آرشیو تجربه بشر را به ثبت میرساند و روشنگر حیات اجتماعی اوست. فراتـر از پژوهشهای تحقیقاتی کاربردهای وسیع اداری، حقوقی و اجتماعی آن مدنظر است. اسناد از حقوق، امتیازات، استعداد و دارایی افراد حمایت میکند.
تصویب قانون تاسیس سازمان اسناد ملی ایران در سال 1349 ماحصل تلاش در سالهای پیشین از اقدامات وزارت خارجه به ساماندهی بایگانی در 1287ش. تا تصویب لایحه ایجاد مرکز اسناد دولتی در هیئت وزیران 1309شمسی و ارائه نخستین لایحه دولت برای اخذ مجوز امحاء اوراق زائد در 1335شمسی است.
سازمان اسناد ملی ایران در سال 1349 با هدف جمع آوری و حفظ اسناد ملی ایران در سازمانی واحد و فراهم آوردن شرایط و امکانات مناسب برای دسترسی عموم به این اسناد و همچنین صرفه جویی در هزینه های اداری و استخدامی از طریق تمرکز پرونده های راکد وزارتخانه ها و موسسات دولتی و وابسته به دولت و امحای اوراق زائد، تاسیس شد. سال 1381 آرشیو ملی در کتابخانه ملی ایران ادغام شد.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی، مرکز فارس بیستم مهر ماه سال 1388 در شیراز گشایش یافت. برنامه ریزی و مدیریت کلان اسناد ملی در استان ازمرحله تولید تا بایگانی، راکد سازی، شناسایی تعیین تکلیف، انتقال اسناد واجد ارزش نگهداری دائم و دریافت اسناد اهدایی، امانی و خریداری اسناد با ارزش، و تولید اسناد شفاهی- از طریق مصاحبه تاریخ شفاهی – از خدمات و وظایف واحد اسناد درمرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس است.
شناسایی، ارزشیابی و انتقال اسناد دستگاه های مختلف دولتی (طبق مفاد قانون تاسیس سازمان اسناد ملی اردیبهشت 1349) بر اساس مجوزهای مصوب شورای اسناد ملی، نخستین و مهمترین ورودی اسناد به سازمان است که پس از طی تشریفات قانونی، انجام میشود.
دومین ورودی اسناد به سازمان اشخاص، خانوادهها و به طور کلی بخش خصوصی و نهادهائی است که در داخل و یا خارج از کشور به نوعی اسناد ملی ایران را در اختیار دارند، اما در دایره تشکیلات دولتی قرار نمیگیرند. تشویق و ترغیب دارندگان اسناد به اهدای مجموعه های خود به آرشیو ملی راهکاریست درجهت جلب مشارکت عمومی بمنظور غنابخشی به آرشیو ملی که هویت تاریخی ماست.
سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران با هدف حفظ و نگه داری میراث مکتوب کشور و سازماندهی این میراث ارزشمند و در دسترس قرار دادن اطلاعات موجود در اسناد و نسخ برای استفاده عموم محققین و دانش پژوهان، از همة ایرانیان و ایران دوستان دعوت میکند تا در اقدام مهم مشارکت در اهدا و فروش اسناد و نسخ خطی و قدیمی به آرشیو ملی و نیز تبلیغ، تشویق و راهنمائی دیگران در همراهی و پیروی از این حرکت فرهنگی آیندهای با تاریخ و هویت روشنتر را برای کشورمان رقم بزنیم.
ایسنا، برای کمک به فراگیر شدن دسترسی به آرشیو اسناد مکتوب و تصویری به عنوان میراث ارزشمند ملی و با همراهی و همکاری مرجان یزدانپناه، کارشناس اسناد، هر هفته سند و عکسی را از میان مجموعه اسناد و عکسهای موجود در مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، منتشر خواهد کرد.
به عنوان اولین گام، تصویری از 2 سند از اسناد تاریخی که در مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس نگهداری میشود را منتشر کردهایم، در این 2 سند کهن و اصیل به نوعی تصویرگر جایگاه فارس در دوران ایلخانی است.
یک سند "فرمان ایلخانی درباره معافیت مالیاتی در منطقه کوهک فارس مربوط به سنه 726ق" و دیگری " حکم آستانه شیخ ابواسحاق کازرونی مربوط به سنه 826ق" است.