باشگاه خبرنگاران: احزاب و گروه‌های سیاسی از ابتدای شکل گیری انقلاب اسلامی و حتی قبل از آن نقش پررنگی در وقایع سیاسی کشور داشتند و دارند. نقش احزاب و جریان‌های سیاسی در وقایع مختلف بر هیچکس پوشیده نیست و بدون گمان دفتر سیاسی وزارت کشور و در رأس آن کمیسیون ماده 10 احزاب است که در این ایام با فعالیت‌های خود به این حوزه و فعالیت‌های آنان رونق بخشیدند و احزاب و گروه‌های سیاسی را در عرصه سیاست کشور استوار نگه داشتند.
با حمید ملانوری مدیرکل دفتر سیاسی وزارت کشور و دبیر کمیسیون ماده 10 احزاب به گفتگو نشستیم تا کمی از حال و هوای این روز‌های احزاب و گروه‌های سیاسی و فعالیت‌های آنان خبردار شویم.
مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
باشگاه خبرنگاران جوان: برای ما بفرمایید که در حال حاضر چه تعداد حزب و جبهه در کشور مشغول فعالیت هستند؟
ملانوری: براساس قانون قبل در حوزه فعالیت احزاب و گروه‌های سیاسی که به ثبت رسیده است، 250 حزب و گروه سیاسی از کمیسیون ماده 10 احزاب مجوز گرفتند؛ آخرین قانونی که در این زمینه به دست ما رسیده است مصوب 1394 است که در سال 95 به وزارت کشور ابلاغ شده است و احزاب و گروه سیاسی را مکلف به این می‌کند که ظرف مدت یک سال خود را با این قانون تطبیق بدهند.
برای تطبیق با قانون جدید، احزاب مکلف بودند که هم مجمع عمومی خود را با شرایطی که این قانون مشخص می‌کند تشکیل دهند؛ همچنین شورای مرکزی خود را انتخاب کنند و اساسنامه و مرامنامه جدید خود را به تصویب برسانند که لازمه حضور اعضا در این مجمع برای احزاب ملی حضور اعضا از نیمی از استان‌های کشور است و باید دفاتر خود را در یک سوم مراکز استان‌های کشور تاسیس کنند.
از سال 95 که این قانون ابلاغ شد، 110 حزب از مجموع 250 حزبی که در گذشته فعالیت می‌کردند خود را با قانون جدید تطبیق دادند. در طول یک سال و نیم گذشته 9 حزب جدید پروانه فعالیت گرفتند و در حال حاضر 119 حزب و گروه سیاسی از وزارت کشور پروانه فعالیت گرفتند و مجاز به فعالیت هستند و از این تعداد 32 حزب استانی و 87 حزب هم به صورت ملی فعالیت می‌کنند.
قانون این اجازه را به احزاب می‌دهد که با تشکیل ائتلاف‌ها، جبهه‌هایی را تشکیل دهند به این معنا که احزاب دارای پروانه فعالیت با هم جبهه‌ای را تشکیل می‌دهند و فعالیت خود را دنبال می‌کنند و قانون هم اعلام می‌کند که رسمیت این جبهه و آغاز فعالیت قانونی این جبهه منوط به اعلام تاسیس به کمیسیون ماده 10 احزاب است.
در سال 98، سیزده جبهه جدید در کشور به ثبت رسید/ سعی داریم انسجام بین احزاب را بیشتر کنیم
تا قبل از سال 98 ما تنها یک جبهه حزبی قانونی فعال داشتیم که قبلا تاسیس شده بود و اعضای آن تماما مجوز فعالیت داشتند.
سال گذشته برای اینکه بتوانیم انسجام بین احزاب را بیشتر کنیم و به فعالیت‌های آن‌ها قدرت ببخشیم سعی کردیم این موضوع را به نحو مطلوبی در بین احزاب جا بیاندازیم، بنابراین در سال 98، 13 جبهه دیگر فعالیت خود را رسما آغاز کردند و ما در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال 98، 14 جبهه فعال در عرصه انتخابات داشتیم.
