چرا مو به تن سیخ می‌شود؟

 

مطالعه جدید محققان دانشگاه "هاروارد" نشان می‌دهد که چرا وقتی سردمان می‌شود، مو‌های بدن‌مان سیخ می‌شوند و تحریک سلول‌های بنیادی برای رشد مو‌های جدید را عامل آن می‌دانند. مور مور شدن و مو به تن سیخ شدن اتفاق عجیب و غریبی در بدن ماست که علم هنوز دلیل وقوع آن را کاملاً نفهمیده است. اکنون محققان دانشگاه "هاروارد" دلیل بیولوژیکی این واکنش را کشف کرده‌اند و می‌گویند این اتفاق، روش بدن ما برای تحریک سلول‌های بنیادی به منظور رشد مو‌های جدید است.

همه ما این تجربه را داشته‌ایم که وقتی سردمان می‌شود، پوست ما دچار برآمدگی‌های کوچکی می‌شود و مو‌های بدنمان در مرکز این برآمدگی‌ها سیخ می‌شوند. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ یکی از نظریه‌های پیشرو این است که این ویژگی از گذشته‌های دور، هنگامی که ما بدن‌هایی بسیار پر موتر از امروز داشته‌ایم، به گرم شدن ما کمک می‌کرده است و همچنین برای ترساندن شکارچیان مفید بوده است.

مو به تن سیخ شدن به برجسته شدن محل رویش مو در سطح پوست فرد اشاره دارد و معمولاً هنگامی که یک فرد تجارب قوی و احساسات شدید مانند ترس و شادی و سرخوشی یا انگیختگی جنسی را تجربه می‌کند، رخ می‌دهد. اصطلاح پزشکی این موضوع "cutis anserina" یا "horripilation" است.

 

ایجاد این نوع برجستگی بر روی پوست در انسان تحت استرس است که به عنوان یک پاسخ تحریکی در نظر گرفته می‌شود و احتمالاً ریشه در ویژگی‌های تکاملی نوع بشر دارد. یک امکان محتمل برای آن این است که با افزایش مقدار هوای به دام افتاده در سطح بیرونی پوست مملو از موی نیاکان بشر عاملی برای بزرگ‌تر و تهاجمی‌تر به نظر رسیدن آن‌ها برای ترساندن شکارچیان و گرم کردن بدن بوده است.

اما از آنجایی که این اتفاق در بدن‌های امروزی ما که مو‌های نازک و کمی دارد چنین کاربرد‌هایی ندارد، دانشمندان از خود سؤال می‌کنند که چرا این ویژگی تکاملی که باید مدت‌ها پیش از بین می‌رفت، هنوز ادامه دارد؛ بنابراین محققان دانشگاه هاروارد برای مطالعه جدید بررسی کردند که در سطح سلولی در این رویداد چه می‌گذرد تا بفهمند چه مزایای دیگری دارد.

در آزمایشاتی که روی موش‌ها انجام شد، محققان هدف بالقوه‌ای را در مورد این اتفاق دریافتند. به نظر می‌رسد سلول‌هایی که باعث مو به تن سیخ شدن می‌شوند، در تنظیم سلول‌های بنیادی که باعث بازسازی و احیای مو و فولیکول مو می‌شوند، نقش اساسی دارند. این اثر با استمرار هوای سرد افزایش یافت.

 

این بدان معنی است که مو به تن سیخ شدن یا مو شقی در واقع یک راه حل است برای این که بدن سعی می‌کند رشد مو‌های جدید را تحریک کند تا ما را در طولانی مدت گرم‌تر نگه دارد.

"یولیا شوارتز" نویسنده مسئول این مطالعه می‌گوید: این واکنش خاص برای سازگار شدن بافت با تغییرات در دنیای بیرون مانند تغییرات دما مفید است. این یک پاسخ دو لایه است؛ مو به تن سیخ شدن راهی سریع برای ارائه نوعی تسکین در کوتاه مدت است، اما هنگامی که سرما استمرار می‌یابد، یک مکانیسم خوب برای سلول‌های بنیادی است تا بدانند که شاید زمان آن رسیده است که پوشش مو‌های جدید را تولید کنند.

مکانیسم سلولی کلی مو شقی از دیرباز شناخته شده است. هنگامی که هوا سرد می‌شود، عصب سمپاتیک یک عضله ریز را که به قسمت انتهایی یک فولیکول مو متصل است، منقبض می‌کند و آن را محکم می‌کشد و باعث می‌شود مو‌ها سیخ شوند. همچنین باعث می‌شود پوست اطراف مو به سمت داخل کشیده شود که این همان چیزی است که برآمدگی را ایجاد می‌کند.

اما محققان قسمت جدیدی از این معادله را کشف کردند. آن‌ها با بررسی پوست با استفاده از میکروسکوپ الکترونی دریافتند که عصب سمپاتیک همچنین ارتباط مستقیمی با سلول‌های بنیادی فولیکول مو دارند و به دور آن‌ها پیچیده شده است؛ بنابراین هنگامی که عصب فعال می‌شود، سلول‌های بنیادی را نیز فعال می‌کند تا رشد مو‌های جدید شروع شود.

"یاچین هسو" از محققان این مطالعه می‌گوید: ما اکنون می‌توانیم در سطح زیرساختی ببینیم که چگونه عصب و سلول‌های بنیادی با هم ارتباط برقرار می‌کنند.

محققان اکنون قصد دارند به بررسی چگونگی تأثیر محیط خارجی بر سلول‌های بنیادی پوست بپردازند.

این مطالعه در مجله Cell منتشر شده است.