عبور بورس از مرز ۵ / ۱ میلیون

پس از نوسان دو روزه شاخص سهام در مرز روانی یک میلیون و 500 هزار واحدی، روز سه‌شنبه بیشترین رشد مقداری این نماگر در تاریخ فعالیت بازار سهام رقم خورد و شاخص کل بورس تهران توانست با قدرت به ارتفاع جدید یک میلیون و 546 هزار واحدی صعود کند. رشد 4/ 4 درصدی شاخص کل طی معاملات روز سه‌شنبه در حالی رقم خورد که سهام هفت شرکت بورسی با افت قیمت همراه شدند و در میان صنایع بورسی نیز هیچ شاخص منفی مشاهده نشد. با این حال ارزش معاملات خرد سهام به کمتر از 10هزار میلیارد تومان رسید که نتیجه تشکیل صف‌های طولانی خرید در قریب به اتفاق سهم‌ها بود. به عبارتی دیگر نقدینگی چند میلیارد تومانی در نبود عرضه فرصت ورود به گردونه معاملات سهام را نیافت. در مجموع بررسی‌های «دنیای اقتصاد» از ابتدای سال تاکنون نشان می‌دهد ارزش معاملات خرد سهام در 10 روز معاملاتی از یک میلیارد دلار بیشتر بوده است که از روانه شدن نقدینگی‌های سرگردان به بازار سهام حکایت دارد.

ورود پول‌های جدید ادامه دارد

بورس تهران که معاملات پررونقی را در سال جاری تجربه کرده است، پس از رسیدن به هر مرز روانی یا تکنیکال برای چند روزی در همان محدوده نوسان‌های کم‌مقداری را تجربه کرده و دوباره به مسیر پرشتاب صعودی خود ادامه می‌دهد. تا به اینجای کار، ماحصل رالی پرشتاب بورس تهران در 65 روز معاملاتی سال 99، رشد 202 درصدی شاخص کل سهام بوده است. در این میان ارزش معاملات خرد سهام بیش از سایر متغیرها خودنمایی می‌کند و هر روز به رکوردی جدید دست می‌یابد. در روزهایی که این متغیر مهم رکوردشکنی نمی‌کند نیز صفوف سنگین تقاضا مانع می‌شود. به‌طوری که در عملکردی غیرقابل انتظار در برخی روزها شاهد عبور ارزش دادوستدهای بورس تهران از 25هزار میلیارد تومان نیز بودیم که این روزها خود عامل اصلی تداوم مسیر صعودی قیمت سهام است. در این مسیر حتی قیمت برخی شرکت‌ها از ارزش ذاتی خود فاصله گرفته‌اند. به عبارت دیگر هجوم نقدینگی به تالار شیشه‌ای سبب شده تا صاحبان نقدینگی بدون توجه به عوامل بنیادی و حتی تکنیکال تنها به دنبال فرصتی برای سهامداری باشند و در این مسیر هر روز منفی، شتاب پرصعودی را در روز بعد به دنبال دارد.

صنایع پرمعامله بورس تهران

در این شرایط اما نگاهی به ارزش دادوستدها در میان گروه‌های 38گانه بورس حاوی اطلاعات جالب توجهی است. در 65 روز معاملاتی سپری‌شده از سال 99، بیشترین ارزش دادوستدها در گروه‌های بزرگ و متوسط بورس تهران رقم خورد. در این میان گروه بانک‌ها و موسسات اعتباری با ارزش معاملاتی معادل 89 هزار و 100 میلیارد تومان در صدر دیگر صنایع بورس قرار گرفت و پس از آن شاهد بیشترین ارزش دادوستدها در گروه‌های محصولات شیمیایی، فلزات اساسی و فرآورده‌های نفتی بودیم. با این حال با توجه به ارزش بازاری متفاوت صنایع بورس، شاید بجا باشد ارزش دادوستدها بر مبنای ارزش بازار مورد مقایسه قرار گیرد. مقایسه‌ای که اطلاعات متفاوتی را حاصل می‌کند.

با تقسیم مجموع ارزش معاملات هر یک از صنایع بورس بر میانگین ارزش بازار این گروه‌ها از ابتدای سال تاکنون، نسبت گردش نقدینگی (turnover ratio) حاصل می‌شود که به جهت مقایسه صحیح این رقم با سال‌های گذشته، رقم حاصله را در بازه یکساله تعریف کردیم. تفسیر نسبت گردش نقدینگی از این قرار است که چنانچه این رقم 100 درصد باشد، یعنی در بازه مشخص مورد بررسی، تمامی سهام معامله‌شده در بازار حداقل یک‌بار دست به دست شده‌اند. بررسی‌ها نشان می‌دهد نسبت نقدشوندگی کل بازار سهام در بازه یکساله 6/ 63 درصد است که خود این رقم در مقایسه با سال‌های گذشته بورس تهران رکوردی جدید به حساب می‌آید. در این بازه زمانی اما از 38 گروه مورد مطالعه، 11 صنعت گردش مالی بیشتر از نسبت نقدشوندگی کل بازار داشتند و 27 گروه دیگر با در اختیار داشتن تنها 34 درصد از ارزش کل بازار اما بیش از این رقم نقدشوندگی داشته‌اند. موضوعی که نشان می‌دهد با وجود سبقت بزرگان بازار در رشد قیمتی، اما گروه‌های کوچک بازار همچنان در کانون توجه نوسان‌گیران قرار دارند.

در این میان 18 گروه بورسی از گردش نقدینگی بیش از 100 درصد برخوردارند. این رقم درخصوص برخی گروه‌ها از 300 درصد نیز فراتر رفته است که نشان می‌دهد کل سهام یک شرکت در بازه یکساله، سه بار به‌طور کامل دست به دست شده است. به عبارتی دیگر سه گروه مدیریتی می‌توانند در بازه زمانی یکساله در یک شرکت جابه‌جا شوند. به این ترتیب گروه استخراج سایر معادن با تک‌نماد «کماسه» که موفق به کسب بازدهی 313 درصدی از ابتدای سال تاکنون شده است، با گردش نقدینگی یکساله 5/ 385 درصد در صدر دیگر صنایع بورسی قرار دارد. پس از آن دو زیرمجموعه گروه محصولات کاغذی با بازدهی 3/ 88 درصدی در بازه زمانی 65 روز معاملاتی گذشته، از گردش پولی سالانه 9/ 320 درصد برخوردار است. پس از آن نیز گروه‌های سایر مالی، انبوه‌سازی و استخراج نفت و گاز به ترتیب با گردش پولی 311، 263 و 225 درصد در رتبه‌های بعدی صنایع با بیشترین گردش نقدینگی قرار گرفته‌اند. در میان گروه‌های بزرگ کالایی اما به جز پالایشی‌ها، دیگر گروه‌ها شامل فلزات اساسی، کانه‌های فلزی و محصولات شیمیایی همگی از نسبت گردش نقدینگی کمتر از کل بازار در بازه زمانی مورد مطالعه برخوردارند.

نیمه خالی بورس