میثم لطفی؛ «مرکز تحقیقات علوم و امنیت وابسته به کالج سلطنتی لندن» پیرامون چگونگی استفاده از مقامها و سازمانهای دولتی توئیتر و دیگر شبکههای اجتماعی هنگام بروز بحرانهای جهانی مطالعهای را انجام داده و در پایان نتیجه گرفته است که فعالیت گسترده احزاب و گروههای سیاسی در توئیتر به این معنی نخواهد بود که آنها فقط نظرات خود را با یکدیگر به اشتراک میگذارند. این تحقیق نشان میدهد که فعالیت سیاسی دولتمردان در این پلتفرم عواقب گستردهای را بههمراه داشته است.
«هیتر ویلیامز» و «الکسی درو» نویسندگان گزارش نهایی این مطالعه توضیح دادند در حالی که توئیتهای منتشر شده از سوی مقامات دولتی ممکن است بهشکلدهی روایتهای عمومی کمک کند و بینش بهتری در تصمیم گیریهای سیاسی کشورها برجا بگذارد، ولی این قبیل فعالیتهای آنلاین در نهایت میتواند سردرگمی را برای عموم مردم به همراه داشته باشد و ضمن گسترش ارتباطات دیپلماتیک، تشدید تنشهای جهانی را باعث شود.
ولی با این توضیحات آیا میتوان گفت: در عصر حاضر توئیتر و دیگر شبکههای اجتماعی آتش درگیریهای سیاسی را بیشتر کردهاند؟
بازی سیاسی توئیتر
«دونالد ترامپ» رئیسجمهوری امریکا سال 2018 میلادی «کیم جونگ اون» رهبر کره شمالی را مورد خطاب قرار داد و با به اشتراک گذاشتن یک توئیت نوشت: «کیم جونگ اون رهبر کره شمالی اظهار داشته است که دکمه حمله هستهای همواره روی میز او در دسترس است.
آیا کسی در کشور بسته و تحت حکومت او میتواند به او بگوید که من هم یک دکمه برای حمله دارم و این دکمه به مراتب قویتر و بزرگتر از دکمه تو عمل میکند؟» این توئیت تنشهای میان دو کشور امریکا و کرهشمالی را افزایش داد و در نهایت با میانجیگری کشورهای دیگر، ترامپ تصمیم گرفت در مراودات بعدی خود سیاستهای آرامتری را با کرهشمالی دنبال کند.
البته ترامپ در توئیتهای خود فقط کرهشمالی را هدف نگرفت. او در سال 2020 میلادی در جریان افزایش تحریمهای امریکا علیه ایران بارها در توئیتهای خود مقامات بلندپایه سیاسی ایران را مورد خطاب قرار داد و در این پیامهای آنلاین وجهه اصلی خود را برای جهانیان نمایان کرد.
از آنجایی که توئیتر امکان به اشتراکگذاری پیامهای بیپرده را فراهم میکند و فضای مقابله سیاستمداران در دنیای مجازی را فراهم میآورد، ویلیامز و همکارش در گزارش مربوط به مطالعه جدید خود توضیح دادند که «توئیتر یک رسانه ایده آل برای انتشار پیامهای دیپلماتیک ظریف نیست و نباید آن را یک پلتفرم سیاسی کاربردی دانست.»
این دو محقق همچنین به این نتیجه رسیدند که، چون امریکاییها با 59.35 میلیون کاربر بزرگترین بخش مشترکان شبکه اجتماعی توئیتر را تشکیل میدهند، شهروندان و تصمیم گیرندگان امریکایی بهطور گسترده نسبت به کارزارها و پیام رسانیهای اطلاعاتی توئیتر حساس هستند و در مقابل آنها عکس العمل نشان میدهند.
این مسأله حتی موجب شده است هرچه از سوی سیاستمداران امریکایی در توئیتر منتشر میشود تأثیرات گستردهای را روی مردم این کشور برجا بگذارد و تغییر اندیشههای سیاسی مردم این کشور را هم باعث شود.
به صورت ویژه، اگر شما بهعنوان یک کاربر واحد از مخالفان سیاستهای ایالات متحده باشید و بخواهید برای رسیدن به اهداف خود روی گفتگوهای سیاسی امریکا اثر بگذارید، توئیتر میتواند بهعنوان یک ابزار کاملاً کاربردی مورد استفاده قرار گیرد.
بهعنوان مثال، در جریان عملیات سایبری روسیه قبل از انتخابات ریاست جمهوری 2016 امریکا این مسأله بخوبی مشخص شد و بررسیهای بعدی نشان داد عاملان اثرگذار در شبکه اجتماعی تا چه اندازه توانستند بر نتیجه انتخابات تأثیر بگذارند. این اتفاق در نهایت به تغییر تصمیمات انتخاباتی به نفع ترامپ منجر شد. البته باید توجه داشت اینکه توئیتر توانایی گسترده در گسترش اطلاعات نادرست و ایجاد سوءتفاهم بین کاربران دارد یک اصل ثابت شده است.
بهطور خاص زمانی که در شبکه اجتماعی توئیتر نظرسنجیهای سیاسی انجام میشود براحتی میتوان دریافت که اخبار و اطلاعات منتشر شده در این شبکه اجتماعی در بازههای زمانی مختلف تا چه اندازه توانسته است روی ایدئولوژی کاربران اثر بگذارد و صفحات هک شده چگونه موفق شده اند نظر کاربران را نسبت به یک شخص سیاسی تغییر دهند.
