جویدن آدامس مـنحصر به انسانهای امروزی نبوده بطوری که قدیمی ترین تـــکه آدامس کشف شده متعلق به 9000 سال قبل میــباشد. نخستین آدامس های تجاری در سال 1850 به بازار عرضه گردید. چند نکته جالب در باره آدامس:
1-سالانه در حدود 500 هزار تن آدامس در سراسر جهان جویده میگردد.
2-90 درصد کل آدامس های جهان توسط شرکت آمریکایی wrigley تولید میگردد.
3-کشور ترکیه بالاترین تعداد شرکتهای تولید کننده آدامس در جهان را به خود اختصاص داده است، با 60 شرکت تولید کننده آدامس.
4-رکورد بزرگترین آدامس باد شده به قطر 58 سانتی متر متعلق به خانمی از اهل کالیفرنیا میباشد.
5-بلعیدن آدامس مشکل خاصی برای انسان ایجاد نمی کند، چراکه مانند ذرت بو داده از سیستم گوارش بطور دست نخورده عبور کرده و خارج میگردد.
6-بجای ماندن آدامس جویده شده در صحنه جرم میتواند به شناسایی مجرم کمک کند. (با بررسی اثر دندانها بروی آدامس)
مواد تشکیل دهنده آدامس:
1-پایه و اساس آدامس(30%): بخشی از آدامس است که هنگام جویدن حل نمی گردد. صمغ های طبیعی(chicle-mastic-spruce-balata)، لاتکس ها(leche-jelutong-nispero)، پلاستیک ها (پلی اتیلن، پلی وینیل استات، استئاریک اسید)، پارافین جامد و یا موم زنبور عسل.
2-شیرین کننده ها(59%): شکر و دکستروز در آدامسهای معمولی و در آدامس های بدون قند سوربیتول(sorbitol)، زایلیتول(xylitol)، ایزومالت(isomalt)، مالتیدول(maltidol) مصرف میگردد که هم شیرین کننده هستند و هم حجم دهنده.
3-شیرین کننده های قوی(0٫5%): نظیر آسپارتام (aspartame) و پتاسیم اسسولفام(acesulfame -k) که از قدرت شیرین کنندگی بسیار بالایی برخورد بوده و به عنوان طعم دهنده و افزایش ماندگاری طعم کلی به آدامس افزوده میگردند.
4-نرم کننده ها(2%): گلیسیرین، لسیتین، سوربیتول مایع، شیره مالیتول که به آدامس بافت و نرمی میبخشند.
5-شیره ذرت(10%): به عنوان نگهدارنده و جاذب رطوبت و برای حفظ تازگی به آدامس افزوده میشود.
6-طعم دهنده ها(4%): نعناع(mint)(peppermint-spearmint-menthol)، دارچین(cinnamon)، اکالیپتوس(eucalyptus)، شیرین بیان(liquorice)، انواع میوه ها (لیمو، توت فرنگی، آنانس، سیب، مرکبات، هندوانه، انبه، زنجبیل) و طعم کولا.
7-اجزاء فعال(5%): این اجزاء به عنوان سفید کننده و تمیز کننده دندانها،خوش بو کننده دهان و تنفس، و بهبود سلامتی دندانها به آدامس افزوده میگردند. کاربامید(carbamide) به عنوان خنثی کننده اسیدهای پلاک دندان ها و جلوگیری از پوسیدگی آنها، جوش شیرین(baking soda) و کربنات کلسیم (calcium carbonate) به عنوان سفید کننده، استات روی(zinc acetate) و چای سبز(green tea) به عنوان خوشبو کننده تنفس و رفع بوهای بد دهان به آدامس اضافه میگردند. ویتامین ها، کلسیم، فلوراید و روی از دیگر مواد فعالی میباشند که ممکن است به آدامس افزوده گردد.
8-رنگ های غذایی و خوراکی.
آدامس های ویژه:
1-آدامس نیکوتین دار(nicotin gum): حاوی نیکوتین بوده و علایم محرومیت از نیکوتین و هوس کشیدن سیگار، درافرادی که مایل به ترک سیگار میباشند را کاهش میدهد.
2-آدامس بادکنکی(bubblegum): از رنگ صورتی و از صمغ بیشتری برخودار بوده و خاصیت ارتجاعی بیشتری دارند. حجمشان نیز نسبت به آدامس های معمولی بیشتر میباشد.
3-آدامس های حاوی ویتامین ها که مخصوص کودکان تهیه میگردد.
فواید جویدن آدامس برای سلامتی:
حتما از آدامس های بدون قند(sugar free) استفاده کنید.
1-کمک به تمرکز و بهبود حافظه. عمل جویدن باعث تحریک هیپوتالاموس مغز و ترشح هورمونی میگردد که انسان را گوش بزنگ، هوشیار و متمرکز نگه میدارد.
2-کاهش گرفتگی گوش ها ناشی از تغییرات فشار هوا حین پرواز با هواپیما.
