خبرگزاری تسنیم: اگر تا همین سال‌های قبل، آموزش و پرورش را فقط با یک نوع معلم می‌شناختیم، اما حالا چهار یا پنج سالی می‌شود آنقدر گروه‌های مختلف به عنوان معلم به آموزش و پرورش اضافه شده‌اند که حالا باید گفت انواع مختلف معلمان را داریم با حقوق‌های متفاوت!
این سبک از نابسامانی در نیروی انسانی آموزش و پرورش که دستاورد غلبه نگاه دست دومی به این وزارتخانه و حاکمیت رویکرد صرفه‌جویی است باعث شده که انواع مختلف معلمانی را داشته باشیم که هر گروه مشکلات خاص خودشان را دارند و البته که نقطه مشترک تمام آن‌ها حقوق پایین‌تر از خط فقر است.
معلمان رسمی که در استخدام آموزش و پرورش هستند نسبت به بقیه همکاران خود وضعیت مناسبتری را به لحاظ حقوق و بیمه دارند البته این معلمان هم در مقایسه با سایر کارکنان دولت، اختلاف حقوق دارند و در سال‌های اخیر شاهد اعتراضات صنفی معلمان به وضعیت حقوقی و معیشتی‌شان بودیم و تاکنون گزارش‌های مختلفی در این باره منتشر کرده ایم.
در کنار این گروه، معلمانی را داریم که در استخدام رسمی آموزش‌وپرورش نیستند؛ معلمانی با حداقل حقوق و پوشش بیمه‌ای، مشغول اداره کلاس‌های درس هستند و آموزش و پرورش در سال‌های اخیر به کمک آن‌ها بخش زیادی از کمبود معلم خود را جبران کرده و کلاس‌های درس را از خطر خالی بودن معلم در امان نگه داشته است!
معلمان حق‌التدریس، خرید خدمات آموزشی، برون سپاری، بازنشستگان و. بخشی از نیرو‌هایی هستند که هم‌اکنون کلاس‌های درس مدارس دولتی را اداره می‌کنند و بخش زیادی از جبران بار کمبود معلم در آموزش و پرورش بر دوش آنهاست.
پیمانکاری در آموزش و پرورش
شرایط این معلمان به ویژه نیرو‌های برون سپار و خرید خدماتی‌ها به گونه‌ای است که معمولاً با یک شرکت واسطه قرارداد می‌بندند و این شرکت از آموزش و پرورشی پولی را دریافت می‌کند و بعد از برداشتن سهم خود، حقوق معلمان را می‌دهد معمولاً هم حقوق اندکی سهم معلمان است و وضعیتی مشابه پیمانکاری در بخش‌های اقتصادی امروز در نظام آموزش و پرورش کشور حاکم شده است.
نیرو‌های برون سپار که به عنوان معلم در هنرستان‌ها مشغول به تدریس هستند و آموزش دانش‌آموزان را در شاخه کاردانش بر عهده دارند، جزو همان انواع مختلف معلمانی هستند که به شکل قرارداد یکساله و با حداقل حقوق و پوشش بیمه‌ای، آموزش دانش‌آموزان هنرستانی را انجام می‌دهند.
معلمانی که تا به امروز کمتر از آن‌ها و مشکلاتشان شنیده‌ایم، اما حالا این گروه از معلمان می‌خواهند از مشکلات کاری خود، حقوق و بیمه حداقلی سخن بگویند.
قرارداد‌های استثماری با برخی معلمان
در موضوع بررسی و پیگیری مشکلات انواع مختلف معلمان، به دنبال استخدام رسمی نیستیم، اما صحبت این است وقتی فردی به عنوان معلم در قالب قرارداد یکساله فعالیت می‌کند باید حقوق و بیمه مناسبی به او تعلق بگیرد، حقوقی در حد عرف معمول جامعه و بیمه کامل؛ اما هم‌اکنون در قالب قرارداد‌های استثمارگونه، حداقل حقوق وزارت کار نیز به این افراد تعلق نمی‌گیرد و افرادی در کلاس‌های درس معلم دانش‌آموزان هستند که در برخی مواقع کمتر از یک میلیون تومان یا نهایت یک میلیون و 500 هزار تومان حقوق دریافت می‌کنند!
