برترینها: این روزها جراحی زیبایی بینی خیلی عادی شده است و دیگر نمیتوان آن را نشانه متمول بودن دانست، اما برخی همچنان با شتاب زیر تیغ جراحان میروند و انگیزههای مختلفی همب رای این کار دارند. جالب است بدانید کشور ما همچنان صدرنشین جدول جراحی زیبایی بینی در جهان است و با کشور برزیل که در رتبه دوم قرار دارد، به شدت رقابت میکند!
البته تعداد زیادی از این جراحیهای زیبایی سلیقهای است. چنانکه برخی افراد رادر جامعه میبینیم که بینی چندان زیبایی ندارند، اما رغبتی نیز به چنین جراحیهایی نشان نمیدهند. عدهای هم با داشتن یک بینی طبیعی تصمیم به اجرا میگیرند تا صاحب یک بینی کوچکتر شوند. به این ترتیب شاید بتوان جراحیهای ضروری بینی را حتی کمتر از یک سوم جراحیهای انجام شده دانست. به هر حال، اگر تصمیم دارید بینی خود را به تیغ جراحی بسپارید یا از عمل بینی خود ناراضی هستید، خواندن پرونده این هفته تندرستی را به شما توصیه میکنیم.
روزی نیست که رو به روی آینه نایستد و دماغش را بالا نگیرد. «یکی از آرزوهام اینه که از شر این کوفته روی صورتم خلاص بشم! مطمئنم بعد از جراحی بینی یه شوهر خوب پیدا میکنم و همه فامیل انگشت به دهن میمونن...!»
بسیاری از متخصصان بر این باورند جراحی بینی به دلیل ارتباط مستقیم یا سیستم تنفسی فرد، عمل بسیار حساسی است و باید حتما توسط متخصص انجام شود تا ریسک عوارض منفی آن به حداقل برسد. البته این تنها یک روی این سکه است، روی دیگر آن صادق نبودن برخی پزشکان با بیمارشان است که صرفا با داشتن اهداف مادی و سوءاستفاده از عدم آگاهی بیمار، مشکلات فرضی مختلفی مثل انحراف داخلی و... را مطرح میکنند تا بیمار تشویق به جراحی زیبایی شود.
در عین حال، تقاضای بیش از حد جراحی بینی در ایران افراد غیرمتخصص و حتی پزشکان عمومی را هم وارد این عرصه کرده است و نه تنها در کلینیکها و بیمارستانها بلکه در مطبها و در شرایط غیراستاندارد هم این نوع عملها انجام میشود و متاسفانه در موارد زیادی بیماران حتی نفس کشیدن عادی را هم از دست میدهند. این درحالی است که براساس آمارهای سازمان نظام پزشکی در سال، سه تا چهار مورد جراحی زیبایی بینی منجر به فوت میشوند که این جراحیها توسط پزشکان غیرمتخصص صورت میگیرند.
تاریخچه جراحی بینی
جراحی زیبایی بینی که تصور میشد امری مدرن باشد، براساس شواهد قدیمی، ریشه 400 ساله دارد. این شواهد از یک کتاب قدیمی به نام «جراحی نقصها از طریق کاشتن» که در سال 1597 و توسط یک جراح یا استاد دانشگاه بلوگنا نوشته شده، به دست آمده است. این کتاب به شرح و تفسیر جراحی صورت افرادی که در جنگ زخمی شده بودند میپردازد و تصاویری از نمودارهای پروسه جراحی در آن وجود دارد که طی آن بینی بیمار به یک فلاپ پوست از بالای بازوی وی پیوند خورده بود.
در یک نمودار، بیماری دیده میشود که بر روی تخت بوده، ساعد وی به سرش متصل است و یک فلاپ از پوست ناحیه ماهیچه دو سر بیمار به بینی اش چسبانده شده است. بیمار باید سه هفته به همین حالت باقی بماند تا پوست بازوی وی کاملا در محل بینی بچسبد. کمی پس از دو هفته، پوست مانند بینی شکل گرفته و پروسه تکمیل میشود. در عین حال، این کتاب جزو اولین اسناد درمورد جراحی بینی در گذشته بوده و هیچ شاهد دیگری از عملهای جراحی مشابه تا اواخر قرن 18 میلادی وجود ندارد.
