انتشار سریع و غیرمنتظره نسخه نمایش خانگی «گشت 2» همزمان با استمرار اکران این فیلم سینمایی برای کاهش لطمه به حقوق این فیلم سینمایی و بیعملی متقابل خانه سینما با وجود نقدهای شدید سینماگران، این پرسش را پیش آورده که آیا خانه سینما، کارکرد گذشتهاش را از دست داده است؟
لو رفتن نسخه بازبینی بازرگانی فیلم «گشت 2» در آستانه 20 میلیارد تومانی شدن فروش این فیلم سینمایی، در روزهای اخیر حواشی فراوانی در پی داشت و تازه ترین این واکنشها، انتشار نسخه شبکه نمایش خانگی «گشت 2» به رغم استمرار اکران این فیلم سینمایی بود؛ اتفاقی کم سابقه در سینمای ایران که ریسک فیلمسازی در کشورمان را افزایش میدهد.
این اتفاق غیرمنتظره، منجر به افزایش توجهات به نقش خانه سینما در جایگاه نهادی صنفی سینمای ایران بود. خانه سینما در سالهای پیش به مرور از وظایف صنفیاش تهی شده و اکنون بیشتر جنبه لابی گری در سینمای ایران دارد. در سالهای پیشین، یکی از انتظارات، کوشش خانه سینما برای امور پایه صنفی نظیر بیمه و حمایت از سینماگران از کار افتاده بود اما مدیران این مجموعه، هیچ گاه حرکت مؤثری در این زمینه نداشتند و عملاً از زیر بار این مسئولیت شانه خالی کردند.
با توسعه سینمای دیجیتال و بیکاری طیف وسیعی از سینماگران فاقد شناخت از صنعت مدرن سینما، گروه وسیعی از نسل تازه سینماگران مسلط به سینمای دیجیتال وارد عرصه شدند. شمار قابل توجهی از انجمنهای صنفی تخصصی خانه سینما، نه حاضر به پذیرش نسل تازه سینماگران شدند و نه برنامهای برای آموزش و بروزرسانی نسل پیشکسوت سینمای ایران در دستور کار قرار دادند.
بدین ترتیب، خانه سینما که باید چتر همه سینماگران باشد، با عدم عضویت چند هزار سینماگر جوان روبه رو شد و کامل اهالی سینما را پوشش نداد. در عین حال، طیف وسیعی از اعضای خانه سینما نیز فاقد توانمندیهای مورد نیاز در سینمای دیجیتال هستند که به واسطه آنکه احساس میکنند، ورود نسل تازه، بیش از پیش، جای آنها را تنگ میکند، مانع عضوگیری یک نهاد صنفی میشوند!
در چنین شرایطی، انتظار میرفت خانه سینما دست کم به عنوان مدافع حرمت اهالی سینما عمل کند؛ اما در فقرههای متعدد خانه سینما سکوت کرده و صرفاً در یک مورد بیانیهای محتاطانه در انتقاد از توهین یک نشریه به اهالی سینما منتشر کرد. در همین ماجرای اخیر که یکی از دولتمردان گفته بود: «اگر این کاندیدای مورد نظر به من پیام میداد، من چند هنرمند برایش میفرستادم»، خانه سینما در میان انتقادها سکوت کرد و سرانجام پس از عذرخواهی آن مسئول دولت، از آن مسئول بابت عذرخواهی تشکر کرد!
البته آن مسئول حرف چندان بی ربطی نیز نزده و در همین ماجرای «گشت 2»، حمید فرخ نژاد در مواضع گیری صریحی که داشته، تأکید کرده، خانه سینما با او تماس گرفته تا در یکی از برنامه هایی که یکی از مسئولان قصد افتتاحش را دارد حضور یابد و به او گفته اند که به چند چهره برای این برنامه احتیاج دارند. فرج نژاد تأکید کرده که خانه سینما به هنرمندان به چشم زینت المجلس نگاه میکند و این حقیقت تلخی است که امروز بیش از پیش نمایان شده است.
وقتی کل موجودیت و اثرگذاری خانه سینما در جشن خانه سینما خلاصه میشود، چرا باید سعید سهیلی که شاهد دود شدن سرمایه اش است، کارت عضویت خانه سینما را جلوی دوربین به آتش نکشد و از بی عملی خانه سینما بدین شکل انتقادات عملی نداشته باشد؟
* تابناک