اثرکرونا از چند کانال
ویروس کرونا از چند زاویه توانسته شرکت‌های داروسازی را تحت تاثیر قرار دهد. تولید مواد ضدعفونی‌کننده، ویتامین‌ها و مکمل‌ها، داروهای حمایت‌کننده از افراد با بیماری‌های زمینه‌ای مانند بیماری‌های کلیوی، قندی و عروقی، آنتی ویروس‌ها، سرم‌ها و نظایر آنها محصولاتی بوده که همزمان با شیوع کرونا، نیاز به آنها در بازار افزایش یافته و در نتیجه توانسته شرکت‌های مختلف داروسازی با ماهیت‌های متفاوت را تحت تاثیر قرار دهد. برخی شرکت‌ها توانسته‌اند فروش خود را در یک یا چند محصول افزایش دهند. اما هیچ یک از آنها نتوانسته‌اند کرونا را شکست دهند؛ کرونا همچنان در جهان می‌تازد و جان می‌گیرد.
داروهای به رسمیت شناخته شده
پس از چندین ماه از شیوع کرونا، شرکت‌ها و موسسات مختلف در جست‌وجوی یافتن دارویی برای مقابله با این ویروس در حال تلاش و سرمایه‌گذاری هستند ولی تاکنون، برخلاف هیجان‌های مقطعی و اخبار فیک، هیچ درمان قطعی برای آن یافت نشده است. در عین حال چندی پیش سازمان بهداشت جهانی در بیانیه‌ای اعلام کرد: موثرترین دارو از تمام داروهای آزمایش شده، داروی رمدسیویر است. این دارو در روزهای اخیر در شبکه درمان ایران هم به رسمیت شناخته شده، چنان‌که کیانوش جهانپور سخنگوی سازمان غذا و دارو، درباره نحوه توزیع «رمدسیویر» و همچنین «فاویپیراویر» اعلام کرده؛ داروی رمدسیویر که یک داروی تزریقی است و دارویی سرپایی نیست، مجوز استفاده اضطراری برای کووید- 19 را در ایران دریافت کرده است. به گفته او تجویز این دارو، برای مراحل خاصی از بیماری است و لزوما برای هر بیماری در هر مرحله‌‌ای توصیه نمیشود و به‌صورت بیمارستانی استفاده و توزیع خواهد شد. او اضافه کرد: شرکت‌های جدیدی که به تولید این دارو پیوسته‌اند نیز محصولات خود را از طریق شرکت‌های پخش به بیمارستان‌‌ها تحویل خواهند داد. بر اساس اظهارات کیانوش جهانپور به نظر می‌رسد چندین شرکت به چرخه تولید این دارو اضافه شده‌اند. پیش‌تر نیز رئیس سازمان غذا و دارو با بیان اینکه اعطای مجوز به تولید داروی رمدسیویر منوط به تایید کمیته علمی کروناست گفته بود در ایران سه تا چهار شرکت آمادگی خود را برای تولید آن اعلام کرده‌اند و حتی می‌توانیم مواد اولیه آن را هم در کشور تولید کنیم. منتظر هستیم کمیته علمی کرونا به ما مجوز بدهد. شرکت‌های ما پشت خط استارت آماده‌اند تا به محض اینکه تعداد و مجوز بیاید، تولید را آغاز کنیم. با این حال بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان میدهد ماده‌اولیه برای تولید رمدسیویر وارداتی است و احتمالا بسته به نظر سیاست‌گذاران تنها چند شرکت می‌توانند به تولید آن وارد شوند.
