محققان اخیرا با بررسی بافت مغز انسان و موش به این موضوع پی بردهاند که ویروس HIV میتواند در زمان درمان درون سلولهای مغز پناه بگیرد و پس از توقف درمان، دوباره ظاهر شود.
درک این موضوع که ویروس HIV چگونه در هنگام درمانهای ضد ویروسی میتواند خود را مخفی کند، میتواند به دانشمندان در کشف درمان برای آن کمک کند. پس از پایان درمان، ویروس از این حالت خارج شده و سایر ارگانها را آلوده میکند.
در حالی که ویروس کرونا بزرگترین بحران کنونی بشر شناخته میشود، ایدز نیز در دسته «همهگیری جهانی» قرار دارد. در حالی که به لطف درمانهای ضد ویروسی تعداد افراد مبتلا به این بیماری نسبت به دوران اوج آن در سال 1997 کاهشی 40 درصدی داشته، نزدیک به 37 میلیون نفر با این ویروس در حال زندگی هستند.
عدم درمان HIV، زمینگیر کردن سیستم ایمنی را در پی دارد که نتیجه آن، آسیبپذیری بدن در برابر بیماریهای مختلف است. درمانهای مدرن تا حد قابل توجهی میزان ویروس موجود در بدن را کاهش میدهند و حتی شاید امکان تشخیص پاتوژن نیز وجود نداشته باشد. با این حال چنین درمانهایی باید به صورت روزانه انجام شوند. در صورت توقف درمان، احتمال بازگشت ویروس وجود دارد.
تحقیق جدید که در ژورنال «PLOS Pathogens» به چاپ رسیده، سلولهای مغز با نام «آستروسیت» را یکی از محلهای مخفی شدن ویروس HIV اعلام کرده است. این سلولها تقریبا 60 درصد از تمام سلولهای مغز را تشکیل میدهند و بر اساس پژوهش جدید، 1 تا 3 درصد این سلولها در فرد بیمار میتوانند پناهگاه ویروس HIV باشند.
«Lena Al-Harthi»، نویسنده این مقاله اعلام کرده:
«حتی یک 1 درصد به عنوان مخرن یا پناهگاه نیز میتواند برای ویروس قابل توجه باشد. اگر بخواهیم درمان HIV را پیدا کنیم، نمیتوانیم از نقش مغز به عنوان مخزن چشمپوشی کنیم.»
اگرچه چندین سال پیش محققان به این موضوع پی بردند که HIV روی سلولهای آستروسیت تاثیر میگذارد، اما پژوهشی وجود نداشت که نشان دهد ویروس از این ناحیه میتواند به ارگانهای دیگر منتقل شود و آنها را آلوده کند. محققان با بررسی موش آلوده به سلولهای انسانی درگیر HIV و همچنین بافت مغز افراد مرده، به چنین یافتهای دست پیدا کردند.
این تیم از محققان آستروسیتهای جنینی انسان را درون مغز موشهای آزمایشگاهی تزریق کردند که یکی از آنها نوزاد و دیگری بالغ بود. در هر دو مورد آستروسیتهای آلوده ویروس را به سلولهای CD4 منتقل کردند. این نوع از سلول سیستم ایمنی توسط ویروس HIV مورد حمله قرار میگیرد. محققان برای بررسی بیشتر از 4 مغز انسان استفاده کردند که نتیجه آن، وجود ماده ژنتیکی HIV در درصد کمی از آستروسیتها بود.