خروج تجارت از سایه کرونا

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از دنیای اقتصاد؛ همچنین واردات کشور نیز در همین بازه زمانی رشد ارزشی 61 درصدی را تجربه کرده است. جدیدترین آمار منتشرشده از سوی گمرک بیانگر خروج تجارت از سایه کرونا است؛ چراکه در ماه نخست امسال، صادرات و واردات افت قابل توجهی داشت که دلیل عمده آن شیوع ویروس کرونا و اختلال در روند صادرات و واردات به‌واسطه محدودیت‌های مرزی بود. البته تراز تجاری ایران چه در دو ماه امسال و چه در ماه دوم، منفی بوده است.

سایه کرونا از سر تجارت خارجی ایران کم شد. جدیدترین آمارهای تجارت خارجی نشان می‌دهد ارزش صادرات ایران در دومین ماه بهار نسبت به فروردین رشد 60 درصدی داشته و وزن صادرات نیز رشد 71 درصدی را تجربه کرده است. البته در واردات نیز، هم شاهد رشد وزنی و هم رشد ارزشی بوده‌ایم که بیانگر آغاز بهبود روند تجارت خارجی است. در عین حال وضعیت اقتصادی ایران به واسطه کاهش درآمدهای نفتی به گونه‌ای است که در حال حاضر برای تامین نیازهای ارزی کشور از جمله تامین ارز مورد نیاز کالاهای اساسی و ضروری، بازگشت ارزهای صادراتی بیش از گذشته دارای اهمیت است. کارشناسان بر این باورند که در دو ماه اخیر به دلیل شیوع ویروس کرونا، بازگشت ارز نیز با مشکلاتی مواجه شد و صادرکنندگان نتوانستند آنطور که انتظار می‌رود، ارزهای خود را به کشور وارد کنند. بنابراین بهبود وضعیت تجاری می‌تواند نقطه امیدی برای بازگشت ارزهای صادراتی نیز باشد. البته این نکته نیز حائز اهمیت است که صرفا انجام فعل صادرات نمی‌تواند ضمانتی برای تامین ارز واردات باشد. بنابراین کارشناسان اعتقاد دارند بازگشت ارز صادراتی و تسهیل مسیر آن باید از سوی مقامات مسوول مورد توجه جدی قرار گیرد.

تجارت دو ماهه

سخنگوی گمرک ایران روز گذشته گزارش تجارت خارجی ایران را در دو ماه منتهی به اردیبهشت اعلام کرد. بر اساس این آمار وزن کالاهایی که در این دو ماه به کشور وارد و از کشور خارج شده‌اند، 21 میلیون تن بوده و ارزش آنها معادل 9 میلیارد و 341 میلیون دلار بوده است. از این میزان، صادرات ایران 14 میلیون و 500 هزار تن بوده که ارزشی معادل 4 میلیارد و 300 میلیون دلار داشته است. در عین حال واردات کالا نیز در دو ماه منتهی به اردیبهشت امسال وزنی معادل 6 میلیون و 500 هزار تن و ارزشی معادل 5 میلیارد و 41 میلیون دلار داشته است. بنابراین تراز تجاری ایران تا پایان ماه دوم سال منفی 741 میلیون دلار و به نفع واردات است. ارزیابی‌ها نشان می‌دهد که در دوماه منتهی به اردیبهشت سال گذشته 30 میلیون و 273 هزار تن کالا به ارزش 8 میلیارد و 412 میلیون دلار به بازارهای هدف صادر شده بود. بنابراین ارزش صادرات دو ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل 49 درصد افت داشته است. همچنین وزن کالاهای صادر شده نیز با افت 52 درصدی روبه‌رو شده است. علاوه بر این واردکنندگان در دو ماه منتهی به اردیبهشت سال گذشته 6 میلیون و 763 هزار تن کالا به ارزش 5 میلیارد و 654 میلیون دلار از بازارهای خارجی به ایران وارد کرده‌اند. این ارقام حاکی از آن است که واردات در دو ماهه امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل از نظر وزنی افت 4 درصدی و از لحاظ ارزشی کاهش 11 درصدی داشته است.