تاثیر کرونا بر شرکت‌های داروسازی
تاثیر کرونا بر شرکت‌های داروسازی به تولید داروی رمدسیویر محدود نمیشود. رامین رمضانی فعال حوزه صنعت داروسازی به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: تاثیر کرونا متناسب با خطوط تولید و محصولات شرکت‌های داروسازی متفاوت بوده است. افزایش تقاضا برای مواد ضدعفونی، داروی‌های مکمل و ویتامین به منظور افزایش مقاومت بدن، محصولات بیمارستانی مانند آنتی ویروس‌ها و سرم‌ها بوده است. او درباره شیوه تاثیر بر شرکت‌های داروسازی می‌گوید: عامل مهمی که در روند شرکت‌های داروسازی موثر است زنجیره دارویی و مکانیزم پخش آن‌هاست. شرکت‌هایی می‌توانند موفق باشند که از زنجیره پخش فعال و سریعی برخوردار باشند. او ادامه میدهد: ممکن است کرونا حجم فروش برخی از محصولات شرکت‌های داروسازی را افزایش دهد اما باید دید، این میزان بر سود خالص و حاشیه سود شرکت‌ها چه تاثیری می‌گذارد. او با تاکید بر ضرورت تحقیق و توسعه این شرکت‌ها می‌گوید: بیش از 90 درصد شرکت‌های داروسازی دارای واحد‌های تحقیق و توسعه هستند و در صورت نداشتن این واحد‌ها شکست این شرکت‌ها در بازار حتمی است.
چه کسی به تولید رمدسیویر دست یافته است؟
به نظر می‌رسد شرکت گروه دارویی برکت نزدیک‌ترین شرکت به فاز عملیاتی برای تولید رمدسیویر در ایران است. مسعود طیبی، تحلیل‌گر صنعت دارو در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید: از میان شرکت‌های پذیرش شده در بازار سرمایه شرکت سبحان آنکولوژی به تولید رمدسیویر و شرکت تولید دارو، داروی فاویپیراویر را تولید کرده‌اند. شرکت‌هایی که زیر مجموعه گروه داروسازی برکت محسوب می‌شوند.
اگرچه داروی فاویپیراویر همچنان بهعنوان داروی تایید شده سازمان بهداشت جهانی به حساب نمی‌آید، اما استفاده از آن در بسیاری از کشور‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. کیانوش جهانپور درباره داروی فاویپیراویر می‌گوید: موضوع این دارو اندکی متفاوت است؛ این دارو تا این لحظه در پروتکل هیچ کشوری بهعنوان داروی کووید- 19 شناخته نمیشود و مطالعات علمی در جهان و ایران نیز نشان میدهد ظاهرا این دارو برای کرونا قابل تایید نیست، اما فاویپیراویر وارد فهرست دارویی ایران شد و بهعنوان داروی آنفلوآنزا که پیش از این نیز در ژاپن تایید شده بود در فهرست دارویی قرار گرفت، اما آن را بهعنوان یک داروی درمان کرونا حتی با مجوز اضطراری نیز نمی‌‌شناسیم. با این حال بسیاری از شرکت‌ها در شفاف‌سازی‌های خود اعلام کرده‌اند به زودی به تولید این دارو دست می‌زنند. به نظر می‌رسد فاویپیراویر، سهل‌الوصل‌تر از رمدسیویر باشد. بهعنوان مثال داروسازی عبیدی در برنامه‌های شفاف‌سازی خود اعلام کرده به زودی این دارو را تولید می‌کند. در مقابل داروسازی لقمان،دیگر شرکت بورس نیز در اطلاعیه‌های خود اعلام کرده به تولید رمدسیویر دست خواهد زد. البته میزان و زمان آن تاکنون مشخص نشده است.
شرکت‌های غیر بورسی
با این حال تولید رمدسیویر در ایران به شرکت‌های بورس محدود نمیشود. مسعود طیبی تحلیل‌گر بازار سرمایه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» می‌گوید شرکت اکتوورکو، شرکتی که به بخش خصوصی تعلق دارد توانسته است به تولید رمدسیویر دست پیدا کند. او ادامه میدهد شرکت داروسازی روناک دارو دیگر شرکتی است که از بخش خصوصی، رمدسیویر را تولید می‌کنند. او در پاسخ به این پرسش که چه شرکت‌هایی می‌توانند به تولید این محصولات دست پیدا کنند، می‌گوید: این موضوع به خطوط تولید در این شرکت‌ها بستگی دارد و ممکن است شرکت‌ها برخی خطوط تولید خود را تغییر دهند. او با این توضیح که مواد اولیه رمدسیویر وارداتی است، می‌گوید: آمریکا، چین، هند و چند کشور هستند که می‌توان این مواد اولیه را از آنها تامین کرد.
