سرویس جهان مشرق - فراکسیون های پارلمانی لبنان برای انتخاب نخست وزیر جدید و مکلف کردن وی به تشکیل کابینه پیش از آنکه شروع شود، پایان یافت، چراکه فرانسوی ها «مصطفی ادیب» را به عنوان بهترین گزینه برای تشکیل دولت جدید در لبنان ارزیابی و معرفی کردند و وی امروز (دوشنبه) به طور رسمی مکلف به تشکیل کابینه شد.
شبکه خبری المنار لبنان گزارش داد که مصطفی ادیب توانسته 90 رای برای تصدی پست نخست وزیری را کسب کند.
اما «مصطفی ادیب» کیست و آیا موفق به تشکیل کابینه جدید در لبنان خواهد شد؟
یک: فرانسوی تمام عیار
باید گفت، مصطفی ادیب یک فرانسوی تمام عیار است، طوری که کاخ الیزه او را از خود می داند، به ویژه آنکه دارای تابعیت و همسر فرانسوی و پدر همسرش از جمله افراد بسیار نزدیک به کاخ الیزه است.
ادیب از زمانی که ریاست دفتر «نجیب میقاتی»، نخست وزیر پیشین لبنان در سال 2011 را به دست گرفت و پس از آن در سال 2013 به عنوان سفیر لبنان در برلین منصوب شد، تلاش کرد، روابط خود را با طرف های فرانسوی گسترش دهد و شبکه ای از ارتباطات را با دوایر و مراکز فرانسوی و جهان عرب ایجاد کند.
گفته می شود، فرانسوی ها ده روز است که روی گزینه ادیب کار می کنند، به ویژه آنکه تهران نیز نشان داد، مخالفتی با این گزینه ندارد و در این مقطع زمانی بسیاری از پرونده های منطقه ای از جمله پرونده لبنان را با کاخ الیزه هماهنگ می کنند.
مصطفی ادیب دارای دکترای حقوق و علوم سیاسی است. ادیب مدرس حقوق بین‌الملل، قانون اساسی، جغرافیای سیاسی و روابط بین‌الملل در دانشگاههای مختلف لبنان و فرانسه بود.
وی در سال 2000 تدریس در دانشکده نظامی بیروت را آغاز کرد و به‌عنوان استادیار در دانشگاههای لبنان مشغول به کار شد.
رئیس جمعیت حقوق بین‌الملل و انجمن علوم سیاسی لبنان و عضو جمعیت فارغ التحصیلان دانشگاههای فرانسه و انجمن عربی علوم سیاسی و جمعیت بین‌المللی قانون اساسی و مرکز دیده‌بان برای صلح پایدار داخلی از دیگر سوابق نامزد تشکیل کابینه جدید لبنان است.
دو: تایید و موافقت باشگاه نخست وزیران
مطرح شدن گزینه مصطفی ادیب با تایید و موافقت باشگاه نخست وزیران لبنان (سعد الحریری، نجیب میقاتی، فؤاد السنیوره، تمام سلام) همراه بود و این به معنای همراهی و تایید اغلب جریان ها و جناح های اهل سنت با نخست وزیری ادیب است. با علم به اینکه وفاداری ادیب به میقاتی او را از داشتن روابط خاص و ویژه با سعد الحریری و همچنین تمام سلام باز دارد.
سه: تایید جریان های شیعی
سکوت و عدم واکنش جریان های شیعی که در دو جنبش حزب الله و امل نمود پیدا می کند، به معنای تایید ضمنی گزینه مصطفی ادیب برای تصدی پست نخست وزیری و تشکیل کابینه است، به ویژه آنکه حزب الله سابقه خوشایندی از ادیب دارند، چراکه وی از جمله کسانی بود که طی مامور به کار بودن در سفارت لبنان در برلین تلاش بسیاری کرد، تا مانع درج حزب الله در فهرست تروریسم شود. همچنین نقش بسیار مهمی در مقابله با لابی سفارت آمریکا و اسرائیل در برلین در محکومیت حزب الله ایفا کرد.
چهار: رابطه ای خوب با کاخ ریاست جمهوری و جبران باسیل
شبکه روابط خوب و مثبت مصطفی ادیب به اینجا ختم نمی شود، بلکه وی توانسته چنین رابطه ای با کاخ ریاست جمهوری لبنان و شخص «جبران باسیل» داشته باشد و از معدود سفرای لبنانی است که همواره به وظایف محوله به نحو احسن عمل می کرد، حضور در تمام نشست ها و کنفرانس و همایش هایی که به آنها دعوت می شد و ارسال گزارش هفتگی مستمر و منظم از عملکرد سفارت لبنان در بیروت باعث شده تا کار وی در میان دیگر دیپلمات های لبنانی بارز و برجسته باشد.
