یک گروه باشرف و باغیرت توانستند «کوپال» را به سرانجام برسانند

به گزارش خبرنگار مهر، پوریا رحیمی سام فعالیت خود را از تئاتر آغاز کرده و در سال‌های اخیر در عرصه‌ سینما در نقش‌های مکمل ایفای نقش کرده و با کارگردانان فیلم اولی بسیاری نیز همکاری داشته است. رحیمی سام امسال هم با فیلم «کوپال» ساخته کاظم ملایی به سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر می‌آید و در بخش مسابقه به رقابت با دیگر آثار می‌پردازد.

 رحیمی سام درباره حضورش در این اثر سینمایی گفت: من فیلم‌های کوتاه کاظم ملایی را قبلا دیده‌ بودم و به نظرم یکی از مستعدترین و خلاق‌ترین کارگردان‌هایی است که در این سال‌ها دیده‌ام از این حیث که سینمای بسیار متفاوتی دارد و حتی اولین فیلم بلند سینمایی‌اش چه به لحاظ فیلمنامه و چه به لحاظ اجرا و فرم هم این موضوع را رعایت کرده است. اینکه شبیه به هیچ قسمتی از سینمای ما نیست و سینمای بسیار متفاوتی دارد، این مهمترین دلیل انتخاب حضور در این اثر برای من بود.

وی افزود: البته من هنوز فیلم را ندیده‌ام اما چیزی که برای من به قطعیت مشخص است، این است که این اولین فیلم بلند یک کارگردان فیلم اولی نیست که من در ساخت آن حضور داشته‌ام. در این سال‌ها چند بار این شانس را داشته‌ام و به نظر خودم این اقبالی بوده که من در فیلم‌های اول یک سری فیلمساز جوان و درجه یک که در حال حاضر فیلمسازهای بسیار مهمی هستند، حضور داشته‌ام. یکی از مهمترین مشخصه‌های این افراد نوشتن فیلمنامه‌های بسیار دقیق است، آنقدر که شما این اطمینان را پیدا می‌کنید که تا حد ممکن جزییات آنها در اجرا لحاظ خواهد شد و این فیلمنامه به این دقیقی که توسط خود کارگردان نوشته شده نشان‌دهنده این است که آنها در پروسه تصویرسازی ذهنی کاملاً لحظه‌ها و ثانیه‌ها را دیده‌اند و آن چیزی که من در پروسه اجرا با آنها تجربه می‌کردم، برخوردِ دقیق طبق فیلمنامه بوده است. من از این حیث مطمئن هستم که این فیلم بسیار منطبق با فیلمنامه ساخته شده و فیلم بسیار متفاوتی خواهد بود.

رحیمی سام بیان کرد: مهمترین راهنمای این سال‌های من، خود کارگردان‌ها بوده‌اند. مواردی که در این سال‌ها اولویت قرار داده‌ام این است که تا آنجا که بتوانم خودم را به کارگردان‌ها بسپارم، به ویژه در چنین فیلم‌هایی که نقشه راه، خیلی بر اساس آن دید کلی کارگردان است که می‌تواند همه چیز را از بالا تصور کند. هرچه شما بیشتر به کارگردان اعتماد ‌کنید و خودتان را به آن فضای کلی بسپارید، به نظر من با آرامش بیشتری پیش می‌روید. قطعاً شکل بازیگری حتی در چنین فیلمی شبیه به اتفاقات دیگر نیست، حداقل آن جنسی که من در بدنه سینما تجربه می‌کنم و به نظرم کاظم ملایی از آنهایی است که برای تک‌تک نقش‌ها با وسواس برخورد می‌کند و تمام جزییات برای او مهم است و ما در گفتگوهایی که مدام با هم داشتیم چه پیش از شروع و چه حین فیلمبرداری تقریباً با هیچ چالش عجیب و غریبی مواجه نبودم. حالا اینکه چطور آنها اجرا و تصویر شده را باید دید.

وی با اشاره به کمبود بودجه در این اثر اضافه کرد: این مشکلات برطرف نشدند، در واقع ما خودمان را با این مشکلات منطبق کردیم. این اتفاق معجزه‌آسایی است که در این فیلم و در بسیاری از فیلم‌های مستقل جوان رخ می‌دهد. از این حیث هر جایی که بتوانم راجع به «کوپال» بیش از هر زمان دیگری مصاحبه می‌کنم و سعی می‌کنم این حرف را بزنم که واقعاً یک گروه باشرف و باغیرت توانستند این فیلم‌ را با یکسری معجزه به سرانجام برسانند. چون قاعده بر این است که چنین فیلم سختی محال است با چنین بودجه‌ای ساخته شود. ولی به هر حال  یک گروه باغیرت از دوستان کاظم و بچه‌های خیلی خوب سبزوار آنجا بودند و باعث شدند که این فیلم با همه مشکلات موجود به سرانجام برسد. کلاً از این لحاظ اتفاق منحصربه‌فردی در حال رخ دادن است. یعنی بهترین فیلم‌های چند سال اخیر از لحاظ اینکه در این سینمای رخوت زده ما تحرکی به وجود آورده‌اند، معمولاً متعلق به سینمای مستقل بوده‌اند. اما امیدوارم این تبدیل به یک عادت نشود، اینکه همه بگویند مثلاً با فلان مقدار سرمایه فیلم می‌سازند و فیلم‌های خوبی هم می‌سازند. درصورتی‌که همین بچه‌ها اگر از لحاظ اعتباری و حمایتی واقعاً انرژی بیشتری پشت سرشان باشد و حمایت بیشتری شوند مطمئن هستم حرف‌های خیلی بیشتری برای گفتن دارند. امیدوارم امثال کاظم ملایی ها برای ساخت فیلم‌های بعدیشان اینقدر سختی نکشند.

