به گزارش خبرنگار حوزه شهری گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، حادثه انفجار در کلینیک سینا مهر بار دیگر توجه به مقوله ایمنی را در کانون دغدغه مندی‌های مسئولان شهری و کشوری قرار داد. 19 کشته این حادثه سبب شد تا چند روزی اخبار و افکار عمومی از روی کرونا بر روی این حادثه تغییر جهت دهند و مسئولان این حوزه اعم از شهرداری تهران و وزارت بهداشت را مورد عتاب و خطاب قرار دهند.
حالا با جولان کرونا آتشِ نگرانی برای ساختمان‌های ناایمن فروکش کرده و شاید تا چند روز دیگر خبری از آتش زیر خاکستر هم نباشد.
توجه به مقوله ایمنی و سلامت، در بسیاری از موضوعات وجود دارد و از آن با عناوینی مثل گواهی سلامت یا معاینه فنی یاد می‌شود، مثلا یک فرد هنگام استخدام، به بیمه گواهی سلامت جسمی می‌دهد و خودرو‌های سواری هم که ظرفیتشان معمولا 4 نفر است باید بعد از 4 سال، هر سال معاینه فنی بگیرند، اما ساختمان‌های عمومی که محل رفت و آمد مردم هستند و روزانه از 400 تا 4 هزار نفر در آن‌ها رفت و آمد می‌کنند، نه تنها بعد از 4 سال، بلکه بعد از 40 سال هم تکلیفی برای گرفتن گواهی سلامت یا گواهی معاینه فنی ندارند.
البته وقتی که یک خودروی پراید صرفا با تراشیدن سقف، تبدیل به خودروی بارکشی می‌شود، نباید تعجب کرد که کاربری ساختمان مسکونی سینا مهر بدون هیچ تغییر اندازه‌ای در عرض درب ورودی، عرض راهرو‌ها و بدون در نظر گرفتن ظرفیت سالن‌های انتظار برای ورود به اتاق پزشک تبدیل به کاربری درمانی شود.
این نوع تغییر کاربری از تغییر کاربری پراید هم مضحک‌تر است، چراکه پراید اگر توان و استحکامش تغییر نکرده، حداقل با تراشیدن سقفش و حذف صندلی‌های عقب فضایی را برای حمل بار فراهم کرده است، اما این ساختمان بدون تغییر در این موارد صرفا به تغییر واژه‌ای در سند اکتفا کرده و کلمه «مسکونی» را به «درمانی» تغییر داده و در طول زمان هم هر روز بر فرسودگی و کهولت این بنا افزوده شده است و هیچ نهاد ناظری هم مانع فعالیت آن نشده است. جالب اینجاست که هر چند تذکرات کتبی به مالکین آن داده شده بود، اما به برخورد جدی که می‌رسید تذکر دهندگان، دست و بالشان سست می‌شد.
معاینه فنی ساختمان شاید اصطلاحی نو به نظر رسد، اما با نگاهی به وضعیت و جایگاه ساختمان‌های عمومی، اقدامی ضروری محسوب می‌شود.
بهاره آروین عضو شورای شهر تهران در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه چرا ساختمان‌های عمومی همچون خودرو‌های سواری ملزم به داشتن معاینه فنی نمی‌شوند، گفت: در مورد خودرو همواره یک ضابط قضایی به نام پلیس وجود دارد که می‌تواند با خودرو‌های فاقد معاینه فنی برخورد کند.
عضو شورای شهر تصریح کرد: شهرداری برای خودرو‌های فاقد معاینه فنی ابزاری جز گرفتن عوارض ندارد و پلیس است که می‌تواند با آن‌ها برخورد کند، اما در مورد ساختمان‌ها که گستردگی بیشتری نسبت به خودرو دارند، ضابط قضایی همچون پلیس وجود ندارد.
آروین با اشاره به برنامه ریزی مدیریت شهری برای انتشار میزان ایمنی ساختمان‌های عمومی گفت: امیدواریم با انتشار اطلاعات ساختمان‌های عمومی، شاهد همراهی دستگاه‌های قضایی ذی‌ربط باشیم تا بتوانیم ایمنی آن‌ها را به صورت روزمره مانند خودرو بسنجیم و در صورت نیاز ملزم به گرفتن گواهی ایمنی کنیم.
