خبرگزاری تسنیم: روز گذشته نشستی با حضور روح‌الله ایزدخواه نماینده مجلس و عضو کمیسیون صنایع و معادن، پژوهشگران و منتقدین صنعت خودرو در اندیشکده سیاستگذاری امیرکبیر برگزار شد. در این جلسه، طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک مورد بررسی قرار گرفت و ایزدخواه از مزیت‌های این طرح سخن گفت.
وی در این نشست با خاطرنشان کردن اوضاع نابسامان فروش خودرو، گفت: درحال حاضر کشور ظرفیت تولید خودرو را دارد، اما به دلیل توزیع غیرشفاف این محصول، بازار فروش خودرو دچار آسیب‌های فراوان شده است. وقتی خودرو که یک کالای مصرفی است، به کالایی سرمایه‌ای تبدیل گردد، بازار به هم ریخته و آشفته می‌گردد.
ایزدخواه افزود: بر این اساس، طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک، با همکاری اندیشکده‌ها و منتقدین، در مجلس آماده شده است و بعد از اعلام وصول در حال حاضر در کمیسیون صنایع و معادن در حال بررسی است.
وی گفت: مبنای این طرح، اصلاح روش توزیع و فروش خودرو است و این امر با عرضه این محصول در بورس کالا محقق می‌گردد، تلاش می‌شود با عملیاتی شدن این موضوع، روش‌های توزیع خودرو صفر به غیر از مسیر بورس کالا بسته شود تا خودروسازان نتوانند از درب‌های پشتی، خودرو را به فروش رسانند. با فروش خودرو در بورس کالا، عرضه و تقاضا است که قیمت را تعیین می‌کند و عملا قیمت گذاری دستوری به دلیل ناکارآمد بودن حذف می‌شود.
* اصلاح روش قیمت‌گذاری باید به گو‌نه‌ای باشد که هم برای تولیدکننده و هم مصرف‌کننده منطقی باشد
در همین رابطه، میلاد بیگی، مدیر گروه صنعت اندیشکده امیرکبیر مزیت‌هایی از طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک را برشمرد و گفت: این طرح به حوزه‌های اساسی صنعت خودروسازی یعنی سهامداری شرکت‌های خودروسازی، اصلاح شیوه قیمت‌گذاری و ساز و کار توزیع خودرو می‌پردازد و از این‌رو، گامی مثبت محسوب می‌شود. تا زمانی‌که قیمت خودرو سرکوب می‌شود، خودروسازان انگیزه‌ای برای افزایش تولید ندارند، زیرا با تولید هر خودرو، هزینه‌ای جدید بر خود تحمیل کرده‌اند.
وی گفت: اصلاح روش قیمت‌گذاری شورای رقابت باید به گو‌نه‌ای باشد که هم برای تولیدکننده و هم مصرف‌کننده منطقی باشد و امیدواریم تا با فرمولی بر اساس طرح ارائه شده این قیمت منطقی تحقق یابد. در حال حاضر بازار خودرو کشور سطحی و کم‌عمق است و قیمت‌سازی در آن به آسانی صورت می‌پذیرد درحالی که اگر خودرو در بورس کالا به فروش برسد، عمق بازار بیشتر می‌شود و به دلیل شفافیت موجود در بورس، قیمت‌سازی‌ها به پایان می‌رسد.
* با فروش خودرو در بورس کالا، رانت موجود برای خودروسازان و دلالان از بین می‌رود
ایزد خواه در ادامه نشست با اشاره به کشف قیمت تعادلی خودرو در بازار بورس، گفت: اگر قیمت تعادلی خودرو در بورس بالاتر از قیمت تمام شده باشد از اختلاف قیمت بین قیمت بازار و قیمت تمام شده، مالیات گرفته می‌شود تا رانت موجود به جای این که به جیب دلالان یا خودروساز رود در اختیار دولت قرار گرفته و صرف افزایش تولید خودرو شود تا قیمت‌ها پایین بیاید. در طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک پشنهاد شده است تا از مالیات اخذ شده از بورس خودرو، 20 درصد به خزانه رفته و صرف توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی شود و 70 درصد هم به خودروساز‌ها وام کوتاه مدت داده شود تا تولید خود را افزایش دهند.