در اردیبهشت چه گذشت؟

تراز تجاری اردیبهشت ماه امسال منفی 462 میلیون دلار و به نفع واردات بوده است. البته وضعیت تجارت خارجی ایران در ماه دوم نیز نشان از رونق صادرات و واردات نسبت به فروردین ماه دارد. صادرکنندگان در این ماه توانسته‌اند 9 میلیون و 176 هزار تن کالا به ارزش 2 میلیارد و 648 میلیون دلار به بازارهای هدف صادر کنند. بنابراین ارزش صادرات انجام‌شده در اردیبهشت نسبت به فروردین 60درصد افزایش داشته و وزن کالاهای صادراتی نیز رشد 71 درصدی را نسبت به فروردین 99 ثبت کرده است. در فروردین ماه امسال صادرات ایران 5 میلیون و 346 هزار تن به ارزش یک میلیارد و 652 میلیون دلار بوده است. واردکنندگان نیز در دومین ماه سال توانسته‌اند 3 میلیون و 879 هزار تن کالا به ارزش 3 میلیارد و 110 میلیون دلار از بازارهای خارجی به ایران وارد کنند. رشد ارزشی واردات در اردیبهشت نسبت به فروردین سال جاری 61 درصد و رشد وزنی نیز 53 درصد است. در واقع در فروردین ماه امسال 2 میلیون و 526 هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و 931 میلیون دلار وارد کشور شده است.  این در حالی است که در اردیبهشت ماه سال گذشته، صادرات با جهش قابل توجهی روبه‌رو شد، به‌گونه‌ای که بیشترین ارزش صادرات را در کل سال به خود اختصاص داد. در این ماه 21 میلیون و 746 هزار تن کالا به ارزش 5 میلیارد و 865 میلیون دلار به بازارهای هدف صادر شده بود. بررسی‌ها نشان داد که این جهش صادرات مربوط به صدور گاز مایع بوده است که در طول سال تنها دو یا سه‌بار از سوی وزارت نفت اظهار می‌شود. بنابراین معمولا این اتفاق رخ می‌دهد که دو یا سه ماه در سال شاهد جهش ارزش و وزن صادرات باشیم.

واردات در اردیبهشت ماه سال گذشته نیز وزنی معادل 3 میلیون و 571 هزار تن و ارزشی معادل 4 میلیارد و 429 میلیون دلار داشته است. مقایسه روند صادرات و واردات در اردیبهشت امسال نسبت به اردیبهشت سال گذشته حاکی از کاهش وزن و ارزش صادرات و افت ارزشی واردات است. در واقع صادرات از نظر وزنی افت 58 درصدی را تجربه کرده و از نظر ارزشی با کاهش 55 درصدی روبه‌رو بوده است. واردات نیز با افت ارزشی 30 درصدی و البته رشد وزنی 9 درصدی روبه‌رو بوده است. اما در این گزارش روند صادرات و واردات اسفند 98 نیز مورد بررسی قرار گرفته است. این بررسی نشان می‌دهد صادرات کشور در اردیبهشت نسبت به اسفند سال گذشته افت 5/ 4 درصدی ارزشی داشته ولی از نظر وزنی رشد 1/ 5 درصدی را تجربه کرده است. واردات نیز در همین بازه زمانی افت 18 درصدی ارزشی و رشد 31 درصدی وزنی داشته است.

مقاصد و مبادی تجاری ایران

پنج کشور عمده مقصد صادراتی کشور در دو ماه نخست سال به ترتیب چین با یک میلیارد و 190 میلیون دلار و سهم بیش از 27 درصد، عراق با یک میلیارد و 107 میلیون دلار و سهم بیش از 25 درصد، امارات با 682 میلیون دلار و سهم بیش از 15 درصد، افغانستان با 341 میلیون دلار با حدود هشت درصد و ترکیه با 144 میلیون دلار با سهم بیش از سه درصدی قرار دارند. این آمار نشان می‌دهد ترکیه پس از گذشت چندماه که در رتبه‌های سوم و چهارم قرار گرفته بود، به رتبه پنجم مقاصد صادراتی سقوط کرده است.  پنج کشور نخست واردات کالا نیز در این مدت به ترتیب چین با یک میلیارد و 234 میلیون دلار، امارات با یک میلیارد و 78 میلیون دلار، ترکیه با 535 میلیون دلار، روسیه با 356 میلیون دلار و هند با 335 میلیون دلار قرار دارند. این روند نیز نشان می‌دهد آلمان از لیست 5 کشور طرف معامله ایران کنار رفته و خرید کالا از روسیه با افزایش قابل‌توجهی روبه‌رو بوده است، به گونه‌ای که این کشور به چهارمین کشور طرف معامله ایران تبدیل شده است.