این همان موضوعی است که محل اعتراض بوده و اگر قرار است در کنار معلمان رسمی، معلمانی داشته باشیم که قراردادی فعالیت می‌کنند باید وضعیت حقوق و بیمه آن‌ها اصلاح شود.
جمعی از نیرو‌های برون سپار که هم‌اکنون به عنوان معلم و در قالب قرارداد یکساله در هنرستان‌های کاردانش مشغول آموزش مهارت به دانش‌آموزان هستند در گفتگو با تسنیم به بیان مسائل و مشکلات خود پرداختند، البته در این گزارش با توجه به خواست این افراد از انتشار اسامی آن‌ها خودداری کردیم چرا که این نگرانی از سوی آن‌ها مطرح شد که به دلیل این اعتراض، ممکن است برای سال تحصیلی جدید با آن‌ها قراردادی نبندند!
مهمترین مشکلات معلمان برون سپار
مهمترین مشکلاتی که از سوی معلمان برون سپار مطرح شد را می‌توان در محور‌های ذیل خلاصه کرد:
قرارداد‌های استثمارگونه با حداقل میزان به عنوان مثال ساعتی 3 تا 10 هزار تومان.
بیمه ناقص و نداشتن حقوق و بیمه در ایام نوروز، تابستان، تعطیلات رسمی سال تحصیلی و تعطیلات پیش بینی نشده در طول سال تحصیلی.
عدم امنیت شغلی.
پرداخت نشدن حقوق به شکل ماهانه وگاه تسویه حقوق بعد از ماه‌ها تدریس.
روایت یک معلم از شرایط کاری نامناسب
معلم خانمی از استان خراسان رضوی که در رشته گیاهان دارویی تدریس می‌کند درباره مشکلات معلمان برون سپار به تسنیم می‌گوید: نیرو‌های برون سپار از سال 88 با آموزش و پرورش همکاری می‌کنند، این نیرو‌ها به عنوان هنرآموز در هنرستان‌های کاردانش دولتی با تحصیلات لیسانس، فوق لیسانس و دکترا فعالیت می‌کنند.
نیرو‌های برون‌سپار پایین‌ترین دستمزد را دارند که از ساعتی 3 هزار تومان تا 8 هزار تومان است به عنوان مثال برای هشت ساعت تدریس در یک روز حدود 24 تا 30 هزار تومان به ما پرداخت می‌کنند.
سه سال کار با 8 ماه بیمه
این معلم برون سپار بیان می‌کند: در مدت سه سالی که تدریس میکنم به تعداد روز‌های تدریس، برایم بیمه لحاظ شده است و حالا بعد از سه سال کار کردن، فقط هشت ماه سابقه بیمه برایم ثبت کرده اند! معلمان برون سپار از هیچ مزایایی همچون عیدی یا حتی لحاظ شدن سابقه کار برخوردار نیستند! این در شرایطی است که برخی از این معلمان باید مخارج خانواده را تأمین کنند.
حقوقی که بعد از دو سال هنوز پرداخت نشده است
حقوق ناچیز نیرو‌های برون سپار را حتی ماهانه یا پایان هر ترم تحصیلی پرداخت نمی‌کنند البته برخی شرکت‌ها واقعاً انصاف دارند و حقوق را پایان ترم پرداخت می‌کنند، بنده با شرکت قبلی که کار می‌کردم سه میلیون تومان طلبم را به صورت تدریجی واریز کرد همچنین برخی معلمان برون سپار در تعدادی از استان‌ها بعد دو سال همچنان حقوق خود را دریافت نکرده‌اند.
وقتی احترام هم نیست
او می‌گوید: متأسفانه معلمان برون سپار احترام لازم را هم نمی‌بینند مثلاً در برخی مدارس در جلسه شورای دبیران، معلمان برون سپار جایی ندارند یا در روز معلم حتی ارائه یک لوح تبریک ساده را از ما دریغ می‌کنند یا در سربرگ فرمی که برای اسامی دانش‌آموزان است اسمی از ما برده نمی‌شود و نام معاون مدرسه جایگزین اسم ما است!
