برترین‌ها: عزت‌الله انتظامی در سال 1303 در محله سنگلج تهران متولد شد و پس از طی تحصیلات ابتدایی، در هنرستان صنعتی در رشته برق تحصیل کرد. انتظامی در هنرستان صنعتی همراه با هوشنگ بهشتی، نصرت‌الله کریمی، حمید قنبری و محمدعلی جعفری فعالیت هنری می‌کرد.
انتظامی که چندسالی در لاله‌زار پیش‌پرده خوانی می‌کرد، نخستین نمایش حرفه‌ای‌اش را در سال 1320 در تئاتر لاله‌زار بازی کرد؛ نمایشی با نام «اولتیماتوم».
ماندگارترین نقش های عزت الله انتظامی را مرور می کنیم.
گاو
حضور جدی او در سینما، اما به سال 1348 مربوط می‌شود؛ جایی که او برای نخستین بار جلوی دوربین داریوش مهرجویی قرار گرفت.
او در این فیلم که از روی کتاب دسته عزاداران بیل ساخته شده بود، با جمشید مشایخی و علی نصیریان همبازی بود. انتظامی در نقش مش حسن که در فراق گاو خود می‌نالد با او همذات‌پنداری می‌کند. هنرنمایی انتظامی در گاو، جایزه بهترین بازیگر جشنواره شیکاگو در سال 1350 را برای او به ارمغان آورد.
دایره مینا
در سال 1357 نوبت به فیلم دایره مینا ساخته داریوش مهرجویی رسید. این فیلم یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های زمان خودش بود.
عزت الله انتظامی نقش خون فروشی خشن و بی انصاف به نام سامری که افراد معتاد و درب داغون را جمع می‌کرد و در قبال پول، خون آن‌ها را می‌گرفت، بازی می کرد . فیلم دایره مینا زمینه تاسیس سازمان انتقال خون را به وجود آورد.
حاجی واشنگتن
یکی از بازی‌های به یادماندنی انتظامی در سینما، بازی او در نقش حسینقلی صدرالسلطنه، نخستین سفیر ایران در آمریکا در فیلم حاجی واشنگتن ساخته علی حاتمی در سال 1361 بود.
حاجی واشنگتن، داستان طنزآمیز و در عین حال غم انگیز مردی سنتی و مذهبی بود که در فضایی گروتسک و بیگانه با روحیات شرقی اش گرفتار شده بود و غم دوری از وطن و خانواده و تنهایی، ذره ذره او را از پا درمی آورد و انتظامی این نقش پیچیده را با قدرت اجرا کرد.
اجاره نشین‌ها
انتظامی در سال 1365 برای چندمین بار با داریوش مهرجویی همکاری کرد. این‌بار نوبت فیلم اجاره نشین‌ها و بازی در نقش عباس آقا بود.
انتظامی برای نقش عباس آقا کاندید بهترین بازیگر نقش اول مرد در جشنواره فیلم فجر شد. یکی از مهم‌ترین نقش‌آفرینی‌های آقای بازیگر و احتمالا بهترینشان. در هیبت مردی دغل‌باز که نمونه‌اش را در پیش از آن در فیلم پستچی از آقای بازیگر دیده بودیم.
هامون
در سال 1368 عزت الله انتظامی در فیلم هامون بازی کرد. انتظامی برای بازی در فیلم هامون نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر نقش مکمل شده بود که از دریافت این جایزه بازماند.
او در این فیلم که ساخته داریوش مهرجویی بود و یکی از معروف‌ترین فیلم‌های تاریخ سینمای ایران است، با خسرو شکیبایی و بیتا فرهی همبازی بود.
روسری آبی
روسری آبی فیلمی به کارگردانی رخشان بنی‌اعتماد در سال 1373است و از پرفروش های زمان خود بوده است.
در این فیلم نقش رسول رحمانی، کارخانه داری را بازی کرد که به خاطر عشقش به نوبر کردانی کارگر فقیر کارخانه اش، در برابر خانواده، سنت و شکاف طبقاتی قرار می‌گرفت.
خانه‌ای روی آب
خانه‌ای روی آب فیلمی است به کارگردانی بهمن فرمان آرا که از فیلم‌های سینمای ایران در دهه‌ی 80 محسوب می‌شود.
خانه‌ای روی آب با استقبال زیادی چه از جانب مردم و چه منتقدان روبه‌رو شد و عرت‌الله انتظامی هم برای بازی در این فیلم سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل مرد را از آن خود کرد.
گاو خونی
گاو خونی فیلمی به کارگردانی بهروز افخمی و بر اساس رمان جعفر مدرس صادقی ساخته شده و اصلاً انگار ادعانامه پسران است علیه پدران، یا به عبارت بهتر یک‌جور شرح از بین رفتن پسران در چنبره جهل پدران، عزت‌الله انتظامی با بازی درجه‌یکش این پدرسالاری جاهلانه را در فضاسازی کل فیلم منتشر می‌کند.
آن‌قدر حضور دوگانه‌اش در این فیلم ویژه است که می‌توان آن را آخرین آسی دانست که آقای بازیگر برای سینمای ایران رو کرده.
انتظامی چند نسل را خنداند و گریاند و سرگرم کرد و با نقش‌های بلند و کوتاهش و تداومش در مسیر سنگلاخ سینمای ایران طی پنج دهه، هنر بازیگری را برای مردم به تماشا گذاشت.
منابع: عصر ایران، ایلنا، سلام سینما
