فسفر عنصر کلیدی در فهم حکایت کیهان ما و حیات روی زمین است.فسفر بخشی از مولکولهای دیانای و آرانای را تشکیل میدهد که با هم ساختارهایی پیچیده از جمله انسان را خلق میکند، و برای فعالیت سلولها و غشاهای آنان ضروری است.
اما فسفر در عین حال بسیار مرموز است. مدلهای نظری از برآیند مواد شیمیایی داخل کهکشان، نتوانستهاند منشاء یا مقدار فسفری را که در کهکشان راه شیری و منظومه شمسی یافت میشود توضیح دهند.
توضیح فعلی ما برای پیدایش این مواد شیمیایی این است که فسفر در آنها باید بسیار کمتر از آن باشد که عملا یافت شدهاست. اندازهگیریها نشان میدهند که فسفر نسبتا فراوان است، و به مقدار کافی از آن برای ایجاد حیات و مشارکت در دیگر فرایندهای کلیدی وجود دارد.
هدف از مطالعه جدید این است که با مشاهده ستارههای جدید فهم بهتری را از این فرایندها ممکن کند. در «مطالعه دیجیتالی آسمان اسلون» که یک بانک اطلاعاتی از اجرام سماوی است، برای این کار، پژوهشگران به نور مادون قرمزی که از ستارههای مختلف میآید نگاه کردند.
اما در این ستارهها به واکنشهای شیمیایی عجیب و غیرمنتظرهای پی بردند. این ستارهها پر از فسفر بودند، اما عناصر دیگر مانند منیزیم و اکسیژن هم در آنها فراوان بود. پس از تحلیلهای عمیق، که در مقاله تازهای در نشریه نیچر منتشر شده، پژوهشگران پی بردند که این الگوهای شیمیایی را نمیتوان با درک کنونی ما از برآمدن ستارگان توضیح داد.
دانشمندان پی بردند که 15 ستاره جدید مقادیر «غیرمعمولی» از برخی عناصر دارند. آنها همچنین متوجه شدند که احتمالا ستارهها این شیمی عجیب را از منبع ستارهای دیگری به ارث بردهاند، اما ساختار «معماگونه» آنها چالشی برای نظریههای موجود است.
برای توضیح این که چرا ستارههای غنی از فسفر وجود دارند و در کیهان دیده میشوند، توضیح جدیدی لازم است.
توماس ماسرون، رئیس پروژهای در انستیتوی اخترفیزیک کنانارساس و اولین مولف این مقاله در بیانیهای گفت: «نتایج نشان میدهند که نه تنها با اجرام تازهای سروکار داریم، بلکه کشف آنها راهی را برای کاوش در سازوکارهای فیزیکی و واکنشهای هستهای که در درون ستارهها رخ میدهند میگشاید.»
حالا اخترشناسان امیدوارند که درک بهتری از این اجرام بتواند منجر به فهم فسفر و نقش آن به عنوان جزء اصلی حیات شود.
در مقالهای با عنوان «ستارگان غنی از فسفر با فراوانی غیرعادی چالشی برای پیشبینیهای نظری اند» که در نشریه «نیجچر کامیونیکیشنز» منتشر شده است، نویسندگان میگویند که ستارههای همپیوند ممکن است منشاء فسفری باشند که امروزه کره زمین را احاطه کرده است.
منبع: ایندیپندنت