شاید بسیاری از شما هم مدل محبوب (و در زمان خودش تا حد زیادی لوکس) شرکت بهمن یعنی مزدا 323 را بخاطر داشته باشید. این خودرو در اوایل دهه هشتاد شمسی در گروه بهمن مونتاژ میشد و همین امروز هم مدلهای کارکرده آن در بازار حضور دارند، هرچند حضورشان چندان پررنگ نیست.
پس از عرضه نسبتا موفق مدل 323 در ایران، گروه خودروسازی بهمن تصمیم گرفت تا جانشین جدید 323 یعنی خودروی محبوب مزدا 3 نسل اول را به بازار خودروی کشور معرفی نماید.
همانطور که انتظار میرفت با توجه به سابقه خوب شرکتهای ژاپنی به ویژه مزدا در اذهان ایرانیان و موفقیت خودروی مزدا 323 در کشورمان، استقبال مشتریان از این محصول مزدا در سطح بسیار خوب انجام شد و مزدا 3 را به یکی از پایههای ثابت مراکز دادوستد خودروی کشور بدل نمود.
نسل اول مزدا 3 که در کشور ژاپن تحت نام «الکسا» شناخته میشود، در سال 2003 میلادی به عنوان مدل 2004 به محافل جهانی خودرویی معرفی شد . این خودرو همانطور که ذکر شد جانشین مدل 323 یا فامیلیا شرکت مزدا شده بود.
نسل اول مزدا 3 در دو سبک بدنه پنج درب هاچبک و چهار درب سدان فستبک روانه بازار شد که البته در کشور ما تنها نسخه سدان نسل اول ارائه میشد.
حدود پنج سال پس از عرضه اولین نسل مزدا 3، نسل دوم این خودرو در اواخر سال 2008 میلادی به عنوان مدل 2009 به بازار عرضه شد. طراحی نسل دوم مزدا 3 در زمان خودش تا حد زیادی جذاب و بدیع به نظر میرسید.
گیرایی این نوع زبان طراحی به حدی بود که «یان کالوم» مدیر طراحی شرکت جگوار در خصوص آن اینطور بیان نموده است
مزدا 3 نشانگر نهایت جسارت یک سازنده به منظور خلق یک خودرو در چنین سطحی است.
شرکت خودروسازی بهمن نیز در اقدامی قابل تحسین، مدت کوتاهی پس از معرفی نسل دوم مزدا 3، این خودروی جدید را تحت عنوان مزدا 3 نیو به خط تولید خود اضافه نمود و به زندگی نسبتا کوتاه اما پربار نسل اول مزدا 3 در ایران پایان داد.
از آن زمان تاکنون، به جز وقفهای که در روند تولید مزدا 3 به دلیل اعمال تحریم بر صنعت خودروسازی ایران به وجود آمد، تولید مزدا 3 نسل دوم تاکنون ادامه یافته و علیرغم عرضه نسل سوم مزدا 3 توسط شرکت مزدا در سال 2013، همچنان خبری از ارائه نسل جدید این خودرو در ایران به گوش نمیرسد. در ادامه با دیجیاتو همراه باشید تا به بررسی جنبههای مختلف خودروی ژاپنی مزدا 3 نیو بپردازیم.
طراحی ظاهری
طراحی نسل دوم مزدا 3 به ویژه در نمای روبرو بسیار متفاوت از نسل اول آن است. گلگیرهای متورم جلو بیشباهت به مزدا RX-8 نیست و چهره خندان این خودرو یادآور نشاط و سرزندگی خواهد بود.
در نمای روبرو اثری از یک جلو پنجره مجزا نیست و هواکش بزرگ سپر جلو به نحوی طراحی شده که علاوه بر تامین هوای مورد نیاز پیشرانه و خنک کردن اجزای فنی خودرو، نقش یک جلوپنجره را نیز در مزدا 3 نیو ایفا میکند.
سایز چراغهای جلو متناسب با ابعاد چهره مزدا 3 بوده و هماهنگی خوبی میان خطوط طراحی نمای روبرو مزدا 3 به چشم میخورد. همچنین فرم کلی چراغهای جلو تفاوت چندانی با مزدا 6 نسل قبل نداشته و بسیار به آن شبیه است.
در دو طرف هواکش بزرگ سپر جلو، چراغهای مه شکن در زمینهای مشکی رنگ خودنمایی میکنند. سپر بزرگ جلو به صورت همرنگ با بدنه طراحی شده و بخشهای زیادی از آن توسط ادوات سیاه رنگ پوشش داده شده است.
