امیدواری جزئی به تجارت و تولید در فصل سوم

به گزارش گروه اقتصاد بین‌الملل روزنامه «دنیای‌اقتصاد» و براساس گزارشی که در پایان هفته گذشته در تارنمای «سازمان تجارت جهانی» منتشر شد، سنجه تجارت کالایی جهان با ثبت مقدار 5/ 84 واحد در سطحی 5/ 15 واحد پایین‌تر از مقدار میانگین 100 که روند باثبات را برای آینده تجارت پیش‌بینی می‌کند، قرار گرفت، مقداری که همچنین 6/ 18 واحد از شاخص دوره مشابه سال گذشته کمتر است.  به گزارش «سازمان تجارت جهانی» مهم‌تر اینکه شاخص 5/ 84 واحدی این دوره پایین‌ترین مقدار «سنجه تجارت کالایی» از زمان انتشار نخستین آن یعنی سال 2007 است، شاخصی که با سطوح بحران مالی جهانی 2008 برابری می‌کند. نکته دیگر اینکه، یافته‌ها با برآوردهای ماه ژوئن «سازمان تجارت جهانی» هماهنگ است که در آن پیش‌بینی شده بود، تجارت کالایی جهان در فصل دوم 2020 با سقوط 5/ 18 درصدی نسبت به دوره مشابه سال گذشته مواجه خواهد شد. در این زمینه مقدار دقیق کاهش حجم تجارت جهان اواخر سال و زمان انتشار آمارهای رسمی، مشخص می‌شود، زمانی که آمارهای تحقق‌یافته ماه‌های آوریل تا ژوئن در دسترس قرار می‌گیرد.

به گزارش «سازمان تجارت جهانی»، تمام زیرشاخص‌های سنجه جدید این سازمان در سطحی پایین‌تر از مقدار میانگین باقی مانده‌اند. در این زمینه در‌حالی‌که برخی زیرشاخص‌ها کمترین مقدار تاریخی خود را به ثبت رسانده‌اند، اما در برخی دیگر نشانه‌‌هایی از ثبات مشاهده می‌شود. بر این اساس، شاخص‌ها برای «تولیدات خودرو» با مقدار 8/ 71 واحد و برای «باربری هوایی» با مقدار 5/ 76 واحد، کمترین مقدار خود را از زمان انتشار نخستین نسخه از این گزارش‌ها (2007) تجربه می‌کنند. زیرشاخص «محموله‌های دریایی» نیز با مقدار 9/ 86 واحد در شرایط رکودی عمیقی به سر می‌برد، در‌حالی‌که برای «سفارش صادرات» با بازگشت به روند صعودی و گرفتن مقدار 4/ 88 واحدی، نشانه‌هایی از امیدواری نمایان شده است. در این میان شاخص‌ها برای اجزای الکترونیک با مقدار 8/ 92 واحد و مواد خام کشاورزی با مقدار 5/ 92 واحد با کاهش ملایم، سطح به نسبت بالای خود را حفظ کرده‌اند.

پیش‌تر آمارهای ماه ژوئن «سازمان تجارت جهانی» حکایت از آن داشت که حجم تجارت کالایی جهان بین فصل‌های اول تا دوم 2020 با سقوط 14 درصدی مواجه می‌شود. بر این اساس، آمارهای ماه ژوئن در کنار تازه‌ترین سنجه تجارت کالایی «سازمان تجارت جهانی» پیشنهاد می‌کند که حجم تجارت جهان نسبت به سناریوهای بدبینانه ترسیم شده در پیش‌بینی ماه آوریل (فروردین)، در حال متحول شدن است. هم‌اکنون، پیش‌بینی می‌شود، حجم تجارت کالایی جهان در سال‌جاری با کاهش 13 درصدی مواجه شود. البته همان‌طور که اقتصاددانان «سازمان تجارت جهانی»‌ در ماه ژوئن هشدار دادند، شوک‌های اقتصادی سنگین ناشی از «کووید-19» به معنای آن است که دوره رونق V-شکل قدرتمند پیش‌بینی‌شده برای سال 2021 می‌تواند بیش از حد خوش‌بینانه باشد. از آنجا که سطح نااطمینانی‌ها بالا باقی مانده، بر مبنای چگونگی سیاست‌های اقتصادی و تجاری و تحول بحران بیماری، به نظر می‌رسد دوره رونق L-شکل برای آینده تجارت جهانی محتمل‌تر است. چنین اتفاقی، حجم تجارت جهانی را به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر از سطوح پیش از بیماری باقی نگه خواهد داشت.

طراحی «سنجه تجارت کالایی» با هدف اندازه‌گیری لحظه‌ای و شناسایی نقاط عطف رشد تجارت جهانی بوده است. بر این اساس مقدار 100 این شاخص به این معناست که جریان تجارت روند میان‌مدت خود را در آینده حفظ خواهد کرد، در‌حالی‌که مقدار شاخص بیش از 100 به معنی رشدی بالاتر از روند میانگین و مقدار کمتر از 100 حاکی از رشد تجارت کمتر از مقدار میانگین است.

به گزارش «سازمان تجارت جهانی» در زمان‌های عادی، «سنجه تجارت کالایی» تغییرات در چشم‌انداز تجارت جهانی را برای چند ماه آینده برآورد می‌کند. با این حال با وقوع بحران ناگهانی و غیرمنتظره‌ای همچون «کووید-19» که ممکن است رفتارها و الگوهای اقتصادی را اساسا تغییر دهد، قدرت پیش‌بینی‌کنندگی این سنجه تا حدودی کاهش می‌یابد. بر این اساس در این محیط به سرعت در حال تغییر و با آمارهای به شدت در حال نوسان، ممکن است، برخی نشانه‌ها برای تحلیلگران درباره آینده مثبت تجارت جهانی نمایان شود، مگر اینکه آمارهای دیگر خلاف آن را بگوید.