امان از چشم و هم چشمیها
مهسا با آب و تاب از جراحی بینی زن برادرش حرف میزند و میگوید: «اگه ببینی نمیشناسیش... اینقدر قیافه اش شبیه فلان هنرپیشه هالیوود یه...! اما مینا سرش را پایین انداخته چرا که سه بار جراحی کرده، اما وقتی از شاهکارهای جراحی فلان فامیلو فلان دکتر میشنود، فکر میکند بینی اش هنوز قوز دارد، نافرم است و...
حال باید پرسید که بیماران با چه انگیزهای تن به جراحی بینی میدهند؟ دکتر ابراهیم رزم پا، متخصص جراحی گوش و حلق و بینی در این باره میگوید: «دلایل متعددی در این زمینه موثرند که جدیترین آنها، چشم و هم چشمی و مدگرایی است.
نکته دیگر موفقیتهایی است که در این گونه جراحیها حاصل میشود؛ به طوری که افراد با مشاهده تغییرات مثبت در اطرافیان به دلیل جراحی، ترغیب میشوند این عمل را انجام دهند. ناگفته نماند همین توفیقها و ارزانی هزینه جراحی باعث شده که از سایر کشورها حتی کشورهای اروپایی برای جراحی به کشور ما سفر کنند.
دلایل اجتماعی جراحی بینی
وی به افرادی که برای جراحی بینی مراجعه میکنند، اشاره کرده و میافزاید: «یک گروه، افرادی هستند که در بینی آنها، ایراد چشمگیر و جدیای وجود دارد و نیاز به جراحی دارند. در این افراد پس از عمل جراحی تغییرات چشمگیری حاصل میشود و همین موفقیت باعث افزایش اعتماد به نفس در آنها شده و شرایط را برایشان بهتر میکند. البته این جنبه مثبت قضیه است.
در مقابل افرادی هستند که تنها به دلیل چشم و هم چشمی و بدون وجود عیب بارزی زیر تیغ جراحی میروند تا به اصطلاح از قافله مد عقب نیفتند که البته اغلب به نتیجه ایده آلی که در ذهن دارند نمیرسند و به فکر ترمیم میافتند. در واقع دستهای از این افراد کسانی هستند که متاثر از فشارهایی مانند مشکلات شغلی و خانوادگی سراغ جراحی بینی میروند تا مشکلات دیگری که دارند، حل شود. در حالی که اگر این بیماران بهترین کیفیت جراحی را انجام دهند بازهم مشکل دارند، زیرا اصل مساله آنها زیبایی چهره نیست.
گروه دیگر نیز کسانی هستند که به لحاظ روانی کاستیها و نواقص کوچک را چشمگیر و جدی میپندارند. درواقع برخی از این افراد مبتلا به بیماری «دیس مورفو فوبیا» هستند که این تصور از علائم این بیماری است. برخی افراد هم به دلیل ابتلا به برخی تومورهای مغزی در ناحیه لوپ تمپرال (که تظاهرات و علائمشان به گونهای است که فرد نکات ناچیز را جدیتر حس و تصور میکند) بر جراحی زیبایی بینی اصرار دارند؛ بنابراین توصیه میشود کسانی که به عمل جراحی بینی اصرار دارند، اما ایراد چندانی در چهره ندارند، قبل از جراحی به مشاور روان شناس یا پزشک مراجعه کنند.
هزینههایی که سر به فلک میکشند
یکی از بازارهایی که با نزدیک شدن به ماههای آخر سال از رونق و گرمی خاصی برخوردار میشود بازار جراحیهای زیبایی است چراکه بسیاری از افراد میخواهند با قیافه، شکل و ظاهری متفاوت سال جدید را شروع کنند. از طرفی در حال حاضر جراحی بینی شایعترین و درآمدزاترین جراحی زیبایی در ایران است و برخی از پزشکان که حتی تخصصی در این زمینه ندارند نیز به طور غیرمجاز در مطب یا کلینیکهای خصوصی این عمل را انجام میدهند.
در این میان اکثر متقاضیان جراحی بینی جوانان 17 تا 30 ساله هستند و بسته به نوع پزشک و محل عمل و... باید بین یک میلیون تا 10 میلیون تومان هزینه کنند تا شاید به بینی دلخواه خود برسند. متاسفانه برخی افراد برای پایین آوردن هزینه جراحی خود به پزشکانی مراجعه میکنند که صلاحیت انجام عمل را ندارند و انجام جراحی توسط این افراد عواقب خطرناکی برای متقاضی در پی دارد ضمن اینکه انجام جراحی توسط این پزشکان نه تنها هزینه را پایین نمیآورد بلکه متقاضی مجبور میشود برای برطرف کردن عیوب پس از جراحی هزینههای بیشتری نیز بپردازد.