با نگاهی به فرم جلوپنجره به کار رفته درمحصولات جدید شرکت مزدا، میتوان ردپای شکل و شمایل و اِلمان های طرح هواکش بزرگ سپر مزدا 3 نسل دوم را مشاهده نمود.
نمای جانبی مزدا 3 نیو به ویژه طرح شیشههای بغل تفاوت زیادی با نسل اول مزدا 3 نداشته و تنها با استفاده از حجمدهی هایی نظیر خطوط مایل امتداد یافته در قسمت زیرین و بالای دربها، بر جنبههای اسپرت و جسورانه این نما از مزدا 3 نیو تأکید بیشتری شده است.
در نمای عقب، طراحی زیبا و سایز بزرگ چراغها اولین چیزی است که نظر بیننده را به خود جلب مینماید. قسمتی از چراغها تا روی درب صندوق عقب امتداد یافته و یک اسپویلر باریک در بالای درب صندوق عقب خودنمایی میکند.
به طور کلی نمای عقبی مزدا 3 نیو دارای فرمی کشیده، زیبا و عامه پسند است که میتواند سلایق گوناگون را به سمت خود جذب نماید. لازم به تذکر است که در گذشته مدل هاچبک مزدا 3 نیو نیز در گروه خودروسازی بهمن مونتاژ میشد، اما پس از مدتی تنها نسخه سدان مزدا 3 و آن هم به صورت فول آپشن بر روی خط تولید این شرکت قرار گرفت. پیش از آغاز تحریم ها بهمن موتور مزدا 3 نیو را در تیپ 3 اف ال / تیپ 4 به بازار عرضه می کرد که با اعمال مجدد تحریم ها مونتاژ آن متوقف شده و آخرین شرایط فروش آن نیز به مرداد 97 باز می گردد.
همچنین ابعاد کلی بدنه مزدا 3 نیو به شرح ذیل است:
طول: 4580mm، عرض: 1755mm ارتفاع: 1470m، فاصله دو محور: 2640mm
توجه به پیشرفتهای روز افزون در زمینه طراحی خودروهای مدرن و از سوی دیگر حضور مدلهای رنگارنگ چینی و کرهای در بازار کشورمان، موجب خواهد شد که طراحی زیبای مزدا 3 اندکی مورد بی مهری واقع شده و قدیمی به نظر برسد( که البته پس از طی 9 سال از عرضه با خودروی قدیمی نیز طرف هستیم) اما به هر حال با توجه به امتیاز قیمتی این خودرو و اصالت ژاپنی آن میتوان از قدمت طراحی مزدا 3 نیو تا حد زیادی چشم پوشی نمود.
طراحی داخلی و کابین
با ورود به کابین مزدا 3 نیو خود را در فضای تنگتر و محدودتر نسبت به ناحیه داخلی یک سدان خانوادگی خواهید یافت. طراحی داشبورد نیز اگرچه مربوط به نه یا ده سال پیش است اما همچنان میتوان گفت که جذابیت نسبی خود را حفظ کرده است.
شاید اگر شرکت سازنده به طور رسمی و استاندارد نسبت به نصب یک صفحه نمایشگر لمسی حدود 7 و یا 8 اینچی اقدام نماید، تا حد زیادی از قدمت طراحی داشبورد مزدا 3 نیو کاسته میشود؛ البته برخی نمایندگیهای رسمی و نیز برخی مراکز غیر رسمی موجود در بازار این امکان را به راحتی برای مالکان مزدا 3 نیو فراهم آوردهاند.
اما به طور کلی، طراحی و کیفیت کابین مزدا 3 هنوز هم جزء ردههای بالای بازار به ویژه در قیاس با محصولات چینی مونتاژ داخل محسوب میشود.
در طرح بندی و آرایش کلی کابین مزدا 3 نیو، جنبههای اسپرت طراحی بیشتر حس میشود، ارگونومی کابین این خودرو مناسب ارزیابی شده و دسترسی به ادوات مختلف با سهولت امکان پذیر است. شیب ایجاد شده در قسمت کنسول میانی نیز باعث شده تا کار با متعلقات و ابزارک های این بخش سادهتر گردد.
داخل فرورفتگی ایجاد شده در بخش بالایی داشبورد دو عدد صفحه نمایشگر تک رنگ تعبیه شده که یکی اطلاعات مرتبط با سیستم تهویه و سامانه پخش صوت را به اطلاع راننده میرساند و دیگری دادههای مربوط به کامپیوتر سفری را به نمایش میگذارد.
