به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، بر اساس اعلام ستاد تنظیم بازار، هر کیلو مرغ باید با قیمت 15 هزار تومان به مصرف‌کننده فروخته شود اما در حال حاضر قیمت در بازار بیشتر از 19 هزار تومان است. قیمت گوشت گوساله و گوسفند هم هر کیلو بیش از 100 هزار تومان است که تولیدکنندگان می‌گویند قیمت گوشت در بازار دوبرابر قیمت واقعی است.
نهاده‌ها دلیل اول گرانی
نهاده‌های دام از جمله کالاهایی است که از ابتدا با ارز 4200 تومانی وارد شده و همچنان واردات آن با ارز دولتی است. اما از چند ماه پیش، تولیدکنندگان شاکی هستند که نهاده را در بازار آزاد یا بازار سیاه و با قیمتی بالاتر از آنچه اعلام شده می‌خرند.
مجید موافق قدیری، رئیس انجمن صنایع خوراک دام، در خصوص قیمت‌های بالاتر از نرخ مصوب نهاده‌ها در بازار گفت: خوراک دام و طیور در بازار سیاه تهیه می‌شود و مهمترین دلیل آن «تأمین نشدن ارز از جانب بانک مرکزی از پاییز پارسال است که باعث شد واردات نهاده‌های دامی تولید خوراک دام با چالش جدی مواجه شود و امروز نیز به‌دلیل تصمیمات اشتباه عرضه نهاده‌های دامی با کاهش روبه‌رو شده و همین مقدار کم نیز با روش توزیع نامناسبی همراه است.»
اما محمدرضا طلایی، مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام، در مورد گلایه تولیدکنندگان از قیمت بالای خوراک دام گفت: در تأمین ارز دولتی واردات نهاده‌ها در سال گذشته چندماه وقفه ایجاد شد که این وقفه اثرگذاری طولانی در بازار تأمین داشت. اما در حال حاضر تأمین خوراک دام مشکلی ندارد. با برداشت جو داخلی، وضعیت تأمین مناسب است و در حال ذخیره‌سازی جو هستیم. همچنین 2 میلیون تن ذرت از بنادر ترخیص شده و مشکل فقط در تأمین کنجاله سویا است که برای حل آن شرکت پشتیبانی امور دام در حال خرید و ذخیره کنجاله سویا است که بدین ترتیب بخش خصوصی واردات را انجام می‌دهد. به گفته تولیدکنندگان، مشکل اصلی فروش نهاده‌ها، واسطه‌ها و دلالان هستند. به گفته آنان، دلالان با خرید نهاده به قیمت دولتی آن را در بازار با قیمت آزاد می‌فروشند. برای حل این مشکل، وزارت جهاد کشاورزی، سامانه «بازارگاه» را برای خرید نهاده‌ها و خوراک دام راه‌اندازی کرد. مسئولان وزارت جهاد کشاورزی اظهار می‌کنند «همه ذینفعان اعم از مرغدار، دامدار، کارخانه‌های خوراک دام، بازرگانان، اتحادیه‌ها، تشکل‌ها و زنجیره‌ها در این سامانه در حال ساماندهی هستند تا بتوانند همه نیازهایشان را از این سامانه تأمین کنند.» اما یکی از دامداران که واحد تولیدی او در ورامین است گفت: سامانه بازارگاه نتوانسته مشکلات را حل کند چون همان واسطه‌ها و دلالان که نقدینگی در اختیار دارند از سامانه خرید می‌کنند و آن را در بازار با قیمت دلخواه عرضه می‌کنند و به این ترتیب دست کسانی که نقدینگی لازم را ندارند خالی می‌ماند.
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام، قبول دارد که سامانه بازارگاه مشکلاتی دارد، اما وی به حل مشکلات اشاره کرد و گفت: دولت حق دارد بر فروش نهاده‌هایی که با ارز 4200 تومانی وارد می‌شود، نظارت کند. این سامانه در ابتدا مشکلاتی داشت اما اصلاحات آن شروع شده و در حال حاضر درصد خطای آن کم است. بیش از 80 درصد تولیدکنندگان رضایت خود از بازارگاه را اعلام کرده‌اند.
طلایی در خصوص خرید خوراک از سامانه توسط دلالان گفت: این گونه نیست که هر متقاضی هر چقدر خوراک بخواهد ، بتواند از بازارگاه بخرد. در این سامانه برای خرید سقف تعیین شده و فروش بر اساس سهمیه است.
برای سامان دادن به بازار خوراک دام، وزیر جهاد کشاورزی در نامه‌ای به سرپرست وزارت صمت خواستار انتقال تمام موارد مرتبط با فرآیند ثبت سفارش و تخصیص ارز برای نهاده‌های دامی شامل ذرت، جو، کنجاله سویا و دانه‌های روغن وارداتی به وزارت جهاد کشاورزی شد.مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام، با اشاره به این نامه گفت: وزارت صمت با انتقال تمام امور به وزارت جهاد موافق است چون وزارت جهاد در این زمینه تخصص دارد و ما با تمام تولیدکنندگان و واردکنندگان در ارتباط هستیم. بنابراین باید منتظر باشیم تا در مدت کوتاهی بازار تأمین خوراک دام و نهاده ساماندهی شود. اما طلایی تأکید کرد که هزینه‌های دیگر علاوه بر قیمت نهاده‌ها در افزایش قیمت گوشت و مرغ در بازار اثرگذار است. به گفته او، هزینه‌های تولید مانند هزینه خدمات، حمل‌و‌نقل و... افزایش داشته و به‌همین دلیل باوجود تولید مناسب، قیمت‌ها افزایش دارد.
