آمارهای تازه از اینترنت ایران

سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اخیرا گزارشی منتشر کرده است که تحولات توسعه‎یافتگی بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران طی دوره 1395 تا 1398 بررسی کرده است. این تحولات از نگاه سیکل فناوری دیده شده و تلاش شده است موقعیت کنونی هر یک از خدمات مورد بررسی در چرخه مذکور تبیین و نقش آن در آینده سنجش میزان توسعه‎یافتگی جامعه اطلاعاتی مشخص شود. بررسی‌هایی که در این گزارش نشان می‌دهد تعداد اشتراکات دستگاه به دستگاه (M2M)، از 3/ 1 میلیون اشتراک در سال 1395 به 6/ 1میلیون اشتراک در سال 1398 رسیده است. با این حال این تعداد هنوز کمتر از 5/ 1درصد اشتراکات تلفن همراه است که نشان دهنده این واقعیت است که اینترنت اشیا به تازگی در ایران کلید خورده و با توجه به وابستگی زندگی شهروندان به دنیای دیجیتال انتظار می‎رود سال‎های پررونقی در پیش رو داشته باشد. به ویژه که همزمان با تغییر سبک زندگی مردم، ایجاد نوآوری و فناوری‎های جدید در حوزه اینترنت اشیا فرآیند رو به رشدی داشته و در حال توسعه است. البته در این مدت بیشترین تعداد اشتراکات مربوط به سال 1397 است که بیش از 1/ 2 میلیون اشتراک دستگاه به دستگاه وجود داشت که نسبت به سال 96 حدود 31 درصد رشد کرده است.

 اینترنت همراه

این گزارش نشان می‎دهد ضریب نفوذ تلفن همراه در ایران طی سال‌های 1395 تا 1398، همواره بالاتر از 100 درصد بوده؛ به‌طوری‌که در سال 1398 تعداد اشتراکات تلفن همراه تقریبا 35 میلیون اشتراک بیشتر از کل جمعیت کشور بوده است. چنین شرایطی بیانگر دوران به اوج رسیدن استفاده از تلفن همراه است. درسال 1398، حدود 69 میلیون اشتراک پهن‌باند سیار در ایران فعال بوده و بنابراین ضریب نفوذ پهن‌باند سیار به 83 درصد رسیده است. با این حال نرخ رشد تعداد اشتراکات پهن باند سیار طی دوره 1395 تا 1398 روند نزولی داشته است. این شرایط بیانگر ورود این فناوری به مرحله بلوغ و اشباع است. با این حال، دیگر تعداد اشتراکات پهن باند سیار به تنهایی منعکس کننده میزان توسعه یافتگی فناوری اطلاعات و ارتباطات در یک جامعه نیست و سرانه ترافیک مصرف دیتای هر اشتراک نیز باید مورد توجه قرار گیرد. حجم دیتای مصرفی اینترنت پهن‌باند سیار طی دوره 1395 تا 1398، تقریبا 6/ 4 برابر و مقدار سرانه آن 3 برابر شده است. مقایسه مصرف سرانه اشتراکات پهن‎باند ثابت و سیار نشان می‌دهد سرانه هر اشتراک پهن‎باند ثابت به‌طور متوسط 3 برابر بیشتر از سرانه هر اشتراک پهن‌باند سیار است.

 اینترنت و تلفن ثابت

تحولات تعداد اشتراکات تلفن ثابت بیانگر آغاز مرحله افول در چرخه حیات این فناوری است. در حالی‌که در سال 1395، تعداد خطوط فعال تلفن ثابت نزدیک به 31 میلیون خط بوده است، این میزان به 29 میلیون خط در سال 1398 رسیده است. روندی که انتظار می‌رود همچنان ادامه داشته باشد و شدت بگیرد. بر همین اساس، دیگر تلفن ثابت جایگاهی در سنجش میزان توسعه یافتگی جامعه اطلاعاتی نخواهد داشت. تعداد اشتراکات پهن باند ثابت پس از یک دوره افزایشی با نرخ‌های رشد ناچیز، دچار تنزل در سال 1398 شده است. در حالی‌که در سال 1395، حدود 5/ 9 میلیون اشتراک پهن باند ثابت در ایران فعال بوده است، این میزان به 9 میلیون اشتراک در سال 1398 کاهش یافته است. حجم و سرانه دیتای مصرفی اینترنت پهن باند ثابت طی دروه 1395 تا 1398 روندی افزایشی شدیدی داشته است؛ به‌طوری‌که این دو میزان طی دوره مذکور تقریبا 5/ 3 برابر شده است. درحالی‌که در سال 1395، تنها 6 درصد اشتراکات پهن‌باند ثابت دارای سرعت انتقال برابر یا بیشتر از s/ 10Mbit  بوده‌اند، این میزان در سال 1398 تقریبا به 20 درصد جهش یافته است.

در همین حال، نسبت اشتراکات با بازه سرعت انتقال s/ 256Kbit تا s/ 2Mbit از 65 درصد در سال 1395 به 43 درصد در سال 1398، کاهش یافته است. شرایطی که حکایت از محو تدریجی اشتراکات با سرعت‌های پایین‌تر و فراگیرتر شدن اشتراکات با سرعت‌های بالاتر دارد. تمام فناوری‌های پهن باند ثابت، با سرعت‌های بالاتری در سال 1398 نسبت به سال 1395 به مشتریان ارائه شده‌اند، به‌طوری‌که 10درصد اشتراکات فناوری -X FTTx&DSL ، 43درصد اشتراکات فناوری WiFi و 75 درصد اشتراکات فناوری LTE-TD دارای سرعت انتقال بیش از s/ 10Mbit  بوده‌اند درمقایسه با سال 1395 که این مقادیر در بازه صفر تا 7 درصد قرار داشته‎اند.