی قیمت مسکن چیست؟

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از فارس، بر اساس تازه‌ترین گزارش دفتر اقتصاد و مسکن وزارت راه و شهرسازی، متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران 17 میلیون و 66 هزار تومان برآورد شده که نسبت به ماه گذشته که متوسط قیمت هر متر واحد مسکونی 15 میلیون و 545 هزار و 700 تومان بود، افزایش حدود یک میلیون و 500 هزار تومانی نشان می‌دهد. در نتیجه، متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران در اردیبهشت ماه نسبت به ماه قبل آن، 9.4 درصد افزایش یافته است.

همچنین متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در اردیبهشت ماه سال گذشته 12 میلیون و 712 هزار و 600 تومان بود که طی یک سال رشد 4 میلیون و 300 هزار تومانی در هر متر داشته است. به عبارت دیگر، متوسط قیمت هر متر مربع واحد مسکونی در تهران در اردیبهشت ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل، شاهد افزایش  33.8 درصدی بوده است.

*کاهش قیمت مسکن با تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه

متهم ردیف اول افزایش قیمت افسار گسیخته مسکن در سال‌های اخیر، تعلل دولت و مجلس در اخذ مالیات‌های تنظیمی نظیر مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) است.

در همین راستا، محمد حمیدزاده کارشناس اقتصاد مسکن  ضمن بیان این نکته که بازار مسکن در سال‌های اخیر گرفتار تقاضاهای سرمایه‌ای شده است، گفت: به استناد آمار استخراج شده از سرشماری نفوس مسکن سال 95، بیش از 70 درصد تقاضاهای موجود در بازار مسکن، تقاضای سرمایه‌ای است. در چنین شرایطی، سفته‌بازی یکی از اصلی‌ترین دلایل افزایش قیمت مسکن تلقی می‌شود و دولت باید با استفاده از ابزارهای خود زمینه قطع دست سفته بازان از بازار را فراهم آورد.

این کارشناس اقتصاد مسکن در تبیین نحوۀ عملکرد مالیات بر عایدی سرمایه به منظور جلوگیری از ورود سوداگران، افزود: «خرید واحد مسکونی، نگهداری آن در مدت زمان محدود، سپس فروش واحد با قیمت بسیار بالاتر از قیمت خرید، مجموعه فعالیتی است که به سفته‌بازی شهرت دارد، در این شرایط، اخذ مالیات سنگین از سود به وجود آمده برای سفته‌باز، توسط مالیات بر عایدی سرمایه امکان پذیر است و  بدین ترتیب با کاهش جذابیت فعالیت سوداگرانه، سرمایه از این بخش غیر مولد خارج خواهد شد».

حمیدزاده با اشاره به تجربیات جهانی اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در کشورهای مختلف، افزود: «آمریکا از جمله کشورهای دارای اقتصاد قوی و توسعه‌یافته است که از سال 1913 نسبت به اخذ مالیات بر عایدی سرمایه (CGT) اقدام می‌کند. در ایالات متحده، عایدی سرمایه کوتاه‌مدت به همان میزان که درآمد عادی مالیات پرداخت می‌کند، مشمول مالیات است. همچنین عایدی سرمایه درازمدت با نرخ پایین‌تر مشمول مالیات می‌شود. همچنین نرخ مالیات بر عایدی سرمایه در آمریکا متناسب با میزان حقوق افراد تعیین می‌شود و از صفر درصد برای افراد کمتر تا 20 درصد برای افراد با درآمد بالا متغیر است».

وی درباره نقش مالیات بر عایدی سرمایه در کنترل قیمت بازار مسکن کشور آمریکا، اظهار داشت: «پس از مهیا شدن شرایط به منظور اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در سال 1913، بازار مسکن آمریکا با کاهش چشمگیر قیمت مسکن به واسطه خروج تقاضاهای سرمایه‌ای مواجه شده است. در حقیقت پس از اخذ مالیات بر عایدی سرمایه، بازار مسکن آمریکا کاهش قیمت بیش از 50 درصدی را تجربه کرده است».

*وزیر سابق راه، مانع تصویب طرح مالیات بر عایدی سرمایه

با وجود تجربیات مذکور، طرح مالیات بر عایدی سرمایه در کشور ما، تجربه پیچیده‌ای را پشت سر می‌گذارد، در این ارتباط، زهرا سعیدی مبارکه، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس دهم، در بیان تاریخچه‌ طرح مالیات بر عایدی سرمایه گفت: «در سال 94 ما بر تولید مالیات بستیم اما بر خانه‌های مازاد و سوداگری مسکن هیچ مالیاتی بسته نشد. در آن سال این طرح به مجلس آمد اما با نامه نگاری آخوندی، وزیر وقت راه و شهرسازی، و نقش آفرینی رئیس مجلس موضوع مالیات بر عایدی سرمایه از دستور کار خارج شد».

پس از تصویب نشدن طرح مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس نهم، تلاش‌های برای قطع دست سوداگران در مجلس دهم ادامه یافت، در همین راستا طرحی با عنوان «الحاق یک ماده به قانون مالیات‌های مستقیم (مقابله با سوداگری و کاهش التهابات بازار مسکن)»  در تاریخ 7 شهریورماه 97، با امضای 117 نماینده  در صحن علنی مجلس اعلام وصول و به کمیسیون اقتصادی مجلس ارجاع داده شد که با کم کاری اعضای این کمیسیون بخصوص اعضای هیئت رئیسه، بررسی این طرح در کمیسیون اقتصادی در مجلس دهم به اتمام نرسید و این طرح هم عملا بایگانی شد.

یکی از اصلی‌ترین بهانه‌های کمیسیون اقتصادی مجلس دهم برای تعلل در تصویب مالیات بر عایدی سرمایه، وعده‌های دولت برای ارائه این مالیات در طرح لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم بود. در همین ارتباط و در بهمن ماه پارسال، وزارت اقتصاد ضمن ارسال پیش‌نویس لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم به هیئت دولت، پیشنهاد خود برای اخذ مالیات بر عایدی مسکن را ذیل ماده 4 ارائه کرد.

در حال حاضر لایحه اصلاح قانون مالیات‌های مستقیم در کمیسیون اقتصاد هیئت دولت در حال بررسی است و انتظار می رود دولت هر چه سریعتر این لایحه را به تصویب رسانده و به مجلس ارسال نماید. همچنین ضرورت دارد مجلس یازدهم به محض وصول این لایحه، به سرعت نسبت به بررسی، تکمیل و تصویب آن اقدام نماید وگرنه شاهد تداوم روند فزاینده قیمت مسکن خواهیم بود.