بیمه و جراحیهای زیبایی
اگرچه ارائه خدمات بیمه نیازی انکارناپذیر است، اما همیشه راهگشای نظام سلامت نیست؛ به خصوص در حمایت از جراحیهای زیبایی. اما پشت این سخن، حرف و حدیث دیگری هم هست که نباید از آن غفلت کرد. دکتر مریم سماک، متخصص گوش و حلق و بینی در این باره میگوید: «در هیچ کشوری اعمال زیبایی زیر پوشش خدمات بیمه قرار نمیگیرد، زیرا اگر بیمه بود جنبههای منفی بیشتری برای سلامت جامعه داشت، اما باید تاکید کرد اگر بیمه میتوانست برخی جراحیهای زیبایی را که همراه با نیازهای درمانی است پوشش دهد آثار مناسبی بر سلامت جامعه داشت، زیرا برخی افراد ضمن نیاز به جراحیهای زیبایی ناگزیر از جراحیهای درمانی نظیر انحراف بینی شدید هستند و تعداد زیادی از این افراد به لحاظ اقتصادی توانایی پرداخت هزینه درمان را ندارند».
وی تاکید میکند: «همان قدر که باید در نفی جراحیهای بی مورد سخن گفت باید افرادی را که نیاز به درمان از طریق جراحی دارند نیز راهنمایی کرد، زیرا بسیاری از آنها، اطلاعات و انگیزه کافی برای مراجعه به پزشک ندارند.»
روانکاوی جراحی زیبایی بینی
براساس آمارها بسیاری از افرادی که سراغ جراحیهای زیبایی مانند جراحی بینی میروند دچار اختلالات روحی و روانی، اضطراب و استرس هستند. این افراد برای جبران خلأهای روانی خود باید کاری بکنند و تنها چیزی که ممکن است باعث شود آنها از نظر ظاهری ارضاشوند جراحیهای زیبایی است.
در عین حال، این افراد، چون شخصیت وسواسی دارند ممکن است با عمل جراحی مانند جراحی بینی تا حدودی احساس کنند آن خلأ روانی پر شده است، اما متاسفانه بارها و بارها برای ترمیم به پزشک خود مراجعه میکنند. این تیپ افراد وقتی با جراحی بینی و ترمیمهای مکرر راضی نمیشوند سراغ اعمال جراحی زیبایی دیگری میروند و هیچ وقت از چهره خود رضایت کامل ندارند و با تحت فشار قراردادن خانواده و هزینههای گزاف دست به جراحیهای زیبایی متنوع و غیرضروری میزنند.
متاسفانه در سالهای اخیر تعداد زیادی از افراد که از چهره و یا اندام خود ناراضی هستند و در خود کمبودهایی احساس میکنند به جراحیهای زیبایی مانند لیپوساکشن، کشیدن پوست جهت برطرف کردن چین و چروک صورت و جراحی بینی روی میآورند. همچنین درصدی از این افراد هم از روی چشم و هم چشمی دنبال جراحی هیا زیبایی میروند؛ مثلا وقتی افراد میبینند یکی از اقوام و یا دوستشان اقدام به یک عمل جراحی مانند جراحی بینی کرده ناخودآگاه وسوسه شده و به فکر یک عمل جراحی زیبایی میافتند؛ بنابراین افراد قبل از اعمال جراحی حتما باید از نظر روانی توسط یک روان شناس مورد بررسی قرار بگیرند تا مشخص شود آنها از نظر روحی و روانی مشکلی نداشته باشند. شاید هم با گرفتن مشاوره از یک کارشناس از عمل جراحی منصرف شوند.
حالا این سوال مطرح میشود که آیا عمل جراحی بینی اعتماد به نفس میآورد؟ در جواب باید گفت در بعضی از افراد که بینی بزرگ و یاناموزونی دارند و این موضوع آنها را اذیت و فکرشان را مشغول کرده است، عمل جراحی تا حدودی اعتماد به نفس را در آنها افزایش میدهد.