لیلا شائی روانشناس کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه ازدواج و خانواده گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره آسیب‌های وارده به کودکانی که بیشتر از سنشان می‌دانند، اظهار کرد: امروزه و در جمع‌های مختلف با کودکانی مواجه هستیم که به ظاهر بیشتر از سنشان می‌فهمند و صحبت می‌کنند.
این روانشناس بیان کرد: چنین کودکانی در نگاه اول و در قضاوت والدین و اطرافیان کودکان باهوشی هستند، اما در واقع بروز چنین رفتار‌هایی از کودک تحت تأثیری عوامل دیگری به جز هوش او نیز قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه یکی از مهمترین دلایل بروز رفتار‌های بزرگتر از سن در کودکان، روش‌های تربیتی والدین است، افزود: برخی والدین اطلاعاتی بیشتر از ظرفیت سنی کودک در اختیار او قرار می‌دهند و یا از لحاظ شخصیتی، رفتاری و ظاهری توقعاتی بیشتر از سن از کودک خود دارند و انجام چنین رفتار‌هایی توسط کودک را به باهوش بودن او ربط می‌دهند، در صورتی که کمترین آسیبی که این موضوع برای کودک در پی دارد دور شدن از دنیای کودکی است و چنین کودکانی به اصطلاح کودکی نمی‌کنند.
شائی با بیان اینکه بلوغ زودرس نیز از دیگر آسیب‌هایی است که ممکن است برای این کودکان به وجود آید، گفت: در مواردی ممکن است بودن در جمع همسالان برای این کودکان خسته کننده و کسالت آور باشد و از آنجایی که به گروه بزرگسالان نیز تعلق ندارند، ممکن است در جمع آنان پذیرفته نشوند که متأسفانه شاهد آن هستیم که چنین کودکانی در بزرگسالی با تنهایی و افسردگی مواجه می‌شوند.
این روانشناس ادامه داد: از طرفی کودکی که با هیجانات و عواطف بیشتر از ظرفیت سنی خود مواجه است، نمی‌تواند به خوبی این هیجانات را تحلیل و مدیریت کند، بنابراین ممکن است به اضطراب دچار شود. حتی در برخی اوقات این کودکان به دلیل انتخاب دوستان بزرگتر از خود ممکن است مورد سوء استفاده جنسی قرار گیرند.
وی تصریح کرد: یکی از علت‌های دیگری که کودکان بیشتر از سنشان می‌دانند و رفتار می‌کنند می‌تواند کمال گرایی این کودکان باشد. کمال گرایی کودک هم می‌تواند ریشه در شخصیت او داشته باشد هم در نتیجه کمال گرایی والدین و توقعات بیش از حد آنان از کودک باشد که می‌تواند کودک را با وسواس فکری عملی مواجه کند.
شائی درباره نحوه رفتار والدین با این کودکان، بیان کرد: به والدین توصیه می‌شود به جای تشویق کردن کودک و دادن بازخورد‌های مثبت به رفتار‌های بزرگسال گونه او سعی کنند کودک را در مسیر طبیعی رشد، هدایت کنند. راهکارهای زیر می‌تواند به کودک کمک کند در بازه سنی خود به رشد و تکامل برسد، لذا باید از دادن اطلاعات اضافه و بیش از ظرفیت سنی کودک به او خودداری کنید.
این روانشناس با اشاره به اینکه والدین باید از مطرح کردن مسائل سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... که مربوط به دنیای کودکی نیست در حضور چنین کودکانی خودداری کنند، گفت: کودک را با فیلم‌ها، سریال‌ها، بازی‌ها، کتاب‌ها و به طور کلی تفریحاتی متناسب با سنش سرگرم کنید. زمانی که کودک حرفی بیشتر از سن خود می‌زند یا رفتاری بیشتر از سن خود دارد، در کمال خونسردی و به دور از هر گونه سر زنش یا انتقادی به رفتار او بی اعتنایی کنید، توجه به این نوع رفتار چه توجه مثبت چه توجه منفی باعث تقویت رفتار و ادامه دار شدن آن می‌شود.
وی افزود: کودک را در جمع‌ها و گروه‌های هم سن و سال خود قرار دهید. مهد کودک و شرکت در کلاس‌های مختلف می‌تواند گزینه مناسبی برای این کودکان باشد. برای کودکان کمال گرا باید شرایط، امکانات و اطلاعات مناسب با سن آن‌ها فراهم شود تا آن‌ها بتوانند با موفقیت‌های به دست آمده در موقعیت‌های مختلف حس کمال گرایی خود را در همان بازه سنی تأمین کنند تا برای ارضای این حس به اطلاعات اضافه‌تر و نامتناسب با سن خود روی نیاورند.
شائی خاطرنشان کرد: باید بدانید کودکانی که مسیر طبیعی رشد و تکامل را طی می‌کنند، بزرگسالی سالم‌تر، شاد‌تر و موفق‌تری خواهند داشت.
بیشتر بخوانید