3-افزایش بزاق دهان تا 10 برابر. بزاق دهان حاوی یونهای کربنات هیدرون است که نوعی قلیای ضعیف محسوب شده و موجب خنثی شدن اسیدهای پلاک در دهان میگردد. همچنین بزاق حاوی مواد معدنی نظیر کلسیم، فسفات و فلوراید است (مواد تشکیل دهنده مینای دندان) که در ترمیم زود هنگام پوسیدگی ها و افزایش استحکام مینای دندان ها موثر میباشد. آنزیم آمیلاز موجود در بزاق نیزهضم کربوهیدرات ها را سرعت میبخشد. بنابراین افزایش ترشح بزاق موجب محافظت از دندانها در برابر پوسیدگی (تا 40 درصد)، تسهیل عمل هضم کربوهیدراتها و جلوگیری از خشکی دهان میگردد. افزایش بزاق با خنثی سازی اسید معده، سوزش سردل را نیز کاهش میدهد.
4-رفع بوی بد دهان و خوشبو کردن تنفس.
5-پاکسازی سطوح دندان ها از مواد غذایی.
6-کاهش استرس و تنش.
7-آدامس های حاوی شیرین کننده الکل زایلیتول(xylitol) از پوسیدگی دندان ها جلوگیری میکنند.
8-آدامس های حاوی کافئین برای هوشیار نگه داشتن ذهن و بیدار ماندن موثر میباشند.
9-کمک به هضم غذا با تحریک معده.
10-سفید شدن دندانها توسط آدامسهای حاوی مواد سفید کننده.
11-آدامس نعناعی ضد نفخ میباشد.
12- آدامس از سوی دیگر با تحریک معده و تسریع عمل هضم باعث افزایش حس گرسنگی میشود. (افرادی که قصد کاهش وزن دارند نباید آدامس بجوند)
13-جویدن آدامس ضربان قلب را اندکی افزایش میدهد (5 ضربان در دقیقه) که باعث افزایش جریان خون به مغز و دیگر اعضاء بدن میگردد.
نکته:جویدم آدامس در هر ساعت 12 کیلوکالری انرژی می سوزاند.
نکته:جویدن طولانی مدت و با شدت آدامس میتواند به مفصل گیجگاهی فکی آسیب رسانده و یا پرکردگی های دندانها را از جای خود خارج سازد.
نکته:افرادی که از درد مفصل گیجگاهی فکی رنج میبرند نبایستی آدامس بجوند.
نکته:برای پر کردن موقت درزها و شکافها و یا محکم کردن موقت شیشه لق پنجره ها نیز میتوان از آدامس استفاده کرد.
آداب مصرف آدامس:
1-از جویدن آدامس با دهان باز خودداری کنید.
2-با جویدن آدامس جلب توجه نکنید و به ملایمت و آرامی آدامس بحوید.
3-از باد کردن و ترکاندن آدامس در حضور دیگران خودداری کنید.
4-در کلاسهای درس، محیط مدرسه و دانشگاه، میهمانی های رسمی، مراسم های رسمی (ازدواج، نامزدی و تدفین)، مطب دکتر و بیمارستان از جویدن آدامس خودداری کنید.
5-از انداختن آدامس بروی زمین و یا به بیرون پرتاب کردن آن از پنجره خودرو اجتناب ورزید.
6-فویل بسته بندی و لفاف آدامس را نزد خود نگه دارید، و هنگام دور انداختن آدامس ، آن را بدور آدامس پیچیده و درون سطل های زباله بیاندازید.
روش جدا سازی آدامس:
1-چنانچه آدامس به روی فرش، موکت و یا لباس چسبید، ابتدا آن را توسط یک تکه یخ سفت و منجمد کنید و سپس با کمک یک چاقوی کند آدامس را جدا کنید. لباسها را میتوانید درون فریزر قرار دهید تا آدامس سفت شود.
2-چنانچه ادامس به موی سر شما چسبید آن را به کمک کره بادام زمینی و یا روغن های نباتی نرم کرده و از مو جدا سازیذ.
3-به کمک الکل طبی نیز لکه های آدامس را برطرف کنید.
نحوه باد کردن آدامس:
1-چند تکه آدامس را درون دهان قرار دهید و به مدت 10 دقیقه آن را بجوید تا قند آن کاملا حل گردد.جویدن آدامس به همراه کره بادام زمینی بادکردن آدامس را تسهیل میکند.
2-به کمک سقف دهان و نوک زبان آدامس را به فرم یک توپ درآورید.
3-آدامس را به کمک زبان و پشت دندان های قدامی (و یا سقف دهان) پهن و مسطح سازید.
4-لبه های آدامس را با دندانهای فوقانی و تحتانی خود نگه داشته و سپس با نوک زبان وسط آدامس را بسمت خارج هل دهید.
5-به کمک لبها لایه نازک شده آدامس را نگه داشته و از طریق ریه ها (نه لب ها) به درون آدامس بدمید.
مارکهای معروف آدامس:
1-شرکت (wrigley):orbit-extra-freedent-eclipse-excel-bubble tape-hubba bubba-airwaves-doublemint-juicy fruit-big red-altoids-winterfresh
2-شرکت cadbury adams)):trident-stride-bubblicious
3- شرکت (perfetti van melle)::happydent-vivdent-air heads-air actioin-frisk-daygum
