به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایرنا، کاهش وابستگی به نفت از برنامه‌های مهم دولت یازدهم و دوازدهم بوده و با توجه به روند کاهشی قیمت نفت و تحریم‌ها این مساله عاملی برای تسریع در اجرای این برنامه شد.
با اهتمام سازمان برنامه و بودجه به این موضوع و تدوین برنامه‌ای واقع‌گرایانه، هر سال میزان وابستگی سند دخل و خرج دولت به نفت در راستای محقق شدن اقتصاد مقاومتی کاهش یافته است.
** مثبت شدن رشد اقتصاد بدون نفت
با تحقق کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی، تحریم ایران از سوی آمریکا که با هدف فروپاشی اقتصاد کشور صورت گرفت ناکام ماند. همچنین گزارش تحولات اقتصادی بخش واقعی اقتصاد ایران درسال 1398 بیانگر مثبت شدن رشد اقتصاد بدون نفت کشور، در سال گذشته است. بر این اساس رشد اقتصادی بدون نفت در سال 98، معادل مثبت 1.1 درصد است.
رشد اقتصادی از محل صادرات غیرنفتی، به دلیل آثاری که بر اشتغال و رفاه جامعه دارد، یکی از مهم‌ترین متغیرهای اقتصاد کلان و مهم‌ترین متغیر بخش حقیقی اقتصاد است. به دلیل این اهمیت، تحولات این متغیر همواره در مرکز توجه سیاست‌گذاران اقتصادی بوده است.
رییس‌جمهوری روز دوشنبه 26 خرداد ماه سال جاری در سومین جلسه برنامه‌ریزی و تلاش ملی برای تحقق شعار جهش تولید گفت: با وجودی که اکثر کشورهای جهان به واسطه شیوع ویروس کرونا با کاهش یا منفی شدن نرخ رشد اقتصادی مواجه شده اند، نرخ رشد اقتصادی بدون نفت ما با وجود تحریم‌های ظالمانه مثبت شد.
** انتظار تحریم کنندگان برای فروپاشی اقتصاد ایران محقق نشد
سخنگوی دولت نیز در نشست اخیر خود با بیان اینکه امروز اقتصاد بدون نفت را تجربه می کنیم گفت: اقدامات دولت در خصوص کاهش وابستگی به نفت موجب شد تا انتظار تحریم کنندگان برای فروپاشی اقتصاد ایران محقق نشود.
علی ربیعی در پاسخ به سوالی درباره تدابیر دولت برای جبران کسری بودجه گفت: با تدابیری که ما از سال 93به کار بستیم، سعی کردیم میزان وابستگی خود را به نفت کاهش دهیم به طوری که اگر رقم بودجه بندی را نگاه کنید از سال 93 هر سال از میزان وابستگی به نفت کاسته شده است.
وی افزود: تمام روشنفکران ایرانی و افرادی که چه در حوزه سیاسی و اجتماعی و چه افرادی که در حوزه اقتصادی می‌نوشتند، آرزوی اقتصاد بدون نفت ایران را داشتند. از سال 93 که مشکلات تحریم را به این شکل نداشتیم این سیاست آغاز شد و امروز اقتصاد بدون نفت را تجربه می کنیم.
ربیعی اظهارداشت: این یک اتفاق بسیار مهمی بود ما برای درآمدهای ارزی خود به صادرات غیرنفتی و تولیدی خود اتکا می‌کنیم. در واقع در اوج سختی‌ها و فشارها که برای دولت و سیاست‌گذارها از همه مهمتر برای مردم داشته است اتفاقات خوبی هم در عرصه ای که به ایران فردای ما مرتبط است رخ داده است.
وی با بیان اینکه کاهش درآمدهای نفتی نتوانسته صدمه ای که تحریم کنندگان در نظر داشتند به اقتصاد ایران وارد کند، افزود: نمی گویم تحریم‌ها صدمه‌ای وارد نکرده است اما انتظاری که داشتند با این فشارها اقتصاد ایران فرو بپاشد، این اتفاق رخ نداد و این به خاطر عقبه سیاست‌هایی بوده است که ما دنبال کردیم.
** اقدامات بانک مرکزی در راستای اقتصاد بدون نفت
غلامرضا پناهی، معاون ارزی بانک مرکزی نیز با اشاره به اقدامات انجام شده بانک مرکزی در راستای اقتصاد بدون نفت گفت: «ما به دنبال اقتصاد بدون نفت هستیم شرایطی که طی دو سال گذشته در کشور ایجاد شده این است که پایه اقتصاد ما باید به این سمت حرکت کند.»
وی تصریح کرد: «وقتی رویه ای که 40 سال با آن مواجه بودیم می خواهد تغییر کند طبیعتا سختی‌هایی را به وجود می‌آورد و نیاز است که همه خود را با آن منطبق کنیم.»
معاون ارزی بانک مرکزی گفت: « طبیعی است وقتی که اقتصاد بدون نفت در حال شکل گیری است نقش بانک مرکزی هم در این میان تغییر می کند.»
** تبدیل تهدید کاهش درآمدهای نفتی به فرصت
مهرداد انوری کارشناس اقتصادی در گفت‌وگو با پایگاه اطلاع‌رسانی دولت در این زمینه با اشاره به آخرین گزارش اوپک از قیمت نفت ایران گفت: در این گزارش اعلام شده که هر بشکه نفت ایران در ماه می 2020 به 23.55 دلار رسیده است و این کاهش قیمت ها در شرایطی است که با تحریم نیز رو به رو هستیم.
وی با اشاره به اقدامات موثر دولت برای کاهش وابستگی به درآمدهای نفتی گفت: جلوگیری از خام فروشی یکی از ضرورت‌های اقتصاد کشورمان بود که با برنامه‌ریزی صحیح و اصلاحات ساختاری بودجه در حال تحقق است.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه دولت تهدید تحریم ها و کاهش قیمت نفت را به عنوان فرصتی برای تجربه اقتصاد بدون نفت تبدیل کرد، افزود: کاهش سیطره دولتها به نفت همواره از آرزوهای کشورهای دارای ذخایر نفتی بوده است.
وی با اشاره به افزایش صادرات فرآورده های نفتی کشورمان و صادرات معادن طی چند سال اخیر اظهارکرد: در این راستا توسعه ظرفیت‌های دیپلماتیک موجب شد تا مقاصد صادراتی کشور به بیش از 20 مقصد برسد.
در بودجه وابستگی منابع عمومی به نفت به کمتر از 10درصد رسیده که به گفته کارشناسان نتایج اصلاحات موثر در بودجه بوده است.
