سرپرست بخش TMS آزمایشگاه عصبی-شناختی مرکز ملی مطالعات اعتیاد، درباره تاثیرگذاری روش‌های تحریک الکتریکی و مغناطیسی مغز برای درمان اعتیاد گفت: در مطالعه‌ای مروری که نتایج آن در مجله Neuroscience and Biobehavioral Reviews منتشر شد، مشخص شده است که بزرگترین چالش استفاده از این دو روش این است که تاثیر آن به ویژگی‌های فردی بستگی دارد.
حسنا توکلی با بیان این که این پژوهش پیرامون تحریک الکتریکی (tES) و مغناطیسی (TMS) فراجمجمه‌ای برای درمان اعتیاد در قالب یک مقاله در سال 2019 منتشر شد، گفت: در این پژوهش، متخصصان این حوزه از سراسر جهان گرد هم آمدند و با سرپرستی دکتر حامد اختیاری وضعیت کنونی و آینده‌ی دو روش تحریک الکتریکی و مغناطیسی برای درمان اعتیاد را بررسی کردند.
وی با اشاره به این که در این مطالعه، مروری بر تمام مقاله‌های منتشر شده تا سال 2019 در این زمینه انجام شده است، گفت: در این مقاله به اقداماتی که تاکنون درباره تحریک مغناطیسی و الکتریکی مغز برای درمان اعتیاد انجام شده و همچنین مسیر پیش روی این رویکرد پرداخته شده است تا بتوان این دو روش را به عنوان روش‌های درمانی در کلینیک‌ها برای افراد مبتلا به اختلال سوءمصرف مواد مخدر به کار برد. در این مطالعه مروری، به نتایجی درباره تنوع متدها، خروجی‌ها و پاسخ افراد به این درمان‌ها رسیدیم.
توکلی ادامه داد: نویسندگان این مقاله از تجربیات علمی و عملی خود استفاده کردند تا به چالش‌هایی که این دو روش با آن‌ها روبرو هستند، پاسخ دهند. در انتهای این مقاله، راهنمای عملی برای پژوهشگران این حوزه ارائه شده است تا تحقیقاتی که در آینده قرار است در خصوص این موضوع انجام شود همگرا باشند و منجر به رسیدن به یک درمان موثر در اعتیاد شود.
به گفته‌ی این پژوهشگر علوم اعصاب، پارامتر‌های مختلفی برای تنظیم دو روش تحریک الکتریکی و مغناطیسی وجود دارد و پاسخ افراد به این درمان‌ها با توجه به عوامل گوناگون از جمله تنوع در نوع ماده‌ی مخدر مصرفی و ناحیه‌ی تحریک شده‌ی مغز متفاوت است. این پاسخ متفاوت همچنین می‌تواند ناشی از تفاوت‌های فردی افراد در عملکرد مغزی و موارد دیگر باشد.
وی در ادامه با بیان این که یکی از کاربرد‌های روش تحریک غیرتهاجمی مغز برای درمان اختلالات مغزی است، گفت: روش تحریک مغناطیسی مغز از طرف سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان افسردگی شدید تایید شده است و روانپزشکان آن را برای افسردگی‌های حاد که مقاوم به درمان دارویی هستند تجویز می‌کنند.
در ایران هم از این روش استفاده می‌شود. البته TMS (تحریک مغناطیسی مغز) روش موثرتری از tES (تحریک الکتریکی مغز) است و حتی در بیماری‌های نوروبیولوژیکی یا سکته‌های مغزی که منجر به فلج می‌شود استفاده می‌شود. امید‌های زیادی برای به کارگیری این روش در درمان اعتیاد وجود دارد.
این پژوهشگر مرکز ملی مطالعات اعتیاد ادامه داد: روش تحریک الکتریکی عارضه‌ی جانبی ندارد، ولی عیب بزرگ آن این است که تاثیرش کم است و ممکن است ماندگاری کمی نیز داشته باشد.
توکلی در پایان درباره چالش‌های استفاده از این دو روش در درمان اعتیاد گفت: چالش بزرگ این دو روش این است که تاثیر آن به ویژگی‌های فردی بستگی دارد.
این گروه از پژوهشگرانی که دور هم گرد آمده‌اند و خروجی فعالیت‌های آن‌ها این مقاله بوده است مشغول برگزاری وبینار‌ها و گردهمایی‌های مختلف هستند تا این حوزه توسعه یابد و امید داریم تا در آینده این گردهمایی‌ها منجر به جمع‌آوری یک لیست برای پژوهشگرانی شود که قرار است در این حوزه فعالیت کنند تا نتایج آتی تحقیقات همگرا و قابل مقایسه با یکدیگر باشند.
امیدواریم در آینده بتوانیم به اجماعی برسیم که در این زمینه باید چه اقداماتی انجام شود تا این دو روش، به عنوان دو روش مورد تایید برای درمان اعتیاد شناخته شوند.
