چرا نباید به عقربه سرعت سنج خودرو اعتماد کرد؟

سرعت سنج‌های رایج استفاده شده در خودروها در واقعیت سرعت خودرو را اندازه نمی‌گیرند بلکه میزان دور خوردن چرخ‌ها را اندازه می‌گیرند. این میزان دور خوردن نیز از طریق کابل یا سنسور متصل به خروجی جعبه دنده یا چرخ‌ها دریافت و انتقال داده می‌شود.

نحوه تبدیل این اطلاعات به سرعت خودرو به گونه‌ای است که سرعت سنج‌های رایج باید در حین اندازه گیری سرعت خودرو میزان محیط لاستیک را اندازه گیری کرده و از آنجا که محیط لاستیک به دلیل انبساط و اصطکاک به طور دائم در حال تغییر است هرگز سرعت دقیق خودرو به شما گفته نمی شود.

محیط لاستیک همان شعاع لاستیک است یا فاصله مرکز چرخ تا سطح برخورد لاستیک با زمین است که به علت برخورد قسمت انعطاف پذیر لاستیک با زمین به طور دائم در حال تغییر شکل است.

میزان تغییر شکل لاستیک تابعی از فشار و وزن خودرو است. در نتیجه اگر در صبح سرعت سنج سرعت درستی را به شما نشان دهد در بعد از ظهر به علت دمای بالاتر لاستیک و گرم بودن آن سرعت نادرستی به شما نشان داده خواهد شد. با اضافه کردن مسافر این تنش وزنی بیشتر نیز می‌شود و با فرسوده شدن عاج لاستیک دقت سرعت سنج بیش از یک درصد کاهش پیدا می‌کند.

خودروسازان برای این که شما را از دریافت جریمه دور کنند. سرعت سنج ها را جوری تنظیم می‌کنند که سرعت بالاتر از واقعیت را به شما نشان دهند. به طور مثال قوانین اتحادیه اروپا این اجازه را می‌دهد که به میزان 10 درصد بعلاوه 6 کیلومتر بر ساعت بالاتر از سرعت واقعی خودرو به شما نشان داده شود.

در کشور انگلستان نیز قوانین مشابه‌ای اعمال می‌شود (10 درصد بعلاوه 6.25 مایل بالاتر از سرعت واقعی خودرو). به همین دلیل است که پشت فرمان هر لوتوسی که می‌نشینم در میزان سرعت خود همانند یک پسر نوجوان اغراق می‌کند. شرکت فولکس واگن نیز از آنجا که هرگز در مورد چیزی دروغ نمی گوید و اندازه گیری های دقیق دارد سرعت سنج های با دقت بی نهایت می‌سازد!

در آمریکا خودروهای شهری مشمول قانون دقت سرعت سنج نیستند اما برخی از خودروسازان به طور داوطلبانه استاندارهای SAE را رعایت می‌کنند و برای این که کمی هم از فولکس واگن دفاع کرده باشیم. خطای بالای سرعت سنج خودروهای تولیدی این شرکت می تواند ناشی از لاستیک‌هایی باشد که ابعاد متفاوت دارند.

به طور مثال فولکس واگن گلف GT1 با لاستیک استاندارد بریجستون پوتنزا S001 دقت سرعت سنج معرکه ای دارد اما با جایگزین کردن این لاستیک‌ها با کومهو Solus TA71 18 اینچی با همان ابعاد 225/40 سرعت سنج رقم 70 مایل بر ساعت را به شما نشان می دهد این در حالی است که سرعت واقعی برابر با 75.6 مایل است.

به عبارت دیگر برگ جریمه بزرگی که در انتظار شما خواهد بود در نتیجه اختلاف تقریبا 8 درصدی بین محاسبات دو شرکت لاستیک سازی است. به همین دلیل محاسبه سرعت خودرو از طریق میزان چرخش لاستیک در هر دقیقه کاری بس احمقانه است.

در دهه‌های قبل به علت محدودیت‌های علم چاره دیگری برای خودروسازان وجود نداشت اما امروزه روش‌های دقیق تری برای اندازه گیری سرعت خودرو وجود دارد. به طور مثال GPS می تواند یک فن آوری بسیار عالی برای اندازه گیری سرعت باشد. گرچه به علت این که GPS با ماهواره کار می‌کند ممکن است در تونل‌ها و مکان‌های شهری که دارای ساختمان های بلند و یا درختان است دچار اختلال در عملکرد شود. اما از آنجا که از گیرنده های GPS به طور گسترده استفاده می‌شود می توان با اتصال آنها به یکدیگر سرعت خودرو را به طور دقیق اندازه گیری کرد.

اما مسئله اینجاست که خودروسازان استفاده از چنین روشی را دوست ندارند. خودروهای مدرن امروزی سرعت دقیق خودرو را می‌دانند زیرا باید سرعت دقیق را به سیستم کنترل پایداری بدهند تا بر اساس آن این سیستم در مواقع لزوم کار کند. به همین دلیل این سیستم ها از سنسورها و شتاب سنج ها علاوه بر سنسور سرعت سنج چرخ استفاده می‌کنند تا میزان سرعت واقعی خودرو را محاسبه کنند.

اما مسئله عجیب این است که این اطلاعات هرگز به سرعت سنج شما راه پیدا نمی‌کند. مگر آنکه پشت فرمان یک تسلا نشسته باشید. در محصولات ساخته شده توسط شرکت ایلان ماسک سرعت نشان داده شده به شما، از تمامی ورودی ها از جمله سرعت موتور الکتریکی، سرعت چرخش چرخ ها و اندازه گیری‌های دیگر کمک گرفته و در پایان با اصلاح این اعداد سرعت واقعی خودرو به شما نشان داده می شود.

این مسئله البته کمی هم غم انگیز است زیرا باید کم کم با عقربه های آنالوگ سرعت سنج خداحافظی کنیم که یکی از اصلی ترین لذت های رانندگی به شما می روند. نوجوان‌های امروزی که البته خارج از ایران زندگی می کنند به علت این که از خودروهای مدرن همچون تسلا با سرعت سنج دقیق بهره مندند کمتر در معرض جریمه پلیس قرار می‌گیرند اما یکی از لذت‌های اصلی رانندگی را از دست خواهند داد.