قربانیان توئیتری
پانزدهم ژوئیه یعنی حدود دو هفته قبل رسانههای خبری بزرگ، گزارش دادند حساب کاربری «ایلان ماسک»، «باراک اوباما»، «بیل گیتس»، «جو بایدن» نامزد حزب دموکرات انتخابات ریاست جمهوری امریکا و دهها چهره شاخص اقتصادی و سیاسی دیگر از جمله مدیران عامل شرکتهای بزرگی، چون اپل، گوگل، اوبر و آمازون در شبکه اجتماعی توئیتر هک شده است.
هکرها با انتشار توئیتهایی با نام این شخصیتها از دنبالکنندگان آنها خواستند به آدرسهای شخصی این افراد بیتکوین ارسال کنند و این اتفاق باعث شد ارزش سهام شرکت توئیتر عصر همان روز 4 درصد کاهش یابد.
«ایلان ماسک» مدیرعامل شرکت تسلا نخستین قربانی این اتفاق بود و توئیتی که با حساب کاربری او منتشر شد به کاربران وعده میداد هرکس هر تعداد بیتکوین به این شماره حساب بفرستد، دو برابر آن را دریافت خواهد کرد.
شبیه همین توئیت با حساب کاربری «جف بیزوس»، «بیل گیتس»، «مایک بلومبرگ»، «باراک اوباما»، «جو بایدن» و... هم منتشر شد و نشان داد که هکرها دست به چه کلاهبرداری گستردهای زده اند. مطالعه جدید «مرکز تحقیقات علوم و امنیت وابسته به کالج سلطنتی لندن» رفتارهای سیاستمداران و هکهای اخیر توئیتر را مورد بررسی قرار داد و این اتفاق در نهایت یک سؤال نگرانکننده را برای کارشناسان مطرح کرد:
«اگر هکرها حسابهای کاربری تعداد بیشتری از مقامات امریکایی را مورد هدف قرار میدادند در نهایت چه اتفاقی رخ میداد؟ اگر هدف آنها افزایش اختلافات سیاستمداران در روز برگزاری انتخابات ریاست جمهوری امریکا بود، این اتفاق تا چه اندازه میتوانست به ناآرامیهای داخلی یا حتی شروع یک جنگ داخلی در امریکا منجر شود؟»
بهطور یقین برخی هکرها با پشتیبانی دولتهای بزرگ تمایل بیشتری دارند حسابهای کاربری دولتمردان امریکایی را در توئیتر مورد هدف قرار دهند. حدود یک سال قبل یکی از کارمندان اسبق توئیتر به سوءاستفاده از سیستمهای داخلی این شرکت برای کمک به عربستان و جاسوسی شهروندان امریکایی مخالف با رژیم سعودی متهم شد. این مسأله نشان داد شبکه اجتماعی توئیتر برخلاف آنچه که همه تصور میکنند، میتواند در سیاستهای کلان اثرگذار باشد.
در حالی که تصاحب ژئوپلیتیکی خصمانه توئیتر میتواند یکی از بدترین قابلیتهای این شبکه اجتماعی محسوب شود، برخی کارشناسان میگویند این یک اتفاق غیرممکن است که بتوانیم جلوی چنین فعالیتهایی را در یک شبکه اجتماعی بگیریم.
هفته گذشته یکی از سردبیران روزنامه نیویورک تایمز «کیسی نیوتون» در یادداشت ویژه خود توضیح داد که هک شدن حسابهای کاربری افراد بزرگ در توئیتر این مسأله را مشخص کرده است که بازی بین سیاستمداران و پول مجازی بیتکوین چگونه میتواند به ضرر عموم کاربران تمام شود و آنها را فریب دهد.
این اتفاق میتواند باعث آغاز جنگ میان کشورها شود و در نهایت یک شبکه اجتماعی رهبری این نبردها را به دست بگیرد.
روزنامه نیویورک تایمز همچنین در گزارش دیگری به این مسأله اشاره کرد و توضیح داد بسیار عجیب بوده است که در عملیات هکری اخیر برای دستیابی به حسابهای کاربری افراد سرشناس هیچ مشکلی برای صفحه «دونالد ترامپ» ایجاد نشده است و این مسأله نشان میدهد که از صفحه رئیس جمهوری امریکا بهصورت ویژه و با امنیت بیشتر نگهداری میشود.
در اتفاقات اخیر توئیتر میتوانست به جای سکوت و هدر دادن زمان، هر کدام از حسابهای کاربری هک شده را بسرعت معلق کند تا از عموم کاربران کلاهبرداری نشود که البته این اتفاق هم توسط شبکه اجتماعی مذکور صورت نگرفت.
بههر حال حتی اگر توئیتر در اتفاقات بعدی بسرعت یک عملیات هکری را محدود کند، باز هم باید توجه داشته باشیم اطلاعات نادرستی که توسط صفحات هک شده منتشر میشوند به اندازه کافی مخرب خواهند بود. در سال 2011 میلادی هکرها به حساب کاربری شبکه خبری «اِنبیسی نیوز» دسترسی پیدا کردند و سپس اخبار جعلی در مورد حمله تروریستی به «گرند زیرو» را به اشتراک گذاشتند.
زمانی که در اتفاق مشابه حساب کاربری خبرگزاری «آسوشیتد پرس» هک شد، مجرمان سایبری از این طریق توئیتی مبنی بر بمباران کاخ سفید در سال 2014 میلادی را به اشتراک گذاشتند و این اتفاق برای دیگر رسانههای خبری هم صورت گرفت.
در مجموع باید گفت: اگر رهبران جهان از توهین و تهدید یکدیگر در شبکههای اجتماعی دست بردارند و پلتفرمهایی نظر توئیتر را به فضای درگیریهای سیاسی خود تبدیل نکنند، شاید در آینده بتوان این شبکه اجتماعی را فضای ایمن برای اطلاعرسانی تلقی کرد.
منبع: روزنامه ایران