ایالات متحده آمریکا 99 سال پیش در چنین روزهایی شاهد یکی از خونینترین حوادث نژادی بود.
امسال، اما نود و نهمین سالگرد کشته شدن حدود 300 سیاه پوست در ایالت اوکلاهما، با اعتراضهای سراسری در پی جان باختن جورج فلوید یک شهروند رنگین پوست آمریکا به دست پلیس شهر مینیاپولیس در ایالت مینهسوتا همزمان شده است.
امروز بسیاری از حادثه یورش جمعی از اوباش سفیدپوست به محله سیاه پوستان در شهر تولسا در روزهای 31 مه و اول ژوئن 1921 میلادی با نام "کشتار نژادی" یاد میکنند. با این حال این رویداد برای دههها روایت نشده و پنهان مانده بود. هنوز هم بر سر نامیدن این واقعه اختلاف نظر است و عدهای آن را "شورش نژادی" مینامند.
محله گرینوود در شهر تولسا 99 سال پیش به "خیابان دیوار سیاه" شهرت داشت. جایی که شماری از سفید پوستان حدود هزار و 200 خانه را آتش زدند و نزدیک 300 تن از ساکنان را به قتل رساندند.
این رویداد از بعد از ظهر 31 مه آغاز شد و تا شامگاه اول ژوئن ادامه یافت. این اتفاق بزرگترین ناآرامی تاریخ ایالات متحده را از زمان جنگ داخلی آمریکا رقم زد. محل دفن اجساد قربانیان همچنان نامشخص است.
اولین جرقه آتش کشتار 1921
دیک رولند، نوجوان سیاه پوستی بود که در تولسا به اتهام حمله به یک زن سفید پوست بازداشت شده بود. جمعی از سفید پوستان در برابر محل نگهداری او در حالی تجمع کرده بودند که در تجمعی دیگر سیاه پوستان حضور داشتند.
سفید پوستان به فروشگاهها هجوم بردند تا خود را به سلاح گرم مجهز کنند. هجومی که با غارت و شلیک گلوله همراه شد. ورود آنان به گرینوود منجر به فرار بسیاری از ساکنان شد.
شماری از ساختمانها تخریب و به آتش کشیده و خانهها و فروشگاهها هم غارت شد. فرماندار ایالت اوکلاهما اعلام حکومت نظامی کرد. در پی فراخوان به دخالت گارد ملی شماری از سیاه پوستان بازداشت شدند.
افکار عمومی بر این باور است که پس از پایان ناآرامیهای تولسا، تلاش شد تا رد و شواهد این واقعه پاک شود. دهههای متمادی از این رویداد در کتابهای تاریخ آمریکا روایتی موجود نبود و کمتر از آن حرفی زده شد. عاملان کشته شدن سیاه پوستان هرگز تحت تعقیب قضایی قرار نگرفتند و کسی مجازات نشد.
گمان میرود که همچنان با وجود گذشت 99 سال از این واقعه، زوایای بسیاری پنهان و ناگفته باقی مانده و تحقیق درباره آن ادامه دارد.
در سال 2001 میلادی کمیسیونی با عنوان "شورش نژادی" جزئیات این رویداد را مرور کرد. اگرچه گفته میشود با توجه به گذشت زمان، هرگز کسی به "حقیقت مطلق" درباره آنچه در محله گرینوود تولسا رویداد پی نخواهد برد، اما از طریق سنجش منابع تاریخی، اعضای این کمیسیون برخی از جزئیات را غیرقابل انکار دانست.
تحقیقات به کجا انجامید؟
کمیسیون شورش نژادی 19 سال پیش بر مواردی انگشت گذاشت و تاکید کرد که در نتیجه تحقیقات، این موارد گمانزنی یا شایعه نیست. از جمله این موارد اشاره شده که سیاه پوستانی که در برابر دادگاه تجمع کرده بودند حق داشتهاند که نگران دیک رولند باشند. این نوجوان بعدها تبرئه شد و اتهاماتش هم از ابتدا واهی به نظر میرسید.
شهرداری و مقامات در اقدام موثر برای آرام سازی و کنترل وضعیت ناکام مانده بودند. با آغاز خشونتها، مقامات عدهای از مردان سفید پوست را به معاونت خود برگزیدند. برخی از این افراد در خشونتها دست داشتند. این مردان سفید پوست نه تنها از خشونتها نکاستند بلکه به آن افزودند.
مقامات دولتی سلاح گرم و تجهیزات نظامی برای افرادی فراهم کردند که باز تمامشان سفید پوست بودند. یگانهای گارد ملی که در این ناآرامی دخالت کرده بودند تمامی یا تقریبا تمامی ساکنان گرینوود را بازداشت کردند.
این گزارش به صراحت بر ناتوانی مقامات برای حفظ نظم و بازگرداندن آرامش تاکید کرده است. همچنین به نقش منحصر به فرد صلیب سرخ اشاره شده که اسناد آن به تاریخ نگاری این رویداد کمک کرده است.