در سال 2010 جمعی از محققان به سرپرستی یک ژن شناس به نام Svante Pääbo روش هایی برای استخراج، توالی سنجی و تحلیل DNA استخوان نئاندرتال ها و در نهایت ترسیم نقشه ژنوم آنها با جزئیات بالا ارائه کردند. حالا تیمی از دانشمندان اروپایی این دانش را وارد مرحله جدیدی از پیشرفت کرده اند و با کمک سلول های بنیادی که حاوی DNA و پروتئین نئاندرتال ها بوده بافت های مغزی بسیار کوچکی را در آزمایشگاه پرورش داده اند تا مشخص شود نئاندرتال ها چه ارتباطی با انسان مدرن داشته اند.
گریسون کمپ سرپرست تیم تحقیقات از موسسه مولکولی بازل سوئیس و مولف مقاله ای که در همین رابطه منتشر شده گفت:
ما مشتاق بودیم بدانیم اگر صرفا به سلول های بنیادی دسترسی داشته باشیم چه مقدار از ژنوم نئاندرتال ها ممکن است کشف شود.
او در ادامه گفت که این تحقیق نوعی اثبات مفهوم بوده که به درک مهارت های شناختی هر دو گونه و دیگر تفاوت های میان آنها منتهی می شود هرچند به گفته کمپ که سمت استادیار را در دانشگاه بازل دارد این تحقیقات فعلا در مراحل اولیه قرار دارد. این محقق چندی پیش با استفاده از سلول های شامپانزه بافت هایی شبیه به مغز را در آزمایشگاه درست کرد تا دریابد که مغز انسان چه طور به این مرحله از رشد و پیشرفت رسیده است.
ساده سازی مغز
نتایج این پژوهش روز گذشته در نشریه گزارش های سلول های بنیادی منتشر شد. مواد مورد استفاده در آن از طرح سلول های بنیادی پرتوان گرفته شده از انسان موسوم به HipSci تهیه شد که در واقع بانکی از سلول های بنیادی زنده از انسان های مختلف است و به تازگی ایجاد شده است. تقریبا تمامی این سلول ها از مردم بریتانیا و شمال اروپا به دست آمده است؛ جمعیتی که به احتمال زیاد ژن های نئاندرتال ها را در بدن خود دارند.
کمپ در رابطه با این تحقیق گفت:
ما ژنوم هر کدام از این افراد را با هم مقایسه کردیم و در ادامه آنها را با ژنوم های مرجع تولید شده توسط آزمایشگاه Pääbo مقایسه نمودیم تا مشخص شود که کدام بخش ها از نئاندرتال ها گرفته شده اند و کدام بخش ها خیر!
به گفته او، برای هر نفر شانسی بین یک تا چهار درصد وجود دارد که ژنومش از نئاندرتال ها گرفته شده باشد. بنابراین اگر ژنوم 200 نفر را مورد بررسی قرار دهید میتوانید 20 درصد ژنوم نئاندرتال ها را بازسازی کنید؛ به بیان دیگر این منبع سلول های بنیادی بیشترین ژن نئاندرتال های موجود در اروپا را در خود جای داده است.
البته در نظر داشته باشید مغزهای مینیاتوری کشت یافته در آزمایشگاه نمی توانند فکر کنند بلکه فعالیت های عصبی پیچیده را از خود نشان می دهند. تیم محققان در مرحله بعد با استفاده از تکنیک پرینت سه بعدی بافت های مغزی کوچکی ساختند که تنها چند میلی متر ابعادشان بود و با چشم غیرمسلح فقط می شد آنها را تشخیص داد. آنها درون ظروف آزمایشگاهی این مغزها را تغذیه کردند.
در نهایت اندامک هایی ساخته شد که از بسیاری جهات مقلد فعالیت های بدن انسان است و می شود از آنها برای آزمایش اثرات خاص داروها در خارج از بدن انسان کمک گرفت.
البته محققان قبلا هم اندامک هایی با استفاده از سلول های بنیادی انسان ساخته بودند و تنها وجه تفاوت در اینجا وجود ژنوم نئاندرتال ها در آنهاست.
پروفسور کمپ در پایان تاکید کرد که اینها سلول های انسانی هستند و نه سلول های نئاندرتال ها.
اینها در واقع سلول های انسان هستند که DNA نئاندرتال ها را در خود دارند و ما در نظر داریم مکانیزم ها در این پژوهش بررسی کنیم و قصد بازسازی چیزی را نداریم.