پنج: مصطفی ادیب، حسان دیابی دیگر
می توان گفت، گزینه مصطفی ادیب در بسیاری از شاخص ها و معیارها شبیه به گزینه «حسان دیاب» است. هر دو برخاسته از مراکز دانشگاهی هستند، با این تفاوت که ادیب دارای تجربه سیاسی کمتری در مقایسه با حسان دیاب است.
شش: گزینه ادیب به معنای سر سپردگی نیست
اشتباه است، اگر تصور شود، ارائه گزینه مصطفی دیاب از سوی کاخ الیزه به معنای وام دار بودن او به فرانسوی هاست، چون انتخاب و معرفی گزینه تصدی پست نخست وزیری در لبنان یک بحث است و تشکیل دولت و توافق بر سر پست های وزارتی مقوله ای دیگر.
کاخ الیزه باید بداند، در تقسیم پست های وزارتی فقط نظر فرانسه مطرح نیست، بلکه دیدگاه و مطالبات سعودی ها که تاکنون سکوت اختیار کرده و واکنشی به این انتخاب از خود نشان نداده اند، در تشکیل کابینه و ساختار آن بسیار تاثیر گذار است، به ویژه آنکه نباید رابطه دوستانه و نزدیک ادیب با «فیصل بن فرحان»، وزیر خارجه سعودی را نادیده گرفت، رابطه دوستانه ای که به زمان تصدی پست سفیر عربستان در برلین باز می گردد.
هفت: موانع پیش روی تشکیل کابینه
تمام آنچه گفته شد، به این معنی نیست که مصطفی ادیب در تشکیل کابینه کار راحتی پیش رو دارد. چون هنوز بسیاری از جریان ها و جناح های سیاسی لبنان همچنان خواهان تشکیل کابینه از سوی سعد الحریری هستند. همچنین نباید جبران باسیل را از یاد برد که نگاهش به پست نخست وزیری و تشکیل کابینه است و اینها موانع مهمی هستند که می تواند، تلاش های ادیب برای تشکیل دولت را با شکست مواجه کنند.
هشت: آمریکا و مخالفت با حضور حزب الله در دولت
صرف نظر از موانع داخلی، موانع خارجی مهمی نیز پیش روی تشکیل کابینه توسط ادیب وجود دارد و از جمله این موانع آمریکایی ها و دیدگاه آنها درباره حزب الله و مخالفت با مشارکت و حضور جنبش مقاومت در کابینه است.
نه: مانع انتخابات میان دوره ای
در صورت پشت سر گذاشتن تمام موانع فوق، ادیب با مانع بسیار مهمی تحت عنوان انتخابات میان دوره ای پارلمانی لبنان مواجه است که در زمان نخست وزیر حسن دیاب، جبران باسیل و کاخ ریاست جمهوری لبنان اعلام کردند که مایل به برگزاری چنین انتخاباتی نیستند.
ده: مطالبات کاخ الیزه
اگرچه مصطفی ادیب را نمی توان گزینه سر سپرده فرانسوی ها شمرد، اما در عین حال وی نمی تواند، از این مطالبات به طور کامل چشم پوشی کند و مهمترین آنها را می توان در سپردن پست های وزارتی حساس و راهبردی به وزرای مورد نظر کاخ الیزه است. اینکه ادیب چگونه خواهد توانست، بین این مطالبات و مطالبات سیاسی و طایفه ای داخلی و مطالبات منطقه ای و بین المللی توازن برقرار کند، موضوع بسیار مهم و حساسی است.
یازده: خرید وقت فرانسوی ها
تجربه حسان دیاب و مطرح شدن مجدد نام سعد الحریری برای تصدی پست نخست وزیری و تشکیل کابینه در لبنان، این نکته را گوشزد می کند که بعید نیست، معرفی گزینه مصطفی ادیب با توجه به موانع و چالش های پیش روی وی در تشکیل کابینه، بازی فرانسوی ها برای خرید وقت تا برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و مشخص شدن برنده این انتخابات باشد.
روزهای آینده مشخص خواهد کرد که مصطفی ادیب تا چه اندازه مرد میدان سیاست است و فرانسوی ها از معرفی وی به عنوان گزینه تصدی پست نخست وزیری و تشکیل کابینه چه اهدافی را دنبال می کنند.