او تأکید کرد: برای این کار باید استاندارد‌ها را واقعی و سطح آن‌ها را هم درجه بندی کنیم و با همراهی ضابط قضایی اگر ساختمانی رعایت نکرد با آن برخورد شود.
آروین ادامه داد: برای ملزم کردن ساختمان‌های عمومی به داشتن گواهی ایمنی اگر دستگاه‌های دیگر همراهی کنند می‌توانیم استاندار‌دهایی که برای خودرو داریم را برای ساختمان‌ها هم لحاظ کنیم.
عضو شورای شهر تهران در خصوص تفاوت استاندار‌دهای ایمنی بین خودرو و ساختمان اظهار کرد: اگر ساختمانی ناایمن است، نباید مراجعه کنندگان آن را مجازات کنیم، زیرا وقتی ساختمانی در این شرایط پلمب شود، همه کسانی که به آن مراجعه می‌کردند ناچار می‌شوند به اماکن دورتر بروند و در نتیجه آنجا شلوغ‌تر می‌شود، لذا کار مردم به خاطر بسته بودن ساختمان‌های عمومی روی زمین می‌ماند و متأسفانه همین امر مانع اقداماتی نظیر پلمب است.
او با تأکید بر اینکه باید برای ایمن سازی ساختمان‌ها یک زمانبندی داشته باشیم و برای برخورد هم جدی باشیم، تصریح کرد: از یک سو نباید استاندارد‌ها به قدری بالا باشند که در یک روز مجبور شویم همه ساختمان‌ها را پلمب کنیم و از سوی دیگر هم نباید به قدری پایین باشند که اگر کسی رعایت نکرد با او برخوردی نشود.
او با بیان اینکه انتشار عمومی اطلاعات سبب می‌شود مردم در صورت مشاهده پلمب یک ساختمان ناایمن همراهی کنند، گفت: در این مسیر می‌توانیم از سیاست‌های تشویقی استفاده کنیم و اگر مالکین اقدام به ایمنی سازی و اخذ گواهی معاینه فنی کنند، باید عوارض آن‌ها کمتر از ساختمان‌هایی باشد که فاقد گواهی ایمنی ساختمان هستند.
ایمنی ساختمان‌های عمومی و حضور و مراجعه گسترده مردم به آن‌ها چالشی ایجاد کرده که از یک سو باید به منظور حفظ جان مردم از فعالیت آن‌ها جلوگیری کرد و از سوی دیگر هم جلوگیری از فعالیت آن‌ها سبب روی زمین ماندن کار مردم و عزیمت آن‌ها به مراکز دورتر، اما ایمن در صورت وجود داشتن می‌شود.
بسته شدن مراکز ناایمن و مراجعه مردم به مراکز دارای ایمنی، موجب افزایش مراجعات مردمی و تجمع آن‌ها در این امکان می‌شود. این موضوع زمانی مهم‌تر می‌شود که مدت‌ها است کشور وارد شرایط کرونایی شده و از میان ساختمان‌های عمومی درمانگاه‌ها و بیمارستان‌ها بیشتر مستعد ابتلای مراجعه کنندگان به ویروس کرونا هستند. حالا اگر به خاطر ترس از ابتلای شهروندان بخواهیم از پلمب این ساختمان‌ها خودداری کنیم هم هر لحظه باید منتظر حوادثی نظیر انفجار کلینیک سینا مهر باشیم.
مدیریت شهری، دستگاه قضایی و قوه مجریه باید تدابیری اتخاذ کنند که ضمن جلوگیری از فعالیت ساختمان‌های ناایمن، سایر مراکز دچار انبوه مراجعات نشوند، اگر چنین تدبیری کشف و اجرایی شود، در مدتی کوتاه ساختمان‌های ناایمن هم ناچار به ایمن سازی خواهند شد.
بیشتر بخوانید
گزارش از علی کاظمی