ویروس کرونا تنها به ریهها حمله نمیکند: تحقیقات جدید نشان میدهد که این ویروس، به خصوص نوع پیشرفتهتر COVID-19، میتواند به دستگاههای گوارشی مانند معده و روده آسیب وارد کند.
طبق یک مطالعه که به صورت آنلاین در 11 مه (22 اردیبهشت) منتشر شد، انواع اسکنهای تصویربرداری بر روی بیماران بستری شده مبتلا به COVID-19 تصویری از ناهنجاریهای روده را نشان میداد. در بیشتر این اسکنها، تاثیرات بر روی روده شدید و همراه با لخته و اختلال در جریان خون بود.
دکتر راجش بایانا، نویسنده اصلی این تحقیق، که در بخش رادیولوژی در ماساچوست کار میکند، گفت: “بعضی از یافتهها، نمونهی ایسکمی روده (یا روده در حال مرگ) را نشان میداد و در افرادی که جراحی داشتند، لختههایی در رگهای کوچک در کنار مناطقی از روده مرده دیده میشد.”
“بیماران در بخش مراقبتهای ویژه ممکن است به دلایل دیگر دچار ایسکمی روده شوند، اما ما میدانیم که COVID-19 میتواند منجر به لخته شدن و آسیب عروق کوچک شود، بنابراین روده نیز ممکن است تحت تأثیر این امر قرار بگیرد.”
دکتر شریف آندروز، متخصص آندوسکوپی در بخش معده و دستگاه گوارش در دانشگاه استاتن آیلند در شهر نیویورک، گفت: “درک جدید ما از COVID-19 نشان داده است که این بیماری میتواند موجب اختلال و درگیری در چند سیستم از جمله اعصاب، قلب، عروق [لخته شدن بیش از حد] و بالاخره سیستمهای گوارشی شود.”
آندروز گفت: “به نظر میرسد که این بیماری کمی پیچیدهتر از آنچه که بنظر میرسد است، به این معنی که میتواند چندین سیستم را درگیر کند، و تنها یک بیماری برای سیستم تنفسی نیست.”
در واقع ، یک مطالعه منتشر شده در 13 مه در مجله شواهدی را نشان داد که SARS-CoV-2، ویروس موجود در COVID-19، میتواند دستگاه گوارش انسان را آلوده کند.
محققان به سرپرستی سیوآن دینگ از دانشکده پزشکی دانشگاه واشنگتن در سنت لوئیس، گفتند: “یافتههای ما نشان میدهد که روده یک مکان بالقوه برای تکثیر SARS-CoV-2 است، که ممکن است به بیماریهای دیگر و پیشرفت کلی بیماری کرونا منجر شود.”
این تحقیق شامل 412 بیمار مبتلا به COVID-19 است که در تاریخ 27 مارس تا 10 آوریل (8 فروردین الی 22 فروردین) در بیمارستان بستری شدهاند. آنها به طور متوسط 57 سال سن داشتند و 134 نفر از آنها تحت تصویربرداری در ناحیه شکمی قرار گرفتند، که شامل 137 رادیوگرافی، 44 سونوگرافی، 42 سی تی اسکن و یک مورد MRI بود.
یافتهها نشان داد که ناهنجاریهای دیواره روده (روده کوچک و روده بزرگ) بر روی 31% از سی تی اسکنها وجود داشت و در بیماران مراقبتهای ویژه شایعتر از سایر بیماران بود.
ناهنجاریهای روده شامل ضخیم شدن و ایسکمی – محدود شدن جریان خون در اثر لخته است. عمل جراحی در چهار بیمار مبتلا به ناهنجاریهای روده که در اسکنها تشخیص داده شده بود انجام شد و یک رنگ رفتگی زرد غیرمعمول از روده در سه بیمار به علاوه انفارکتوس روده (“روده مرده” که ناشی از کاهش خون رسانی است) در دو بیمار مشخص شد.
محققان دلایل احتمالی ناهنجاریهای روده در بیماران مبتلا به Covid–19را لخته شدن عروق کوچک که وظیفه خونرسانی به روده را دارند و آنچه که به عنوان “ایسکمی مزانتریک غیر غیرقابل انکار”، که یک بیماری ناشی از خونرسانی ناکافی به رودهها شناخته میشود، برشمردند.
آندروز همچنین موافقت کرد که علائم شدید دستگاه گوارش در برخی از بیماران COVID-19 ظاهر میشود.
وی گفت: “بیمارانی که علائم عمدتاً تنفسی دارند همچنین ممکن است علائم خفیف تهوع، استفراغ و اسهال داشته باشند.” اما در مطالعه جدید مشخص شده است که “یک زیر گروه از بیماران COVID-19بیشتر درگیر مشکلات دستگاه گوارش با علائم شدید تهوع، استفراغ و اسهال می شوند که منجر به کم آبی بدن و علائم تنفسی فوقانی (نه زیاد شدید) میشوند که این ویروس در تست مدفوع آنها قابل ردیابی است.
در برخی موارد COVID-19، حتی ممکن است مشکلات دستگاه گوارش پیش از آسیب به دستگاه تنفسی اتفاق بیفتند.
اندروز توصیه کرد: “بنابراین افراد با شروع جدید علائم گوارشی پس از تماس احتمالی با COVID-19 باید برای تست بیماری کرونا حتی در صورت عدم وجود علائم شایع تنفسی، سرفه، تب و تنگی نفس مورد آزمایش قرار بگیرند.”
دکتر دیوید برنشتاین رییس کلینیک بیماریهای کبدی در نیویورک با خواندن این مطالعه جدید گفت که ایجاد و توسعه مشکلات رودهای، احتمالاً به دلیل ایجاد لختهها درون روده که خونرسانی به اعضای بدن را قطع میکند، “بسیار نگران کننده” است.
برنشتاین گفت: “این امر باید مورد توجه ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی COVID-19 برای استفاده بموقع از درمان ضد انعقادی در ابتدای بیماری برای جلوگیری از عوارض تهدید کننده زندگی مانند ایسکمی روده و آمبولی ریوی [لختهها] قرار گیرد.”