شیوع و گسترش ویروس کرونا منجر به لغو محدودیت‌های ترددی در شهر تهران تا نیمه خرداد ماه شد و اجرای برنامه دورکاری، تغییرات ساعت کاری ادارات و شرایط قرنطینه، الگوی ترددی و ترافیکی شهر را تغییر داد. در این میان، با اجرای پروتکل‌های بهداشتی و فاصله‌گذاری اجتماعی تمایل شهروندان به استفاده از حمل‌ونقل عمومی کاهش محسوس یافت.
اینگونه که حسین شهیدزاده، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران گفت شهروندان باید به این مسئله توجه داشته باشند که اجرا نشدن کامل طرح صرفاً به‌دلیل کاهش سطح مواجهه شهروندان و رعایت فاصله اجتماعی بوده و بایستی از ترددهای غیرضروری در شهر خودداری شود.
او سپس درباره نتایج مطالعات انجام شده درخصوص تأثیرات اجرای طرح ترافیک نسبت به گذشته گفت: «مطالعات بیانگر این است که در مسیر انتخابی مورد مطالعه، ازدحام ترافیک کاهش پیدا کرده؛ به‌نحوی که زمان سفر به مقدار 58درصد کم شده است. به موجب آن سرعت متوسط سفر به میزان 165درصد افزایش یافته؛ مسئله‌ای که کاهش 43درصدی تولید و انتشار آلودگی هوا را در پی داشته است. این درصورتی است که در هردو حالت مقدار پیمایش وسیله نقلیه یکسان بوده است.»
نتایج مطالعات شرکت کنترل ترافیک شهرداری تهران حکایت از آن دارد که در بازه زمانی لغو طرح ترافیک ناشی از تصمیمات ستاد مبارزه با کرونا، ازدحام ترافیک (در محدوده اجرای طرح ترافیک و طرح کاهش) در مقایسه با سال1398 اختلاف قابل توجهی داشته و به‌طور چشمگیری افزایش پیدا کرده است. این اختلاف به مرور با اجرای محدود طرح کاهش، روند نزولی پیدا کرده است.
شهیدزاده نیز در این خصوص گفت: «درصورتی که عدم‌اجرای طرح ترافیک تداوم پیدا می‌کرد، انتظار می‌رفت تولید آلودگی به ازای سفرهای شهروندان بین 30 تا 50درصد در محدوده اجرای طرح ترافیک افزایش پیدا کند و شاهد شرایط نامطلوب‌تر کیفیت هوا باشیم.»
طرح ترافیک؛ نیازمند بازنگری
موضوع طرح ترافیک و اما و اگرها برای لغو یا اجرای آن به شکل فعلی، یکی از محورهای اصلی صحبت‌های دیروز رئیس پلیس راهور تهران بزرگ در نخستین نشست خبری‌اش هم بود.
سردار محمد حسین حمیدی با بیان اینکه اگرچه خودرو و سفر زیاد شده اما دیگر مثل سابق خیابان‌ها قفل نمی‌شود، گفت: «طرح ترافیک درمان مقطعی و کوتاه‌مدت ترافیک و آلودگی هواست، اگر می‌خواهیم درمان جدی‌تری داشته باشیم باید یک طرح ترافیک جدی‌تر داشته باشیم. باید بررسی شود اگر طرح ترافیک موجود که بخشی از طرح ترافیک قبلی است را ادامه دهیم آیا بر تعداد مبتلایان به کرونا اضافه می‌شود یا خیر.»
به گفته او مشکل ترافیک شهر تهران، مشکلی نیست که در کوتاه‌مدت حل شود. سردار حمیدی افزود: «شبکه معابر ما ظرفیت این حجم از خودرو را ندارند و باید برنامه‌ریزی جدی برای این مشکل اعم از جای پارک و موارد دیگر داشته باشیم. در تهران میلیون‌ها وسیله نقلیه تردد می‌کند و 25درصد از وسایل نقلیه کشور در تهران است، تصادفات به‌رغم اینکه کاهش داشته است اما ما شاهد این هستیم که سالانه 600 نفر جان خود را در تصادفات از دست می‌دهند و 21هزار نفر مجروح می‌شوند. 48درصد از تصادفات مربوط به موتورسواران است و 36درصد عابرین پیاده عامل تصادفات هستند و 25درصد از تصادفات از ساعت 8شب تا 12شب انجام می‌شود. مهم است شبکه ریلی برون‌شهری با شبکه ریلی درون‌شهری باهم هماهنگ باشند تا فردی که از خارج از شهر وارد می‌شود بلافاصله به شبکه ریلی داخل شهر دسترسی داشته باشد که این مهم در اولویت ما قرار دارد و در حال انجام تحقیقات و عملیاتی کردن موارد هستیم.» او در ادامه بازهم بر بازنگری و به‌روزرسانی طرح ترافیک تأکید کرد.
50درصد طرح اجرا می‌شود
با همه اینها اغلب کارشناسان و مسئولان بر افزایش ضریب انتقال بیماری‌ها با افزایش تعداد سفر در شهر به‌خصوص سفرهایی که از خارج محدوده تهران به درون‌شهر صورت می‌گیرد، نظر مشترک دارند. در همین راستا سیدمحمد پاکمهر، نایب‌رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفت: «روزانه بیش از 1.5میلیون نفر و حدود 400هزار خودرو وارد شهر تهران می‌شود و همین موضوع احتمال سرایت و انتقال بیماری را افزایش می‌دهد. ازاین‌رو باید برای کاهش ترددهای غیرضروری به‌منظور قطع زنجیره انتقال و کاهش موارد ابتلا با برقراری دورکاری کارمندان، استفاده از شبکه‌های مجازی و دولت الکترونیک اقدام کنیم.»
باوجود این، سیدمناف هاشمی، معاون حمل‌ونقل و ترافیک شهرداری تهران اعلام کرده موضوع لغو طرح ترافیک چندین‌بار در شورای عالی ترافیک و کمیسیون‌های مرتبط در وزارت کشور بررسی شده و کارشناسی‌های مختلفی از سوی وزارت کشور، وزارت بهداشت و استانداری تهران انجام شده است. به گفته او همچنان این روال ادامه دارد و شهرداری درباره اجرای طرح‌های ترافیکی تابع سیاست‌های ستاد ملی کروناست.
بنابر این گزارش، هم‌اکنون طرح ترافیک تهران به‌صورت کمتر از 50درصد اجرا می‌شود؛ چراکه پیش‌تر طرح از ساعت 6 صبح تا 18:30 اجرا می‌شد و 12.5ساعت محدودیت وجود داشت. اما هم‌اکنون طرح ترافیک از ساعت 8:30 تا 14 اجرا می‌شود و به همین دلیل محدودیت‌ها کاهش یافته است.