قانون اساسی این اجازه را به علاقمندان می‌دهد که بتوانند حزب خود را ایجاد کنند
باشگاه خبرنگاران جوان: به نظر شما تکثر و تعدد احزاب و تشکل‌ها بین گروه‌های سیاسی کشور آسیب‌زا نیست؟
ملانوری: قانون اساسی این اجازه را به فعالان و علاقمند سیاسی می‌دهد که بتوانند یک حزب را ایجاد کنند و با هر گرایش سیاسی، پروانه فعالیت بگیرند و فعالیت خود را دنبال کنند؛ البته در قانونی که سال 95 به ما ابلاغ شده سختگیری‌هایی از این بابت به وجود آمده است تا افرادی که سابقه مدیریت احزاب یا گروه‌ها را دارند در این میدان حضور پیدا کنند.
به علاوه اینکه حق ایجاد جبهه‌های مختلف این اجازه را به احزاب و گروه‌های سیاسی مختلف می‌دهد که بتوانند در قالب مجموعه‌های بزرگتری دور هم جمع شوند و فعالیت کنند و این کمک می‌کند تا احزاب گرد هم جمع شوند و تصمیمات بهتری در هر موردی اتخاذ کنند.
اگر به سمت و سویی برویم که احزاب به لحاظ تعداد کمتر شوند و به لحاظ اعضای درونی خود بیشتر شوند و کیفیت کاری آن‌ها بیشتر شود و می‌تواند در حوزه احزاب در کشور با نتیجه بهتری همراه باشد.
افراد حزبی را با هر گرایشی که داشته باشند متخصص و کارآمد می‌دانیم/ سعی داریم انسجام بین احزاب را بیشتر کنیم
کمیسیون ماده 10 مرجع رسیدگی به شکایات احزاب است
باشگاه خبرنگاران جوان: آیا مرجعی برای رسیدگی به شکایات از احزاب یا نمایندگان آن‌ها وجود دارد؟
ملانوری: کمیسیون ماده 10 احزاب مرجع رسیدگی به صلاحیت نمایندگان احزاب و شکایاتی است که از احزاب در کشور به وجود می‌آید.
براساس ماده 18 قانون جدید احزاب که در سال 95 ابلاغ شده است، تخلفات احزاب براساس قوانین و اساسنامه آن حزب و تشکل بررسی می‌شود و در ماده 19 این قانون به بررسی مجازات برای احزاب و تشکل‌های ذیربط پرداخته شده است.
باشگاه خبرنگاران جوان: آیا این امکان وجود دارد که مانند هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان که در مجلس وجود دارد، گروهی از افراد از درون خود احزاب بر رفتار خود نظارت داشته باشند؟
ملانوری: احزاب نمی‌توانند بر خود نظارت کنند، چون در اصل 26 قانون اساسی داریم که احزاب آزاد هستند و می‌توانند فعالیت‌های خود را آزادانه دنبال کنند و براساس قانون هر حزب پروانه سیاسی خود را دریافت می‌کند و برنامه‌های خود را اجرا خواهد کرد و باید به قدری آزادی داشته باشد که بتواند افکار و اندیشه‌های سیاسی خود را تبلیغ کند و برنامه‌های سیاسی خود را اجرا کند.
باشگاه خبرنگاران جوان: چه تعداد از درخواست‌هایی که برای ایجاد حزب ارائه می‌شود مربوط به گروه‌های مرتبط با جوانان هستند؟
ملانوری: در حال حاضر منحصرا در حوزه جوانان 3 یا 4 حزب داریم که با عنوان جوانان شکل گرفتند و عنوان جوانان در نام آن‌ها وجود دارد، ولی معمولا احزاب درون خود شاخه‌ها و بخش‌هایی برای جوانان در نظر گرفته‌اند و نیرو‌های جوان هر حزب ذیل آن شاخه فعالیت خود را دنبال می‌کنند.
