خبرگزاری فارس: وزیر خارجه آمریکا که در یک کنفرانس خبری مشترک با «دومینیک راب»، وزیر خارجه انگلیس حضور داشت گفت با او درباره جلوگیری از دسترسی ایران به سلاح در اکتبر 2020 رایزنی کرده است.
او گفت: «ما هفته آینده برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران به سازمان ملل برخواهیم گشت تا اطمینان حاصل کنیم که محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران، دائمی می‌شوند. معتقدیم که این کار برای مردمان همه کشورها بهتر است.»
پامپئو در بخش دیگری از اظهاراتش گفت که «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور سابق آمریکا در یک سخنرانی در سال 2015 گفته که هر یک از کشورهای طرف برجام می‌توانند تحریم‌ها علیه ایران را بازگردانند.
او گفت: «یک کاری که دولت قبلی صحیح انجام داده در نظر گرفتن ماده‌ای در قطعنامه 2231 شورای امنیت است که به تک تک کشورهای مشخص‌شده این حق را اعطا می‌کند که بگویند می‌خواهیم تحریم‌ها علیه ایران را برگردانیم.»
وی اضافه کرد: «رئیس‌جمهور (اوباما) در یک سخنرانی در سال 2015 به مردم آمریکا گفت "وقتی ما به این نتیجه برسیم که این[ادامه تعلیق تحریم‌ها] منطقی ندارد، نیازی به همراهی هیچ کشوری نداریم و آن مفاد تحریمی برمی‌گردند." [برای اینکه این اتفاق بیفتد] نه پیش‌شرطی وجود داشت و نه نیاز بود کار دیگری انجام شود.»
پامپئو تأکید کرد: «مسئله به کلام ساده این بود که هر کدام از آن کشورها می‌توانند تحریم‌ها را برگردانند و این کاری است که ما انجام خواهیم داد.»
دومینیک راب با بیان اینکه با پامپئو درباره ایران رایزنی کرده گفت: «درباره ایران هم رایزنی کردیم. کاملاْ در این خصوص که هرگز نباید به ایران اجازه دستیابی به سلاح هسته‌ای بدهیم اشتراک‌نظر داریم.»
«مایک پامیئو» روز 6 شهریور مدعی شد تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران، در نتیجه اطلاعیه مورخ 21 اوت (30 مرداد) آمریکا به شورای امنیت ازنیمه شب 20 سپتامبر (30 شهریور) به وقت گرینویچ باز خواهند گشت.
ادعای پامپئو در حالی مطرح شده که بسیاری از اعضای شورای امنیت، تفسیر ایالات متحده درباره قانونی بودن اطلاعیه این کشور برای آغاز روند بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را زیر سئوال برده‌اند.
به عنوان مثال نماینده چین در سازمان ملل روز چهارم شهریورماه در نشست شورای امنیت تصریح کرد اعضای شورای امنیت معتقدند ابلاغیه آمریکا به این شورا درباره ایران را نباید به معنی آغاز روند بازگشت خودکار تحریم‌ها علیه ایران تلقی کرد.
در همان جلسه نماینده روسیه در سازمان ملل هم گفت نامه هفته گذشته آمریکا به رئیس شورای امنیت برای بازگشت تحریم‌ها علیه ایران را نمی‌توان ابلاغیه‌ای رسمی از سوی این کشور در نظر گرفت که ذیل بند 11 قطعنامه 2231 شورای امنیت صادر شده است.
ساز و کار موسوم به بازگشت خودکار تحریم‌ها که با نام‌های دیگری مثل «مکانیسم ماشه» یا «اسنپ‌بک» نیز شناخته می‌شود به دنبال احیای تمامی قطعنامه‌های تحریمی علیه تهران است که پس از حصول برجام میان ایران و گروه موسوم به 1+5 تعلیق شده بودند.
تلاش آمریکا در این مسیر پس از شکست این کشور در به تصویب رساندن قطعنامه‌ای که خواستار جلوگیری از انقضای محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران بود، صورت می‌گیرد. آن قطعنامه که روز 25 مرداد به رأی گذاشته شد با 11 رأی ممتنع، 2 رأی موافق (آمریکا و جمهوری دومینیکن) و 2 رأی مخالف (روسیه و چین) رد شد.
واشنگتن از قبل اعلام کرده بود چنانچه در تمدید محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران موفق نشود قصد دارد بر حسب تفسیر خود از قطعنامه 2231 شورای امنیت و توافق هسته‌ای برجام برای بازگرداندن تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران اقدام کند.
آمریکا در نامه مورخ 30 مرداد خود به رئیس شورای امنیت ایران را به «نقض اساسی» تعهداتش در «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) متهم کرده است.
چنانچه آمریکا از برجام خارج نشده بود، این نامه، روند 30 روزه‌ای را آغاز می‌کرد که می‌توانست به «بازگشت خودکار» تحریم سازمان ملل علیه ایران منجر شود.
در آن حالت، تمامی تحریم‌های سازمان ملل نیمه شب 20 سپتامبر به وقت گرینویچ (برابر با 04:31 بامداد 30 شهریورماه) علیه ایران از سر گرفته می‌شدند. این تاریخ، چند روز قبل از سخنرانی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد است.
با این حال، آمریکا اردیبهشت سال 1397 به مشارکتش در برجام خاتمه داده و طبق گفته اعضای شورای امنیت نمی‌تواند از حقوق تصریح‌شده در این توافق و متن قطعنامه صادرشده برای تأیید آن استفاده کند.
به همین دلیل، تلاش آمریکا از همان آغاز با مخالفت‌های جدی روبرو شده است. خبرگزاری رویترز 1 شهریورماه گزارش داد 13 عضو شورای امنیت با نگارش نامه‌هایی مخالفت خودشان را با خواست آمریکا برای بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرده‌اند.
رئیس شورای امنیت در نشست این شورا در روز چهارم شهریورماه در پاسخ به پرسش نمایندگان روسیه و چین برای اعلام موضع درباره درخواست آمریکا برای پیشبرد مکانیسم بازگشت تحریم‌ها علیه ایران اعلام کرد این شورا در جایگاهی نیست که اقدامات بیشتری در این خصوص انجام دهد.