فضای پای صندلیهای ردیف عقب نسبتاً محدود بوده و در مسافرتهای طولانی میتواند سرنشینان به ویژه افراد بلند قد را ناراحت نماید.
به طور کلی میتوان کابین مزدا 3 را از نظر کیفیت در ردههای رو به بالای جدول تولیدات داخلی دسته بندی کرد اما کمبود نسبی فضای در آن میتواند موجب رنجش خانوادههای پرجمعیت شده و چندان مناسب اهداف مسافرتی نیست.
مشخصات فنی و قوای محرکه
پیشرانه 4 سیلندر خطی- بنزینی به خدمت گرفته شده در مزدا 3 LFX از نوع دو لیتری بوده و توان خروجی آن برابر با 147.4 اسب بخار است که در دور موتور 6500 دور در دقیقه، به طور کامل نقاب از چهره برمیدارد.
حداکثر گشتاور حاصل از پیشرانه مذکور نیز معادل 187 نیوتن متر است که در 4000rpm پدیدار میشود. همچنین ضریب تراکم این پیشرانه برابر نسبت 10:1 است.
انتقال چنین نیرویی به چرخ های جلو تنها از طریق یک گیربکس پنج سرعته اتوماتیک با قابلیت تعویض دستی ممکن شده است. البته در گذشته مزدا 3 نیو همراه با پیشرانه 1.6 لیتری و گیربکس دستی نیز ارائه میشد که دیگر اثری از آنها در خط تولید مزدا 3 نیو مشاهده نمیشود. ضمنا شتاب صفر تا 100 این خودرو در حدود 9.2 ثانیه بیان شده است.
میزان مصرف سوخت مزدا 3 نیو به طور متوسط در حدود 8 لیتر بر صد کیلومتر برآورد میشود. گنجایش باک سوخت مزدا 3 نیو برابر با 55 لیتر است که با توجه به وزن 1260 کیلوگرمی خودرو و مصرف سوخت متناسب آن، میتوان گفت که کافی به نظر میرسد.
همچنین پلتفرم مورد استفاده در مزدا 3 نیو همان پلتفرم نسل اول است که در بعضی بخشها تا 10% دچار تغییر شده است. شاسی این خودرو نسبت به قبل در حدود 15 کیلوگرم سبکتر شده و در عین حال حدود 28 درصد استحکام بیشتری را تحمل مینماید.
سیستم تعلیق مزدا 3 در جلو از نوع استرات به همراه میل تعادل و فنر لول بوده و در عقب از گونه چند بازوئی E شکل به همراه میل تعادل و فنر لول استفاده شده است. ضمنا ترمزهای مزدا 3 نیو در جلو از نوع دیسکی خنک شونده و در عقب از نوع دیسکی ساده هستند.
تجهیزات و امکانات
پیش از این 4 سیلندر خطی- بنزینی در چهار تیپ مختلف به فروش میرسید که دارای سطوح مختلفی از تجهیزات و امکانات بودند. امروزه تنها مدل فول آپشن FL این خودرو در معرض فروش قرار دارد که دارای تجهیزات رفاهی- ایمنی زیر است:
سیستم سوییچ هوشمند - سانروف شیشهای - قابلیت تنظیم زاویه چراغهای جلو بصورت اتومات - روکش صندلی چرمی - سیستم کنترل پایداری در حرکت - استارت دکمهای - چراغ ها با قابلیت روشن و خاموش شدن بصورت اتوماتیک - حسگر باران - سیستم صوتی مجهز به 6 بلندگو - چرخش همزمان چراغ های جلو با فرمان - شیشه شوی چراغ های جلو - قابلیت تعویض دنده بصورت دستی از روی فرمان ( پدل شیفتر )- صندلی برقی راننده- مجهز به 6 کیسه هوای ایمنی ( جلو . جانبی . پرده ای ) - فرمان الکتروهیدرولیک با قابلیت تنظیم در 4 جهت - کروز کنترل - سیستم تهویه مطبوع اتوماتیک - گرمکن صندلی جلو با قابلیت تنظیم در 5 دمای متفاوت - سیستم تنظیم ارتفاع صندلی راننده در 4 جهت - شیشه بالابر برقی دربها با قابلیت برگشت اتوماتیک - نشانگر دمای داخل و خارج خودرو - مه شکن جلو و عقب - کیلومتر شمار اسپرت با تنظیم شدت نور صفحه - سیستم صوتی MP3 با ورودی AUX و با قابلیت کنترل از روی فرمان - قفل مرکزی و ریموت کنترل - سیستم قفل دوبله - چراغ های عقب LED - پشت سریهای جلو با قابلیت عکس العمل در برابر ضربه - آینه جانبی برقی و تاشو - کامپیوتر سفری با قابلیت نمایش مدیریت پیمایش -کمربند ایمنی با قابلیت پیش کشاننده در برابر ضربه - روکش دسته دنده چرمی.
