نرگس مومنی جو مشاور و روانشناس بالینی در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره راهکار برای پذیرش اشتباهاتمان، اظهار کرد: بار‌ها این جمله را شنیده ایم و این مفهوم را درک کرده ایم که "انسان موجودی اجتماعی است". یعنی ما ذاتا در پی ارتباط و پیوند با همنوعان خویش هستیم، ارتباطی که در بهترین حالت توقع می‌رود باعث رشد و تعالی انسان در ابعاد مختلف شخصیتی، روانی و جسمی شود.
این روانشناس با اشاره به اینکه گاهی همه چیز به این خوبی پیش نمی‌رود، افزود: ما در ارتباط با انسان‌هایی قرار میگیریم که بنا بر شرایط روانی خودشان و تجربیاتشان از زندگی، نه تنها باعث بهبودی روانی در ما نمی‌شوند بلکه به دلیل سرزنش‌ها، تحقیرها و خورده گیری‌هایی که از ما و اوضاع دارند، دانسته یا نادانسته، باعث ایجاد زخم‌هایی بر روان ما می‌شوند و در نتیجه آسیب‌های جدی و جبران ناپذیری بر ساختار روانی ما وارد می‌کنند.
وی بیان کرد: متأسفانه آنچه ما را در مقابل تخلیه خشم و حمله دیگران نفوذ پذیر و آسیب پذیر‌تر می‌کند آن است که خودمان هم به خودمان حمله کنیم، اگر خود را نپذیریم و با عذاب وجدان و احساس شرم و گناه به این تحقیرها و سرزنش‌های دیگران دامن بزنیم، برای فرار از تجربه این احساسات منفی، راهی نداریم جز آن که بتوانیم سپری محکم در مقابل بارش این تحقیرها و انتقاد های مغرضانه، داشته باشیم.
مومنی جو تصریح کرد: برای دستیابی به این سپر نفوذ ناپذیر لازم است از خودمان شروع کنیم و با گام نهادن در مسیر کاهش عذاب وجدان و حس گناه یا خود تخریبی از خودمان مراقبت کنیم. در ابتدا خیال میکنیم، حس شرمساری از اشتباه و یا عذاب وجدان، کمک کننده است اما نه تنها برای جلوگیری از انجام مجدد آن اشتباه به کمک ما نمی‌آید، بلکه با ایجاد یک دور باطل، امکان خلق آن اشتباه را بیشتر خواهد کرد. مانند کودکی که بیش از حد اشتباهش مجازات می‌شود و گستاخانه میگوید:"خوب کردم، دلم خواست ".
این روانشناس گفت: در نتیجه باید این باور غلط، که عذاب وجدان، جلوی انجام اشتباه دوباره را می‌گیرد، دور ریخته شود و بدون خود سرزنشگری به دنبال راهکارهایی برای پذیرش خطای خود و جبران اشتباهاتمان باشیم. در رسیدن به این پذیرش مهم به نظر می‌رسد بتوانیم زمان‌هایی که این احساسات منفی در ما ایجاد می‌شود را شناسایی کنیم، یعنی دقیقا بدانیم چه زمانی ما از قواعد و قوانین ذهنی خودمان را زیر پا می‌گذاریم، دچار عذاب وجدان می‌شویم، یا بشناسیم که خط قرمز‌های ذهنی ما چه هستند و مهم‌تر اینکه آیا این مرز‌ها و باید و نبایدها، واقع بینانه هستند یانه؟
وی با اشاره به اینکه هر چقدر توقعمان از خودمان در مورد این خط قرمز‌ها منطقی‌تر و دست یافتنی‌تر باشند، احتمال شکست و ناکامی ما در تحقق آن‌ها کمتر خواهد شد، افزود: در نهایت، بسیار کمتر دچار عذاب وجدان یا خود سرزنشگری خواهیم شد.
مومنی جو تصریح کرد: باید بدانیم این توقعات و موازینی که برای خودمان قائل می‌شویم، از سمت والدین و فرهنگ و مذهب در ما نهادینه شده اند، پس برای شناسایی قوانین غیر واقع بینانه و تعدیل آن‌ها حتما کمک گرفتن از متخصصان حوزه روانشناسی بسیار کارآمد خواهد بود. غالبا پس از انجام یک خطا، یکی از دلایلی که ما احساسات منفی را تجربه میکنیم، نگرانی درونی ما از این است که "مبادا دوباره این اشتباه را مرتکب شویم" حال آن که با درک این مفهوم مهم که "در معادله زندگی،گذشته با آینده برابر نیست" میتوانیم به این اضطراب پایان دهیم.
این روانشناس بیان کرد: یکی دیگر از راهکارهایی که در پذیرش خطا‌های ما به کمک ما می‌آید آن است که، بتوانیم با درونگری و تمرکز بر خودمان، آن بخشی از وجودمان، را که دوست نداریم یا از بودن آن حس شرم داریم، را پیدا کنیم.
وی با بیان اینکه ما زمان‌هایی که حس گناه یا عذاب وجدان و یا خود سرزنشگری داریم، بسیار از خودمان خشمگین هستیم، ادامه داد: طبیعتا در چنین حالی نمیتوانیم به صورت واقع یینانه، ویژگی‌های مثبت و ارزنده خود و یا زمان‌هایی که خطایی را مرتکب نشده ایم، را به یاد بیاوریم و درک کنیم، پس لازم است برای پایین آوردن این میزان خشم به خودمان، از راهکارهایی استفاده کنیم.
مومنی جو گفت: با تمرکز و توجه کردن به خودمان و شناسایی خودگویی‌های منفی مثل، "من بدم"، یا "من مقصرم "مچ خودمان را بگیریم و با آرامش و محبت با خود رفتار کنیم و شروع به یاد آوری تمام مواردی که در زندگی ما وجود دارد، کنیم. با نوشتن این اتفاقات مثبت و افکار درست، کم کم میزان خشم و ناامیدی ما به خودمان کاسته می‌شود.
این روانشناس خاطرنشان کرد: رسیدن به پذیرش اشتباهاتمان، نیازمند آگاهی بیشتر از خود و رفع عذاب وجدان است.گذشته با آینده برابر نیست وقتی، خود را شناخته ایم و به خاطر دوست داشتن خودمان، به آن اشتباه یا خطا ادامه نخواهیم داد.
بیشتر بخوانید