نیرو‌های برون سپار در کل کشور در حال تدریس هستند و گاه باید با حقوق ناچیز مسیر‌های طولانی را برای رفت و آمد به مدرسه طی کنند و هزینه‌های زیادی را برای کرایه مسیر پرداخت کنند حتی برخی افراد بعد از یک سال فعالیت به عنوان نیروی برون سپار وقتی مشاهده کردند حقوق آن ناچیز است و کفاف هزینه‌های زندگی را نمی‌دهد این کار را رها کردند.
این معلم برون سپاری می‌گوید که در برابر تمام مشکلات حق اعتراض به مدیر مدرسه و شرکت را نداریم و در صورت اعتراض حتماً ما را برای سال تحصیلی آینده جذب نمی‌کنند. نیرو‌های برون سپار برگه قرارداد را امضاء می‌کنند، اما کپی برگه به آن‌ها داده نمی‌شود در استان خراسان رضوی بیشتر نیرو‌ها برگه قرارداد ندارند.
حقوق یک سال معلمان برون سپار به اندازه یک ماه معلمان رسمی
او معتقد است که حقوق یک معلم برون سپار در یک سال تحصیلی برابر با حقوق یک یا دو ماه معلم رسمی است و هر سال هم این نگرانی را داریم که آیا در سال تحصیلی جدید مدرسه با شرکت قرارداد می‌بندد یا خیر.
هیچ جایی در آموزش و پرورش نداریم
معلمی آقا با مدرک کارشناسی ارشد کشاورزی که در رشته گیاهان دارویی مشغول به تدریس است، می‌گوید: 4 سال است در هنرستان‌ها به عنوان نیروی برون سپار فعالیت میکنم و متأسفانه باید بگویم که وضع سرایدار مدرسه هم از ما بهتر است! هیچ جایی در آموزش و پرورش نداریم، 4 سال است به اداره آموزش و پرورش می‌گویم به من نامه‌ای بدهید که نشان دهد 4 سال سابقه تدریس دارم، اما نمی‌پذیرند و می‌گویند شما نیروی شرکتی هستید.
3.5 میلیون تومان برای یک سال تحصیلی
تا به امروز برای آموزش دانش‌آموزان بار‌ها دستم در سرویس تراکتور آسیب دیده است و در شرایطی که برای آموزش بچه‌ها زحمات زیادی می‌کشیم، اما جایگاهی نداریم؛ سال قبل ساعتی 6 هزار تومان دریافت می‌کردم که امسال به ساعتی 8 هزار تومان افزایش یافت، هفته‌ای 20 ساعت تدریس دارم، اما متأسفانه همین رقم ناچیز را هم ماهانه پرداخت نمی‌کنند و آخر سال تحصیلی واریز می‌شود، در نهایت برای یک سال تحصیلی 3.5 میلیون تومان دریافت میکنم تازه اگر آن را کامل پرداخت کنند و بخشی از آن به سال بعد موکول نشود!
این معلم برون سپاری می‌گوید که به ازای روز‌های تعطیل حقوق و بیمه ندارد و همین یک شغل تدریس در هنرستان را دارد که به دلیل کفاف ندادن حقوق برای تأمین هزینه‌های زندگی مجبور است در گلخانه‌ای هم کار کند.
حقوقی بدهید که زیر خط فقر نباشد
او ادامه می‌دهد: مگر ما به عنوان معلم در هنرستان‌ها کار نمی‌کنیم، حداقل وضعیت حقوق و بیمه ما را اصلاح کنند و حقوقی بدهند که زیر خط فقر نباشد و کفاف هزینه‌های زندگی را بدهد متأسفانه قرارداد‌های استثمارگونه‌ای را با نیرو‌های برون سپار می‌بندند؛ ما به عنوان معلم برون سپار با یک شرکت قرارداد می‌بندیم که آن شرکت هم با آموزش و پرورش قرارداد دارد.
معلم دیگری از استان قم با لیسانس فناوری اطلاعات سه سال است که مشغول آموزش رشته کامپیوتر به دانش‌آموزان است، می‌گوید: با شرکتی قرار داریم که آن شرکت هم با آموزش و پرورش قرارداد دارد و معمولاً زیر نظر سازمان فنی‌وحرفه‌ای هستند، آموزش و پرورش حقوق معلمان برون سپار را به این شرکت‌ها می‌دهد تا پرداخت کنند؛ میزان پرداخت حقوق به ساعات کار بستگی دارد، بنده هفته‌ای سه روز کلاس دارم و هر روز 8 ساعت یعنی هفته‌ای 24 ساعت تدریس میکنم که به ازای هر ساعت 10 هزار تومان در شهر قم و توابع استان 11 هزار تومان پرداخت می‌کنند.