تجربه رانندگی با مزدا 3
وارد کابین مزدا 3 می شویم و پشت فرمان خوشدست آن مینشینیم تا ببینیم این سامورایی کهنه کار ژاپنی در عمل چند مرده حلاج است. حین رانندگی با مزدا 3 بایستی همواره بر حس درونی خودتان که شما را به سمت رانندگی جسورانه و پرسرعت سوق میدهد، مقابله نمایید.
واکنش پیشرانه به اعمال فشار بر روی پدال گاز بسیار سریع و با دقت انجام میشود و گیربکس پنج سرعته اتوماتیک نیز به نرمی دنده ها را تعویض مینماید. فواصل دندههای این گیربکس نسبت به قبل کوتاهتر شده و عملکرد آن به ویژه در حین استفاده از کروز کنترل بسیار هوشمندانه و قابل تحسین است.
حین عبور از روی جادههای ناهموار، ضربات وارده بر سیستم تعلیق تا حدی وارد اتاق میشود اما در کل خیلی ناراحت کننده و آزاردهنده نیست. هندلینگ و پایداری مزدا 3 جزو نقاط قوت این خودرو محسوب می شود.
پایداری خودرو به ویژه در سر پیچها کاملا رضایت بخش است و نمیتوان ایراد چندانی به آن وارد دانست. اما رانندگی با مزدا 3 در خیابانهای پر از چاله چوله مهارت خاص خودش را میطلبد.
با توجه به ارتفاع کم کف این خودرو از سطح زمین، بایستی هنگام عبور از روی موانعی نظیر سرعت گیر و غیره به ویژه هنگامی که خودرو مملو از سرنشین است، دقت و مهارت را چاشنی کار خود نمایید.
به هر روی، با توجه به سیستم تعلیق بسیار خشک نزدیکترین رقیب داخلی مزدا 3 یعنی کیا سراتو سایپا، میتوان کیفیت سواری و لذت رانندگی مزدا 3 نیو را در سطوح بالای جدول رده بندی نمود.
رقبا و محصولات مشابه
بدون در نظر گرفتن جهش های قیمتی دوسال اخیر مزدا 3 از جهت نوع بدنه در کلاسی قرار گرفته که رقبای زیادی در آن حاضر هستند. از جمله این رقبا میتوان به هیوندای النترا، ام جی 6، کیا سراتو سایپا اشاره نمود که البته در شرایط حال حاضر بازار این خودروها نیز جهش قیمتی داشته و حتی تعدادی از رقبای این خودرو دیگر عرضه نمی شوند. حتی لیفان 820 و چری آریزو5 را که بهایی بسیار کمتر دارند نیز میتوان با ارفاق بسیار، در زمره رقبای مزدا 3 تلقی نمود.
قیمت و شرایط فروش مزدا 3
در آخرین شرایط فروش اعلام شده از جانب بهمن موتور که مختص تعدادی خاص از نمایندگی های این شرکت در بهمن ماه 97 بود، مزدا 3 در حدود 273 میلیون تومان قیمت داشت که در آن زمان نیز اعتراض متقاضیان را به دنبال داشت. در زمان نگارش این نوشته (تیر ماه 99) قیمت مزدا تیپ 4 صندوق دار مدل 98 مونتاژ داخل 710 میلیون تومان اعلام شده است که متاسفانه به دلیل التهابات به وجود آمده تغییر مجدد این قیمت ها نیز دور از انتظار نیست.
مزایا و معایب مزدا 3 نیو
نکات مثبت
- کیفیت سواری
- کیفیت بالای قطعات و استهلاک نسبتا کم
- شتاب و هندلینگ رضایت بخش در مقایسه با سایر خودروهای هم کلاس
- امکانات و تجهیزات مناسب
- طراحی ظاهری زیبا علیرغم قدمت طراحی
- هماهنگی مناسب پیشرانه و گیربکس
نکات منفی
- تماس کف خودرو به زمین حین عبور از برخی ناهمواریها به دلیل ارتفاع پایین کف خودرو از سطح زمین (در نسخه های قبل از 95)
- فقدان صفحه نمایشگر لمسی به طور استاندارد
- قیمت بالا در مقایسه با رقبا
- قدیمی بودن نسبت به مدل های جدید مزدا 3
- قیمت بالای قطعات یدکی و قطعات بدنه