رحیمی سام درباره ویژگی های این اثر عنوان کرد: قصه و جهان‌بینی متفاوت در سینمایی که بسیاری از داستان‌ها الگوهای یکسانی دارند، از ویژگی های بارز این اثر است یعنی ما از زندگی‌های آپارتمانی داخل تهران و مربوط به خیلی از اتفاقات خانوادگی که بگذریم که آن هم برای خشنودی سینما است فکر نمی‌کنم خیلی داستان‌های معادل با فیلم «کوپال» در ایران ساخته یا دیده شود. به نظرم قصه و جهان‌بینی متفاوتی که در این فیلم وجود دارد نکته‌ منحصر به فرد آن است.

این بازیگر با اشاره به چالش های کارگردانان فیلم اولی گفت: مهمترین چالش بچه‌های فیلم اولی این است که آنها خیلی تلاش می‌کنند فیلم خودشان را بسازند اما یک بدنه عظیم در مقابل این خواسته‌شان مقاومت می‌کند و آنها را به سمت داستان‌ها، فضاها و... که آنها می‌خواهند، سوق می‌دهد. نکته امیدوارکننده در «کوپال» برای من این است که فکر می‌کنم کاظم در نهایت به هر قیمت و زحمتی که بود، آن فیلمی را ساخت که فیلم خودش است و از این لحاظ فکر می‌کنم به سلامت عبور کرد، کما اینکه خیلی از بچه‌ها علی‌رغم اینکه در فیلم کوتاهشان بسیار فضای متفاوتی را تجربه می‌کنند ولی به واسطه اولین فیلم بلندی که می‌خواهند بسازند مجبور به پذیرش خیلی از قواعد تحمیلی تهیه کنندگان و سرمایه‌گذاران می‌شوند که به هر قیمتی این خوان اول را رد کنند، ولی خدا را شکر کاظم در برابر این موضوع مقاومت کرد و پیروز شد و در نهایت فیلم خودش را ساخت.

مهمترین چالش بچه‌های فیلم اولی این است که آنها خیلی تلاش می‌کنند فیلم خودشان را بسازند اما یک بدنه عظیم در مقابل این خواسته‌شان مقاومت می‌کند و آنها را به سمت داستان‌ها، فضاها و... که آنها می‌خواهند، سوق می‌دهدوی اظهار کرد: مطمئنم برخورد مخاطبان با این فیلم، یک برخورد متوسط یا معمولی نخواهد بود. می‌دانم که دو گونه متفاوتی از آرا را خواهد داشت. چیز عجیبی هم نیست. در حال درحاضر ما بسیاری از این فیلم‌ها را تجربه می‌کنیم و در دنیا متداول است، ولی من فکر می‌کنم سلیقه و ذائقه مخاطب ایرانی در حال تغییر است، برای مثال موفقیت خیلی از فیلم‌های «هنر و تجربه» در این سال‌ها نشان‌دهنده این است که یک گروهی از مخاطب در حال به وجود آمدن و تقویت شدن است که به دنبال یک سینمای متفاوت و قصه‌گوی متفاوت است. من فکر می‌کنم «کوپال» در همین مسیر می‌تواند برای سال آینده یکی از مهمترین فیلم‌هایی باشد که تقویت‌کننده این جریان است، یعنی پیشنهاد تازه‌ای برای الگوی جدیدی از مخاطب و فکر می‌کنم از این لحاظ جزو معدود فیلم‌های جشنواره امسال باشد. با اینکه هنوز فیلم را ندیده‌ام اما بدون شک می‌توانم بگویم جزو معدود فیلم‌هایی‌ است که الگوی مخاطب خاص خودش را ایجاد خواهد کرد.

رحیمی سام در پایان با بیان اینکه برای چنین کارگردان هایی شانس ویژه ای وجود ندارد، مطرح کرد: به نظرم بر اساس آن تعریفی که در سینمای ایران می‌شود، برای این کارگردان ها شانس ویژه‌ای وجود نخواهد داشت. من در جریان بوده‌ام که کاظم ملایی با این فیلمنامه جاهای مختلفی رفته است و متاسفانه بسیاری از تهیه‌کننده‌ها و سرمایه‌گذاران در ایران چنین تعریفی را برای یک فیلم بلند نمی‌پذیرند. من خودم معتقدم بسیاری از نوابغ دنیا از دریچه‌ جنون و دیوانگی خود به دنیای اطرافشان نگاه می‌کنند و به نظرم این نگاه کاظم ملایی در فیلم‌های کوتاهش هم ساری و جاری بوده که تلاش می‌کرده روند و روایتی را دنبال کند که به خودش تعلق دارد. مثلاً راجع به 2 فیلم کوتاه اخیر او که من دیده‌ام یعنی «دیلیت» و «منها»، کاملا آن نگاه تجربه‌گرایی غالب بوده است. اینکه چقدر این بدنه آن را درک و همراهی می‌کند خیلی مساله پیچیده‌ای است و به نظر من نمی‌شود راجع به آن قضاوت کرد. همینکه فیلم «کوپال» امسال در میان 44 فیلم عظیم جشنواره حضور دارد و توانسته است جزو 33 فیلم بخش سودای سیمرغ باشد، یکی از بهترین بیانیه‌های سال‌های اخیر اتفاق افتاده است. همین حضور در بخش مسابقه منجر به دلگرمی و حمایت از  کارگردان های ما مثل کاظم ملایی می‌شود.