سه شغلی که از همه بیشتر در خطر نابودی در اثر خودکارسازیاند، پیشخدمتی، پر کردن قفسه فروشگاهها و خردهفروشی است
به گفته یک محقق، «طبق شواهدی که روز به روز هم بیشتر میشود، خودکارسازی بر وضعیت زنان اثرات منفی نامتناسبی میگذارد و اکثریت قریب بهاتفاق شغلهای دارای دستمزد بالا در حوزه فناوری برتر از آن مردان است.» طبق یافتههای پژوهشی، روباتها شکاف جنسیتی در دستمزدها را دامن میرنند، زیرا زنان در برابر اثرات منفی خودکارسازی آسیبپذیرتر هستند.
به گفته محققان دانشگاه کینگ کالج لندن و مدرسه عالی اقتصاد لندن، به کار گرفتن روباتها در محیطهای کار، اثر تعیینکننده و «چشمگیری» بر شکاف جنسیتی دستمزدها در اروپا داشته است. طبق این بررسی، به ازای هر 10 درصد افزایش بهکارگیری روباتها در هر شرکت، شکاف جنسیتی دستمزد زنان و مردان 1.8 درصد افزایش مییابد.
البته پژوهشگران دریافتهاند که در مجموع، خودکارسازی باعث شده است که دستمزد مردان و زنان افزایش یابد. دفتر آمار ملی، «خودکارسازی» را «انجام وظایف فعلی کارکنان توسط فناوری و استفاده از برنامههای رایانهای، الگوریتمها یا روباتها به جای نیروی انسانی» تعریف کرده است.
دکتر جوات گیرای آکسوی، یکی از نویسندگان این گزارش، گفت: «در زمانهای که سیاستگذاران بیش از پیش میکوشند با شکافهای جنسیتی در بازار کار مقابله کنند، شواهدی که به دست آوردهایم مهم است.»
«طبق یافتههای ما دولتها نه تنها باید کاری کنند که مردم با برخورداری از تحصیلات و نظامهای آموزشی حرفهای مهارتهای مناسب و موردنیاز در آینده را کسب کنند، بلکه باید به مشکلات توزیع یکنواخت این امکانات نیز توجه کنند. برای کسب اطمینان از مجهز شدن برابر زنان و مردان به مهارتهایی که در آینده احتمال استخدامشان را افزایش دهد، باید بیش از پیش تلاش کنند.»
عنوان این تحقیق «روباتها و شکاف جنسیتی دستمزدها در اروپا» است و محققان در آن اعلام کردهاند که اثرات این شکاف مخصوصاً در «برونسپاری کارها به کشورهای مقصد»، یعنی کشورهایی که نابرابری جنسیتی در بازار کارشان چشمگیرتر است، جلوه میکند. این محققان در «برونسپاری کارها به کشورهای مبدأ» (یعنی عمدتاً کشورهای اروپای غربی) شاهد افزایش چشمگیری در این شکاف در مقایسه با خودکارسازی نبودهاند.
آنان دریافتند که احتمالآن که که مردان در موقعیتهای شغلیای قرار گیرند که نیاز به مهارت بیشتر دارد و در سلسله مراتب کاری جایگاه بالاتری دارد، بیشتر است. این نکته، در کنار پیشرفتهایی که در خودکارسازی حاصل شده است، به شکاف موجود دامن میزند.
برای انجام این پژوهش، 28 میلیون مورد دادههای خودکارسازی در محیطهای کار بین سالهای 2006 تا 2014 از 20 کشور اروپایی تحلیل و جمعآوری شده است. پژوهشگران روندها را در بریتانیا، اسپانیا، بلژیک، بلغارستان، جمهوری چک، استونی، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، مجارستان، ایتالیا، لتونی، لیتوانی، هلند، لهستان، پرتغال، رومانی، اسلواکی، و سوئد بررسی کردهاند.
فابیان والاس-استفنز، از انجمن سلطنتی حمایت از هنر، تولید و تجارت (آراسای)، در مورد یافتههای این تحقیق ابراز نگرانی کرد. والاس-استفنز پژوهشگر ارشد مرکز کار در آینده این انجمن است. او گفت: «طبق شواهدی که روز به روز هم بیشتر میشود، خودکارسازی بر وضعیت زنان اثرات منفی نامتناسبی میگذارد و اکثریت قریب به اتفاق شغلهای دارای دستمزد بالا در حوزه فناوری برتر از آن مردان است.»
«البته همچنان از اثرات درازمدت همهگیری کرونا بر اقتصاد بیخبریم، اما این روند ممکن است در ماههای آینده تشدید هم بشود. اگر بخواهیم کاری کنیم که در اقتصاد پس از همهگیری خودکارسازی به نفع همه باشد، باید زیرساختها را برای بازآموزی مهارتهای کاری بهبود دهیم و تغییرات فرهنگی در سطح گستردهتر ایجاد کنیم.»
پیشتر نیز انجمن آراسای با هدف پرداختن به اثرات فناوریهای نوین بر افزایش شکافهای جنسیتی موجود در محیطهای کاری، گزارشی با همکاری گروه بودجه امور زنان تهیه کرده بود. نویسندگان این گزارش از کارفرماها و سیاستگذاران خواستند تا به آسیبهایی که تبعیضهای بنیادی موجود در نظامهای کاری مبتنی بر هوش مصنوعی به زنان وارد میکنند، «جداً رسیدگی کنند.»
طبق این پژوهش که در ماه اوت پارسال منتشر شد، در صورتی که به «جانبداریهای الگوریتمی» توجه نشود، ممکن است به یکی از بزرگترین اشکال نوین فقر تبدیل شود.اداره ملی آمار در ماه مارس پارسال اعلام کرد که در بریتانیا احتمال حضور زنان در مشاغلی که ممکن است با ورود فناوریهای پیشرفته از بین بروند، بسیار بیشتر از احتمال حضور مردان در این مشاغل است.
طبق اعلام اداره ملی آمار، 1 میلیون و 500 هزار نفر در انگلستان در معرض خطر بیکار شدن در اثر خودکارسازیاند و زنان در بیش از 70 درصد مشاغلی که در خطر نابودی هستند، مشغول به کارند.
یافتهها نشان میدهد که سه شغلی که از همه بیشتر در خطر نابودی در اثر خودکارسازیاند، پیشخدمتی، پر کردن قفسه فروشگاهها و خردهفروشی است که همگی مشاغلی تکراری هستند و نیاز به مهارت چندانی ندارند. البته موقعیت شغلی زنان تحصیلکرده نیز بیش از مردان در معرض این خطر است.
منبع: ایندیپندنت