باشگاه خبرنگاران: با توجه به اتفاقات اخیر در خصوص عرضه شدن یا نشدن اوراق سلف نفتی در بورس انرژی که سبب شد تا حدودی جو بازار بورس ملتهب شود و خبر‌های حاکی از فروش بلوکی سهام عدالت بررسی‌هایی را از مسئولان مربوط و کارشناسان انجام دادیم.
وحید شقاقی شهری اقتصاد دان و مشاور وزیر امور اقتصادی و دارایی در خصوص نحوه عرضه اوراق سلف نفتی در بورس انرژی اظهار کرد؛ به طور عملی می‌توان گفت که دولت به دنبال این مسئله است که اوراق بدهی منتشر کند حال قرار است که یک پشتوانه‌ای برای این اوراق در نظر بگیرد. اکنون از آنجایی که صادرات نفت ایران به دلیل تحریم‌هایی که وجود دارد نسبت به قبل کاهش پیدا کرده به همین دلیل دولت برای جبران این ماجرا طرحی را تحت عوان گشایش اقتصادی در نظر گرفت، اما باید توجه کرد که همین مسئله نیز باید از جنبه‌های مختلفی مورد بررسی قرار گیرد.
او افزود: ما در سال‌های گذشته در نبود تحریم‌ها به راحتی می‌توانستیم نفتمان را به فروش برسانیم، اما اکنون از آنجایی که دیگر امکان فروش را به کشور‌های متعدد نداریم و درآمد حاصل از صادراتمان کاهش یافته است دولت قصد دارد فروش آن را داخلی کند که سر رسید آن یک تا دوساله خواهد بود، اما در حال حاضر جزئیات آن به طور دقیق مشخص نیست.
این اقتصاد دان بیان کرد: این اوراق‌ها کف و سقف مشخصی دارند به طوری که سهام داران می‌تواند تا 20 سهم را خریداری کنند مسئله‌ای که در ادامه باید به آن اشاره کرد این است که قیمت این اوراق روزانه تغییر می‌کند و مردم می‌توانند پایان دو سال به شرکت نفت مراجعه کنند و این اوراق را تحویل شرکت نفت دهند و بدین منظور شرکت ملی نفت موظف است مطابق ابلاغیه بانک مرکزی این سهام را از سهام داران خریداری کند.
شقاقی تصریح کرد: مباحثی هم اکنون در این بحث نیز مطرح است که باید موشکافی شود و به طور دقیق مورد بررسی قرار گیرد به همین منظور می‌توان به این مسئله اشاره کرد که اگر در دو سال آینده وضعیت صادرات نفت کشور به روال عادی بازگشت شرکت ملی نفت به راحتی می‌تواند مبالغ سهامداران را بازگرداند، اما اگر تحریم‌ها ادامه دار باشد می‌توان گفت که بانک مرکزی یا صندوق توسعه ملی مجبور خواهند بود که خود تسویه را انجام دهند که اگر دلار را در آن زمان حدود 60 هزار تومان در نظر بگیریم مبلغی بالغ بر 12 هزار میلیارد خواهد شد.
او تاکید کرد: در نتیجه مردم عادی به این سمت نخواهند رفت و عموم خریداران جزء کسانی خواهند بود که از اول هم دستی بر این بازار داشته اند.
این اقتصاددان گفت: دولت باید یک مسئله در نظر بگیرد به طوری که اگر می‌خواهد اوراقی را عرضه کند باید محل مصرف آن را نیز برای مردم مشخص کند.
جایگزین اوراق سلف نفتی برای دولت چیست؟
شقاقی بیان کرد: اگر دولت هدفش از عرضه این اوراق برای پوشش کسری بودجه یک ساله کشور است قطع به یقین می‌توان گفت که این مسئله به نفع مردم و کشور نخواهد بود به علت آنکه او می‌تواند از طریق منابع مالیاتی یا فروش اموال مازاد آن را جبران کند، اما اگر قصدش از این عمل تاسیس پروژه‌های جدید است نه تنها برای کشور ضرر ندارد بلکه سود هم دارد به علت آنکه از این طریق عده‌ای هم سرکار می‌آیند.
او تصریح کرد: بحثی که در حال حاضر اذهان خیلی از کارشناسان و مجلسیان را درگیر خود کرده این است که ما اوراق سلف نفتی منتشر کنیم آیا باید به قیمت قطعی باشد؟
این اقتصاددان گفت: بحثی که از قبل میان دولت و کارشناسان بود در اصل به این مسئله بر می‌گشت که بیایند و خود نفت را در بورس انرژی بفروشند به علت آنکه این مسئله کمک می‌کرد تا سرمایه داران خارجی یا داخلی بتوانند در آن به معامله بپردازند چندباری هم این اتفاق در اقتصاد ایران افتاد.