افراد حزبی را با هر گرایشی که داشته باشند متخصص و کارآمد می‌دانیم/ سعی داریم انسجام بین احزاب را بیشتر کنیم
احزاب یارانه سال‌های 96 و 97 خود را از خانه احزاب دریافت کنند وگرنه یارانه جدید به آن‌ها اختصاص داده نمی‌شود
باشگاه خبرنگاران جوان: خبر جدیدی دارید؟
ملانوری: فعالیت کمیسیون ماده 10 احزاب، فعالیت فرا قوه‌ای است؛ یعنی از دستگاه قضا، دولت و مجلس در این کمیسیون حضور دارند که به دلیل تمام شده دوره مجلس دهم، اعتبار دو نماینده مجلس قبلی در کمیسیون ماده 10 احزاب باطل شده بود و حدود سه ماه فعالیت این کمیسیون راکد مانده بود و بعد از معرفی دو نماینده جدید به این کمیسیون، فعالیت‌ها از سر گرفته شده و جلسات را به صورت فشرده برگزار خواهیم کرد.
نکته دیگر بحث اعلام آیین نامه و دستورالعمل برگزاری مجامع به صورت الکترونیکی و مجازی است که با توجه به شیوع بیماری کرونا و تعداد بالای اعضای برخی احزاب، در برگزاری مجامع به صورت حضوری مشکلاتی وجود دارد.
ما در چند روز گذشته آیین نامه را منتشر کردیم و احزاب و گروه‌های سیاسی می‌توانند براساس دستورالعمل‌هایی که منتشر کردیم برنامه‌ها و مجامع خود را برگزار کنند و فعالیت‌های خود را دنبال کنند.
ما پیگیر هستیم که بتوانیم یارانه جدید احزاب را هم دریافت کنیم و به آن‌ها اختصاص دهیم؛ مبلغ 20 میلیارد تومان پیشنهاد ما در این خصوص بود که براساس توانایی دولت هنوز مشخص نشده است که چه مقدار از آن قابل تخصیص است.
بخشی از یارانه سال‌های 96 و 97 را در اختیار خانه احزاب قرار دادیم تا به احزاب پرداخت کنند، اما بخشی از آن اعتبارات هنوز در حساب خانه احزاب مانده است و از احزاب میخواهم که با حضور و ارائه مدارک خود، یارانه مربوط به خود را دریافت کنند، چون اگر گزارش هزینه کرد یارانه‌های قبلی ارائه نشود، احزاب نمی‌توانند یارانه‌های بعدی خود را دریافت کنند.
ما احزاب و گروه‌های سیاسی را یکی از بازوان خود در حوزه فعالیت‌های سیاسی و اجرایی می‌دانیم و اعتقاد ما بر این است که فعالان سیاسی با هر گرایش سیاسی جزء بهترین‌ها در گرایش خود هستند و دارای تخصص‌های زیادی هستند و ما آن‌ها را افرادی باهوش، با انگیزه، کارآمد و متخصص می‌دانیم؛ بنابراین این فرصت بزرگی برای تصمیم سازی‌ها و تصمیم گیری‌ها در کشور است.
ما در وزارت کشور بسیار علاقمند هستیم که از ظرفیت‌های احزاب استفاده کنیم و در همین راستا هم تاکنون نشست‌هایی با حضور وزیر کشور و نمایندگان احزاب ملی و استانی برگزار کردیم و در آینده هم این نشست‌ها را خواهیم داشت. در حال حاضر ارتباطات خوبی با احزاب داریم و علاقمند هستیم که این رابطه را حفظ کنیم.
هم به جهت فعالیت‌هایی که در دفتر سیاسی وزارت کشور داریم و هم به واسطه وظایفی که در کمیسیون ماده 10 احزاب داریم تلاش می‌کنیم فرآیند خدمت رسانی به احزاب را سرعت ببخشیم و توقع داریم که افراد حزبی در کل کشور به صورت قانونمند عمل کنند و ارتباط خود را شعب ما در استان‌ها و شهرستان‌ها بیشتر کنند تا از این ظرفیت‌ها به درستی استفاده کنیم.