تقاضا بالا رفت
دلیل دیگر افزایش قیمت گوشت بویژه گوشت مرغ، افزایش تقاضا عنوان می‌شود. به‌گفته معاون شرکت پشتیبانی امور دام، بعد از شیوع کرونا و تعطیلی‌ها، تقاضا برای مرغ بشدت کاهشی شد و قیمت‌ها حتی تا کیلویی 8 هزار تومان رسید اما در حال حاضر شاهد رشد دوباره تقاضا در بازار مرغ و تخم مرغ هستیم به همین دلیل قیمت‌ها افزایش دارد.
اما رئیس انجمن صنایع خوراک دام، نادرست بودن فرمول قیمت‌گذاری را دلیل بالا رفتن قیمت مرغ در بازار عنوان کرد. موافق قدیری گفت: وقتی فرمول قیمت‌گذاری توسط دولت درست نباشد قیمت‌ها بالا می‌رود. شما تا حالا مرغ متناسب با قیمت مصوب دولتی خریده‌اید؟ قیمت پیشنهادی مرغداران به دولت 18 هزار تومان بود اما ستاد تنظیم بازار، قیمت را 15 هزار تومان مصوب کرد. به‌همین دلیل بازار از قیمت‌گذاری مصوب تبعیت نمی‌کند و قیمت حتی از 18 هزارتومان پیشنهادی تولیدکنندگان هم بیشتر است.
در بازار گوشت قرمز هم با وجود افزایش تولید، شاهد افزایش قیمت هستیم. بر اساس گزارش مرکز آمار، مقایسه عملکرد کشتارگاه‌های رسمی کشور در خرداد ١٣٩٩ با ماه مشابه ١٣٩٨، نشان‌دهنده افزایش ٣٩ درصدی مقدار تولید گوشت قرمز است. مقدار تولید گوشت در خرداد ١٣٩٩ نسبت به ماه مشابه سال ١٣٩٨ برای گوسفند و بره 40 درصد، برای بز و بزغاله ٢4 درصد، برای گاو و گوساله ٤١ درصد، برای گاومیش و بچه‌گاومیش ٤٨ درصد و برای شتر و بچه‌شتر ١٠ درصد افزایش داشته است.
اما چرا قیمت گوشت افزایشی است؟ سعید سلطانی سروستانی، مدیرعامل اتحادیه دامداران در خصوص افزایش تولید گفت: با افزایش بارش‌ها در این دو سال دامداران علوفه را با مشکل کمتری تهیه می‌کنند. از طرف دیگر جلوی قاچاق دام گرفته شده و دوقلوزایی در دام سبک افزایش یافته که این‌ها دلایل افزایش تولید گوشت قرمز است. از طرف دیگر به‌خاطر کاهش درآمدها، تقاضا در بازار گوشت کاهشی است. 300 هزار دام سنگین روی دست دامداران مانده و متقاضی برای خرید وجود ندارد.واردات گوشت یخ زده به قیمتی نصف قیمت تولید داخل دلیل دیگری برای کاهش تقاضای گوشت داخلی است.
مدیرعامل اتحادیه دامداران، در پاسخ به این سؤال که چرا با وجود تولید بالا قیمت‌ها افزایشی است، گفت: گوشت با 50 درصد قیمت بالاتر از تولید به دست مصرف‌کننده می‌رسد. از طرفی به‌خاطر مدیریت ضعیف توزیع، نهاده‌ها با قیمتی بالاتر از قیمت مصوب به دست مصرف‌کننده می‌رسد.
به گفته مدیرعامل اتحادیه دامداران، 70 درصد واردات نهاده‌ها در دست دلالان است. بازار توزیع گوشت هم در دست دلالان است. گوشت گوسفند کیلویی 30 هزار تومان از تولیدکننده خریداری می‌شود و در بازار باید حداکثر کیلویی 75 هزار تومان به دست مشتری برسد. گوشت گوساله نیز در بهترین حالت کیلویی 27 تا 28 هزار تومان از تولیدکننده خریداری می‌شود و در بازار باید کیلویی 70هزارتومان باشد. اما گوشت گوسفند در مراکز خرده فروشی بالای هر کیلو 120 هزار و گوشت گوساله هم بالای 100 هزار تومان فروخته می‌شود.
خرید حمایتی 10هزار تن گوشت قرمز
مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام، با اشاره به مشکلات تولیدکنندگان گوشت قرمز گفت: برای حمایت از تولیدکنندگان خرید حمایتی 10 هزارتن گوشت در دستور کار قرار دارد که قیمت آن در هفته جاری توسط ستاد تنظیم بازار تعیین می‌شود. همچنین برای متعادل شدن بازار مرغ، 80 هزار تن ذخایر شرکت پشتیبانی امور دام وارد بازار شده است.
طلایی تأکید کرد: با ساماندهی بازار نهاده‌ها، انتظار داریم قیمت گوشت و مرغ با قیمتی متناسب به دست مردم برسد. همچنین توزیع به‌صورت مستقیم راهکار دیگر است که این کار را در فروشگاه‌های زنجیره ای شروع کرده‌ایم.ما قصد داریم فاصله تولید تا مصرف را کم کنیم تا در حق تولیدکننده و مصرف‌کننده اجحاف نشود.