شقاقی بیان کرد: باید بپذیریم بازار سرمایه برای مردم یک قرصت است و مردم ایران به طور عمده تا قبل از این ماجرا فقط 4 بازار موازی اعم از مسکن، خودرو، طلا و ارز را می‌شناختند، اما هم اکنون یک بازار دارایی پنجم نیز به قبلی‌ها افزوده شده است. در گذشته نیز این بازار وجود داشت، اما شناخته شده نبود به طوری که تا قبل اگر دو میلیون نفر سهامدار بودند این روز‌ها علاوه بر 15 میلیون نفر سهامدار فعال سهامدارانی هم هستند که به واسطه سهام عدالت وارد این بازار شده اند و به طور طبیعی می‌توان گفت که بازار یک جنب و جوشی را به خود گرفته است.
بازده 300 درصدی برخی از نماد‌های بورسی
او افزود: اگر دولت و بخش خصوصی بتوانند باهم به درستی همکاری کنند و بازار را در اختیار خود بگیرند قطع به یقین به نفع بازار سرمایه و اقتصاد کشور است، اما اگر نتوانند این بازار را به درستی هدایت کنند قطع به یقین بدنه بازار آسیب شدیدی را تجربه خواهد کرد. این بازار از اواسط سال گذشته به ویژه بهمن ماه شروع به رشد کرد به همین جهت می‌توان گفت که طی چند ماه گذشته برخی از نماد‌ها حدود سیصد تا چهارصد درصد نیز بازدهی داشته اند.
این اقتصاددان گفت: بازار سرمایه به دوبخش تقسیم می‌شود بازار اولیه و بازار ثانویه مردم به طور عمده بازار ثانویه را می‌بینند به علت آنکه مردم به طور عملی در بازار ثانویه خرید و فروش می‌کنند بازار اولیه برای تامین مالی کشور بسیار مهم است هرچه قدر ما بتوانیم به بازار اولیه عمق ببخشیم می‌تواند بازار ثانویه را آرامش ببخشد.
شقاقی بیان کرد: پیش بینی ما این است که تا پایان سال حدود 250 میلیارد تومان خالص نقدینگی وارد بازار سرمایه بشود به علت آنکه امسال سرمایه گذاران استقبال خوبی را نسبت به این بازار داشته اند.
بیشتر بخوانید
رشد 180 درصدی شاخص کل بورس در 5 ماه نخست سال
او تصریح کرد: بازار سرمایه چند ماه است که با سرعت 180 کیلیومتر حرکت می‌کند، اما در حال حاضر موتورش پاسخگوی چنین سرعتی نیست و کم آورده است. در این جا اشکالاتی وجود دارد اعم از عدم مدیریت صحیح به طوری که در اینجا می‌شود به عبور ناگهانی شاخص از دو میلیون اشاره و از آن طرف به دنده عقب گرفتن آن نیز توجه کرد دلایل این اختلاف را می‌توان نوسانات قیمت دلار و عدم هماهنگی مسئولان با یکدیگر دانست.
این اقتصاددان تصریح کرد: اصلاح و نوسان در بازار عادی است، اما مهم این است که ما باید این قضیه را با ضعف مدیریت از یک دیگر جداکنیم به علت آنکه ما دوماه بی وقفه رشد چشمگیری داشتیم یعنی روز‌هایی بود که هر 640 نماد مثبت بود، اما ناگهان بازار دگرگون شد.
فروش سهام عدالت در بازار سرمایه ضرر یا سود؟
شقاقی در خصوص نحوه فروش سهام عدالت در بازار سرمایه گفت: نحوه فروش این سهام مهم است به طور طبیعی باید گفت که این مسئله باید با یک برنامه مشخص باشد به علت آنکه وقتی دولت می‌گوید هم اکنون سهام داران می‌توانند 60 درصد از سهامشان را در بازار سرمایه بفروشند پس باید زیر ساخت‌های این کار را به درستی فراهم کند.
او در باره‌ی صحبت‌های آقای فهیمی در خصوص فروش سهام به شیوه بلوکی گفت:این عمل قطع به یقین باید با برنامه ریزی صورت بگیرد به طوری که بخش خصوصی و دولت باید همه جوانب اعم از میزان اثرگذاری در بازار اعم از افت و خیز‌ها و شبهات پاسخ داده شود منظور از شبهات این است که افرادی که می‌خواهند این سهام را خریداری کنند چه کسانی هستند.