او می‌گوید: قرار شد تا حقوق ما را هر دو ماه یکبار تسویه کنند، اما بعد از چهار ماه تدریس حقوق سه ماه را واریز کردند البته وقتی اعتراض کردیم قبل از امتحانات خرداد مجدد مبلغی را واریز کردند. برای سال تحصیلی جاری حقوق مهر تا دی ماه را دریافت کرد‌ه‌ایم.
مشکلات را بار‌ها مطرح کردیم پاسخی نگرفتیم
معلم دیگری که دانشجوی دکترا است در رشته هتلداری در شاخه کاردانش تدریس می‌کند، با اشاره به مشکلات نیرو‌های برون سپار عنوان می‌کند: تا به امروز مشکلات خود را با بخش‌های مختلف از جمله آموزش و پرورش و مجلس در میان گذاشتیم، اما پاسخی نگرفتیم و متأسفانه پیگیری حق و حقوق‌مان نیاز به دوندگی زیاد و صرف وقت بسیار دارد، اما با توجه به اینکه شغل دوم یا سوم هم داریم فرصت نمی‌کنیم به دنبال پیگیری حقمان به نهاد‌های مختلف مراجعه کنیم.
دانشجوی دکترا با ساعتی 7 هزار تومان؟!
برخی معلمان برون سپار بیشتر از نیرو‌های رسمی برای آموزش دانش‌آموزان تلاش می‌کنند، اما متأسفانه وضعیت حقوق و بیمه ما با مشکلات مختلفی مواجه است؛ بیشتر ما شغل‌های دوم یا سوم را برای گذران زندگی داریم.
او می‌گوید: 5 روز در هفته و روزی هشت ساعت یعنی 40 ساعت در هفته کار میکنم با ساعتی هفت هزار تومان، اما به دلیل ساعات استراحت در مدرسه روزی هشت ساعت را 6 ساعت حساب می‌کنند! مشکل نیرو‌های برون سپار این است که شرکت و هنرستان به عنوان افراد رابط، از پولی که آموزش وپرورش پرداخت می‌کند، مبلغی را به عنوان سهم خود برمیدارند و در نهایت حقوق پرداختی به معلم کاهش می‌یابد.
البته علیرضا کمرئی؛ معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش در دیدار با معاون اول رییس جمهور با اشاره به طرح برون سپاری در هنرستان‌ها، ضمن افتخار به اجرای طرح برون سپاری که باعث صرفه جویی در منابع شده (؟) می‌گوید: جمعیت 124 هزار نفری از دانش‌آموزان را تحت پوشش برون‌سپاری قرار دادیم و 500 میلیارد تومان صرفه جویی در منابع آموزش و پرورش و آموزش در محیط واقعی کار محقق می‌شود!
او ادامه می‌دهد: 162 میلیارد تومان بدهی در طرح برون سپاری داریم و اگر 80 میلیارد تومان برای امسال به موقع تخصیص یابد قادر خواهیم بود روند را ادامه دهیم و اگر نتوانیم 40 درصد کاهش برون سپاری خواهیم داشت.
به گزارش تسنیم، هم‌اکنون جمعی از جوانان تحصیلکرده در استان‌های مختلف کشور وضعیت مشابه این افراد را دارند و شرایط حاکم بر بازار کار امروز کشور باعث شده است که به قرارداد‌هایی با حداقل حقوق و مزایا و پوشش بیمه‌ای نامناسب تن دهند، در چنین شرایطی حداقل انتظار از نهاد‌های مرتبط "سازمان فنی‌وحرفه‌ای، آموزش‌وپرورش یا هر بخش دیگر" این است که با نظارت دقیق بر عملکرد این شرکت‌ها مانع سوءاستفاده آن‌ها از شرایط جوانان تحصیلکرده کشور شوند و حداقل حقوق مطابق با قانون کار و بیمه مناسب برای این افراد عملیاتی شود، اما متأسفانه نظارت دقیقی در این رابطه وجود ندارد و مجلس شورای اسلامی نیز در حیطه وظایف نظارتی خود کارنامه قابل قبولی ندارد!
