گل مژه عبارت است از التهاب غدد چربی (سباسه) در لبه پلکها و ریشه مژه ها که بصورت یک آبسه کوچک تظاهر می یابد.
علت ایجاد گل مژه:
علت ایجاد آن عفونت باکتریایی استافیلاکوکی فولیکول مژه ها میباشد.
انواع گل مژه:
1-گل مژه ی خارجی:یک التهاب چرکی در فولیکولهای پلک عفونی و غدد چربی میباشد. بصورت یک تورم حساس به لمس و قرمز (یک برجستگی کوچک ) در لبه پلک تظاهر می یابد. این گل مژه معمولا به سرعت تخلیه و چرک خود را خارج می سازد.
2-گل مژه ی داخلی:بصورت یک التهاب قرمز و دردناک تظاهر می یابد. اما دیرتر بهبود می یابد، چراکه آبسه نمیتواند براحتی چرک خود را تخلیه کند. ممکن است دارای برجستگی ی کوچک قابل رویت نباشد. این گل مژه میتواند باعث تاری دید و سوزش چشم گردد.
علایم گل مژه:
1-قرمزی، تورم و درد در پلک.
2-حساسیت به نور.
3-اندکی تاری دید.
4-باز نشدن کامل پلک.
5-یک برجستگی کوچک شبیه جوش.
6-احساس وجود شن در چشم.
7-اشک ریزش.
8-یک نقطه ی زرد رنگ در مرکز گل مژه.
درمان گل مژه:
1-اغلب گل مژه ها پس از چند روز به خودی خود تخلیه خواهند شد، اما روند تخلیه ی چرک گل مژه را میتوان با قرار دادن کمپرس گرم و مرطوب تسریع کرد.
2-یک دستمال تمیز تا شده را درون آب داغ قرار دهید، سپس بیشتر آب آن را بگیرید و 10 تا 15 دقیقه و 4 مرتبه در روز روی پلک درگیر قرار دهید.
3-چنانچه گل مژه به خودی خود بهبود نیابد (پس از 4-3 روز)، باید با مراجعه به پزشک متخصص اقدام به شکافتن و تخلیه چرک آن کرد.
4-میتوان از آنتی بیوتیک های چشمی به شکل پماد و قطره استفاده کرد.
نکته: گل مژه از لحاظ تکنیکی یک جوش است. بنابراین میتوان آن را با اعمال فشار ترکاند. اما از تخلیه آن خودداری کنید چراکه ممکن است باعث گسترش عفونت گردد.
نکته:از مالش پلکهای گل مژه زده خودداری کنید.
نکته:احتمال عود مجدد گل مژه وجود دارد.
نکته: گل مژه چندان مسری نیست اما بهتر است نکات بهداشتی (شستن دستها و چشمها) را رعایت کنید.
نکته:همه ی گل مژه ها از چرک(pus) پر شده و در نهایت شکافته و تخلیه میشوند.
نکته:گل مژه به قدرت بینایی آسیب نمیرساند.
نکته:عدم درمان گل مژه به گسترش عفونت منجر میشود.
چه هنگام باید به پزشک مراجعه کرد:
1-وقتی گل مژه به خودی خود سرباز نکند و بهبود نیابد. (بیش از 3 تا 4 روز دوام یابد)
2-احساس درد در چشم و یا ایجاد اختلال در دید.
3-چنانچه بطور متوالی گل مژه مجددا عود کند.
چطور از گل مژه پیشگیری کنیم؟
1-از تماس یافتن دستهای آلوده با چشمها و یا مالیدن چشمها با دست خودداری کنید.
2-دستان خود را در طول روز بطور مرتب بشویید.
3-چشمهای خود را هنگام استحمام با شامپو بچه ی ملایم شستشو دهید.
4-از به اشتراک گذاشتن لوازم آرایشی چشم خودداری کنید. همچنین قبل از خواب حتما آرایش صورت خود را پاک کنید.
5-چنانچه زیاد گل مژه میزنید: شامپو بچه ی ملایم را با آب گرم رقیق کرده و بوسیله یک گوش پاک کن ریشه مژه ها و پلک ها را هفته ای چند بار تمیز کنید تا میکروبها، چربی و سلولهای مرده ی اضافی پاک و زدوده شوند.