وی افزود: در این میان فقط 10 درصد برای پاداش به خودرو سازان در نظر گرفته شده است تا اگر عرضه خودرو آن‌ها بالا بود به تشخیص شورای رقابت به خودرو سازان تعلق گیرد و به این ترتیب تلاش شده است تا سود خودروساز صرفا در افزایش تولید قرار گیرد.
ایزدخواه با اشاره به اینکه در این طرح کیفیت خودرو دغدغه نمایندگان است، گفت: در شاخص‌هایی که برای فرمول جدید قیمت‌گذاری قیمت تمام‌شده خودرو پیشنهاد شده‌است، مولفه‌هایی مانند ایمنی، مصرف سوخت و صادرات خودرو هم در نظر گرفته شده‌است، با این روش درصورتی که خودرویی ایمنی بالایی داشته باشد، خودروساز با اجازه قانون می‌تواند سود بیشتری از فروش خودرو به‌دست آورد و عملا مجبور به افزایش کیفیت خودرو می‌شود.
وی افزود: در طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک امکان تولید خودرو دست ساز و غیر کارخانه‌ای هم فراهم شده است تا با این روش به کاهش قیمت خودرو از جنبه‌های مختلفی کمک گردد.
طرح مجلس بر کاهش فساد صنعت خودرو از طریق مشارکت مردم در کشف تخلفات و نظارت سیستمی متمرکز است.
در طرح پیش رو، به ازای فروش هر خودرو در بورس، کد رهگیری یکتا برای خریداران ایجاد می‌شود و مواردی همچون شماره گذاری، کارت خودرو و کارت سوخت صرفا توسط این کد یکتا صادر می‌شود. از همین رو امکان فروش در خارج از چارچوب بورس برای خودروسازان ازبین رفته و بر فروش آن‌ها نظارت سیستمی صورت می‌گیرد.
همچنین در این طرح از ظرفیت گزارش دهی برای کشف فساد و تخلفات در این صنعت استفاده شده است و قوه قضاییه مکلف شده دستور العملی را برای حمایت از کاشفان و گزارشگران فساد تهیه نماید. علاوه بر این تا سقف 30 درصد از عواید کشف شده از فساد به گزارشگر آن اعطا خواهد شد.
* در طرح مجلس، خودروساز مکلف است به ازای هر 5 خودرو جدید، یک دستگاه خودرو را اسقاط کند
عضو کمیسیون صنایع و معادن، در خصوص جایگاه خودرو‌های اسقاطی در طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک گفت: در طرح موردنظر خودروسازان مکلف گردیده‌اند تا به ازای هر 5 خودروی جدیدی که تولید می‌کنند، یک دستگاه خودرو را اسقاط نمایند. این موضوع به افزایش اسقاط خودرو‌ها و کاهش آلودگی هوا کمک شایانی خواهد نمود.
نماینده مردم تهران در مجلس، افزود: بر اساس این طرح، به هر کد ملی فقط یک خودرو در سال تعلق می‌گیرد و پیشنهادی هم مطرح شده که اگر فردی تا دو سال بعد از خرید خودرو صفر، اقدام به فروش کرد، مالیاتی گرفته شود تا تقاضای سرمایه‌ای به حداقل برسد. با این روش، قیمت گذاری دستوری وجود ندارد بلکه قیمت تمام شده کارخانه که با فرمول شورای رقابت تعیین می‌گردد، ملاک قرار گرفته و این فرمول قیمت‌گذاری نیز به صورت شفاف، اعلام می‌شود.
* طبق طرح جدید، قرارداد‌های خارجی باید پیوست فناورانه داشته باشد
ایزدخواه گفت: بر اساس این طرح قرارداد‌های خارجی باید پیوست فناورانه داشته باشد و معاونت علمی موظف است که پیوست‌های فناوری قرارداد‌ها را بررسی کند. ضمنا در طرح تحول بازار و صنعت خودرو سبک پیشنهاد شده است تا صنایع نظامی هم اجازه داشته باشند تا با رعایت همه قوانین و شفافیت کامل به صنعت خودرو ورود کرده و مثلا به انتقال فناروی در صنعت خودرو بپردازند.
وی در پایان افزود: در طرح موردنظر سهامداری لایه‌ای و چرخشی برای خودروساز‌ها ممنوع گردیده‌است و خودروسازان مکلف شده‌اند به فاصله کمی بعد از لازم‌الاجرا شدن قانون، سهام‌های لایه‌ای خود را به فروش برسانند.
