علت نیمی از مرگ‌های زودرس ایرانیان چیست؟

خبرگزاری تسنیم: دکتر رضا ملک زاده با اشاره به مشارکت 80 محقق از 40 مرکز تحقیقاتی وابسته به 35 دانشگاه علوم پزشکی کشور در مطالعه جهانی «بررسی روند تغییرات چربی خون در 200 کشور دنیا، طی نزدیک به چهار دهه گذشته /1980 تا 2018»، اطلاعات ایران را یکی از قوی‌ترین و وسیع‌ترین داده‌های این مطالعه و حاصل دقیق‌ترین و مهمترین مطالعه چربی خون ایرانیان دانست که با آزمایش بیش از 225 هزار فرد شرکت کننده سالم به دست آمده است.

وی به تشریح نتایج بررسی چربی خون ایرانیان در این مطالعه جهانی پرداخت و سطح کلسترول کلی خون (Total cholesterol/ Tc) در مردان را 167 میلی گرم و زنان را 174 میلی گرم اعلام کرد که به گفته وی نسبت به چهار دهه گذشته، تقریبا ثابت مانده و کاهش چشمگیری نداشته است.

میانگین «چربی خون خوب» در مردان و زنان ایرانی

رهبر مطالعات «کوهورت گلستان»، «کوهورت پرشین» افزود: میانگین چربی خون خوب (HDL /High –Density Lipoprotein) که بهتر است حدود 60 میلی گرم باشد، در مردان ایرانی 42 ٫ 5 میلی گرم و در زنان ایرانی 48 ٫ 7 میلی گرم است که این میزان در سال 1980 به ترتیب برای مردان و زنان کشور، 41 و 39 میلی گرم بوده است.

میانگین «چربی خون بد» در مردان و زنان ایرانی

وی با بیان این که ایران یکی از کشور‌های دارای سطح بالای چربی خون بد در جهان است، گفت: میانگین چربی خون بد (LDL/ Low Density Lipoprotein) یا (Non- HDL cholesterol) که بهتر است کمتر از 70 میلی گرم باشد، در مردان ایرانی، حدود 124 میلی گرم و در زنان حدود 120 میلی گرم است که نسبت به چهار دهه گذشته نسبتا ثابت مانده‌اند.

نقش اساسی چربی خون بالا و فشار خون بالا در مرگ‌های زودرس کشور

معاون تحقیقات وزیر بهداشت با یادآوری این موضوع که «نیمی از مرگ‌های ایرانیان زودرس (زیر 70 سال) است» گفت: سکته‌های قلبی و مغزی علت نیمی از مرگ‌های زودرس در کشور است و سالانه بیش از 150 هزار نفر بر اثر سکته قلبی و مغزی جان خود را از دست می‌دهند که چربی خون بالا در ایجاد زمینه مناسب برای بروز سکته‌های قلبی و مغزی و کبد چرب نقش بسیار مهم و تعیین کننده‌ای دارد.

ملک زاده افزود: «چربی خون بالا» و «فشار خون بالا» با هم، نقش بسیار اساسی در وقوع بیش از 40 هزار مرگ زودرس (زیر 70 سال) و حدود 10 هزار مرگ خیلی زودرس (زیر 50 سال) در ایران دارند.

عوامل ابتلا به چربی خون بالا

رییس پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، عوامل ابتلا به چربی خون بالا را علاوه بر علل ارثی و ژنتیکی، پرخوری، اضافه وزن و چاقی، مصرف غذا‌های پرچرب و رژیم غذایی پرکربوهیدرات، نداشتن تحرک کافی و ورزش نکردن، مصرف بالای نمک، مصرف الکل، استعمال سیگار، مصرف زیاد گوشت قرمز، مصرف کم میوه‌ها و سبزیجات تازه و نیز افزایش سن بیان کرد.

ضرورت کنترل فشارخون و چربی خون در افراد بالای 35 سال

استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران بر همین اساس، کنترل چربی خون بالا را با انتخاب سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب، ورزش کردن و انجام آزمایش‌های لازم به ویژه برای افراد پرخطر (افراد دارای سابقه خانوادگی مرگ زودرس ناشی از سکته‌های قلبی و مغزی)، بسیار ضروری توصیف کرد و گفت: لازم است تمام ایرانیان بالای 35 سال، علاوه بر اندازه‌گیری قند خون، فشار خون و چربی خون خود را نیز چک کرده و در صورت بالا بودن سطح این 2، برای درمان اقدام کنند. در این مورد، به ویژه «چربی خون بد» که در ایران به LDL معروف است، بهتر است به عدد زیر 70 میلی گرم کاهش پیدا کند.

سطح هشدار فشار خون و چربی خون بد

وی گفت: بر اساس آخرین پژوهش‌های انجام شده جهانی، فشار خون بالاتر از 12 روی 8 غیر طبیعی و چربی خون بد (LDL /Non HDL Cholesterol) باید زیرسطح 70 میلی گرم باشد.

معاون تحقیقات وزیر بهداشت، نقش استاتین‌ها (دارو‌های کاهنده چربی خون بالا) را در کنترل چربی خون بسیار مهم دانست و گفت: مصرف استاتین‌ها سالانه از ده‌ها هزار مورد سکته قلبی و مغزی در جهان پیشگیری می‌کند. نتایج مطالعات علمی نشان داده است که مصرف مستمر استاتین‌ها، پیشرفت بیماری کبد چرب را کنترل می‌کند.

رییس پژوهشکده بیماری‌های گوارش و کبد دانشگاه علوم پزشکی تهران، یکی از دارو‌های موثر در کنترل «چربی خون و فشار خون» که بر اساس پژوهش‌های دقیق این پژوهشکده تولید و نتایج آن در مجله معتبر بین المللی «لنست» منتشر شده و هم اکنون در داروخانه‌های ایران موجود است را قرص «پلی پیل» دانست و گفت: با مصرف روزانه یک قرص «پلی پیل» با تشخیص و تجویز پزشک، می‌توان از افزایش چربی خون بد و بالا رفتن فشار خون پیشگیری کرد.