6-کسانی که از لنز تماسی استفاده میکنند بایستی بهداشت مربوط به گذاشتن و برداشتن لنزها را بخوبی رعایت کنند.
شالازیون (chalazion):
عبارت است از التهاب غدد چربی که بصورت یک کیست (یک توده متورم و برجسته ی بسیار ریز و یا به اندازه یک نخود فرنگی) در پلک (معمولا پلک فوقانی) تظاهر می یابد.
علت ایجاد شالازیون:
انسداد مجاری غدد میبومین(meibomain)(یکی از غدد تشکیل دهنده فیلم اشک) و التهاب این غدد که باعث تجمع مواد مترشح شده از آن میشود. علت پیدایش این عارضه عفونت باکتریایی نیست اما میتواند عفونی گردد.
علایم شالازیون:
1-معمولا بدون درد است. (روزهای نخست ممکن است دردناک باشد)
2-ممکن است پلک حساس به لمس باشد.
3-حساسیت به نور.
4-اشک ریزش.
5-یک برجستگی سفت، گرد و بی درد در وسط پلک (که با مرور زمان اندازه آن کوچکتر و یا بزرگتر میشود)
نکته:چنانچه اندازه شالازیون بزرگ باشد به خاطر فشاری که به قرنیه وارد میسازد ممکن است ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید کند.
راه درمان شالازیون:
1-معمولا ظرف یکماه به خودی خود بهبود می یابد.
2-قرار دادن کمپرس گرم مشابه درمان گل مژه.
3-چنانچه اندازه شالازیون بزرگ باشد و در دید و زیبایی ایجاد مشکل کند، و یا پس از 6 هفته بهبود نیابد، شالازیون توسط پزشک با یک جراحی ی سرپایی تحت بی حسی موضعی برداشته میشود. (و یا ممکن است استروئید داخل ضایعه تزریق گردد)
بلفاریت (blepharitis):
به التهاب گسترده و منتشر پلکها اطلاق میگردد. بلفاریت یک ضایعه ی مزمن پوستی محسوب میگردد.بلفاریت نیز به دو فرم قدامی وخلفی تقسیم بندی میگردد.
علایم بلفاریت:
1-چشم قرمز و پر اشک.
2-احساس وجود شن در چشم.
3-خارش پلک ها و سوزش چشمها.
4-پلک های قرمز و ملتهب.
5-حساسیت به نور.
6-اشک کف آلود.
7-پوسته های روغنی در ریشه مژه ها و یا روی پلک (گاه همراه با زخم).
8-ریختن مژه ها و یا رشد ناهنجار آنها (رویش در جهت غیر طبیعی)
9-پوسته پوسته شدن پوست اطراف چشم.
10-خروج ترشحات چرکی از ریشه ی مژه های از دست رفته.
11-چسبندگی پلک ها به یکدیگر هنگام برخاستن از خواب.
علل ایجاد بلفاریت:
1-شوره سر و یا ابروها (درماتیت سبورئیک).
2-عفونت باکتریایی (استافیلاکوک).
3-عملکرد ناهنجار غدد چربی در پلک.
4-آکنه روزاسه،اگزما،پسوریازیس.
5-واکنش آلرژیک.
6-عفونت با شپش.
7-مواجهه با دود و بخارات تحریک زا .
نکته: دو عامل چربی (اضافی) و میکروب (استافیلوکوک) در ایجاد بلفاریت نقش دارند.
نکته: بلفاریت ممکن است به گل مژه، شالازیون، خشکی چشم، اشک ریزش چشم، التهاب ملتحمه و یا صدمه به قرنیه منجر گردد.
درمان بلفاریت:
1-درمان عامل زمینه ای آن.
2-رعایت اصول بهداشتی (نحوه پیشگیری از گل مژه).
3-تجویز آنتی بیوتیک ها و استروئیدهای چشمی موضعی و یا سیستمیک.
4-شستشوی مرتب چشمها با شامپو بچه روزی، به ویژه قبل از خواب و صبح هنگام برخاستن از خواب.
نکته: بلفاریت را میتوان کنترل کرد اما نمیتوان آن را بطور کامل درمان کرد. این عارضه معمولا به کرات مجددا عود میکند.
نکته: تا بهبودی ی کامل گل مژه، شالازیون و بلفاریت از آرایش کردن چشمها و استفاده از لنزهای تماسی جدا خودداری کنید.
