به گزارش خبرنگار حوزه محیط زیست گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، طاعون نشخوارکنندگان بیماری است که از دام اهلی به دام وحشی منتقل می‌شود. انتقال این بیماری به صورتی است که ممکن است دام اهلی از آبشخور دام وحشی به صورت مشترک استفاده کند و همین عامل منجر به سرایت بیماری شود.
طاعون نشخوارکنندگان با تب ناگهانی، ریزش ترشحات از چشم و بینی، زخم دهان، تنگش تنفسی، اسهال بدبو و سرفه بروز می‌کند. دام پس از مبتلا شدن به این بیماری ضعیف و نحیف شده و بعد از آن تلف می‌شود.
همه گیری ppr براساس کنترل جابه جایی حیوانات، دفع صحیح لاشه و استفاده از واکسن قابل کنترل است که موثرترین راه کنترل این بیماری واکسیناسیون است که قبل از آغاز فصل بارانی و به صورت سالانه باید این اقدام صورت گیرد.
طاعون نشخوارکنندگان مانند طاعون گاوی است که این بیماری در دمای بالای 70 درجه غیر فعال می‌شود.
بیماری طاعون برای نخستین بار در سال 1936 در غرب آفریقا و در کشور ساحل عاج دیده شد و در ایران نیز در سال 73 این بیماری مشاهده شد.
براساس گزارش سال 2018 سازمان جهانی سلامت دام، 80 درصد از جمعیت جهانی گوسفند و بز در معرض آلوده شدن به طاعون قرار داشتند و 90 درصد جمعیت دام اهلی در کشور‌های آفریقایی و آسیایی هستند که 80 درصد از این جمعیت دچار بیماری طاعون شده بودند.
این بیماری سال هاست که جان بسیاری از حیوانات را می‌گیرد، به طوری که سالیانه آماری از مرگ و میر حیوانات اهلی و وحشی ناشی از بیماری طاعون نشخوارکنندگان گزارش می‌شود.
سیامک مسعودی رئیس گروه بیماری‌های حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، درباره آمار بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک در حیات وحش در 6 ماهه نخست سال جاری اظهار کرد: بیماری طاعون نشخوارکنندگان کوچک (PPR) یکی از مهمترین بیماری‌های ویروسی واگیردار دامی است که جزء بیماری مشترک بین انسان و حیوان محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند موجب بیماری شدید و تلفات در بین علفخواران اهلی و وحشی شود.
وی افزود: این بیماری از طریق ترشحات حیوان آلوده به سایر علفخواران منتقل می‌شود، لذا بازدید و رصد مناطق تحت حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست و بررسی وضعیت گونه‌های جانوری به طور مستمر توسط محیط بانان و کارشناسان ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها صورت می‌گیرد.
مسعودی گفت: بر اساس دستورالعمل‌های ابلاغی از سوی معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی مربوط به پیشگیری و کنترل بیماری‌ها در حیات وحش، بازدید‌ها و مراقبت از مناطق، پیش از تردد دام‌های اهلی کوچ رو بخصوص در آغاز فصل بهار و پاییز همچنین در مواردی که مورد مشکوک به بیماری در حیات وحش مشاهده شود، افزایش می‌یابد و اقدامات لازم هنگام مشاهده اولین مورد مشکوک به بیماری یا تلفات در حیات وحش از جمله اطلاع رسانی به موقع به دامپزشکی استان و ضد عفونی آبشخور‌ها به عمل آمده و تا زمان بر طرف شدن تهدید بیماری تداوم دارند و نمونه برداری، واکسیناسیون دام‌های اهلی و اقدامات قرنطینه‌ای نیز توسط اداره کل دامپزشکی استان مربوطه صورت می‌گیرد.
وی بیان کرد: در نتیجه پایش‌ها و رصد حیات وحش توسط ادارات کل حفاظت محیط زیست استان‌ها در 6 ماهه نخست سال جاری موارد جدیدی از بیماری PPR در حیات وحش مشاهده شدند که عبارت است از: تلفات علفخواران وحشی در پارک ملی کلاه قاضی در استان اصفهان ناشی از بیماری PPR مشاهده شد که ضمن اطلاع رسانی به اداره کل دامپزشکی استان، منطقه توسط محیط بانان اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان به صورت مستمر تحت پایش و مراقبت قرار دارد و با وجود صعب العبور بودن منطقه تاکنون متاسفانه در حدود 464 لاشه کل و بز وحشی جمع آوری و با رعایت حفاظت فردی به صورت بهداشتی امحاء شده و اقدامات بهداشتی، قرنطینه‌ای و ضد عفونی آبشخور‌ها در منطقه ادامه دارد.
رئیس گروه بیماری‌های حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: همچنین در منطقه شکار ممنوع توت سیاه در شهرستان بوانات استان فارس نیز متأسفانه تا کنون در حدود 54 رأس کل و بز وحشی و در منطقه شکار ممنوع کوه سفید شهرستان دماوند نیز تا کنون در حدود 24 رأس از علفخواران وحشی منطقه تلف شده‌اند که ضمن اطلاع رسانی به دامپزشکی استان، لاشه‌ها با رعایت حفاظت فردی توسط ماموران اجرایی و محیط بانان جمع آوری و امحای بهداشتی شده است و سایر اقدامات لازم همانند افزایش پایش و رصد منطقه، ضد عفونی آبشخور‌ها، اقدامات بهداشتی و قرنطینه‌ای در منطقه توسط ادارات کل حفاظت محیط زیست و واکسیناسیون دام‌های اهلی توسط اداره کل دامپزشکی استان‌های فارس و تهران در حال انجام است.
مسعودی گفت: با پیگیری‌ها و اقدامات به موقع ادارات کل حفاظت محیط زیست و دامپزشکی استان‌های درگیر با بیماری، جای امیدواری است که بیماری کنترل و از گسترش آن جلوگیری شود، اما تأکید می‌شود به علت استفاده دام‌های اهلی از آبشخور‌ها و مراتع مشترک با علفخواران وحشی، اقداماتی نظیر واکسیناسیون مستمر و فراگیر دام‌های اهلی بر علیه بیماری PPR و سایر بیماری‌های واگیر دامی توسط دامپزشکی، اقدامات قرنطینه ای، جلوگیری از تردد و چرای دام‌های اهلی غیر واکسینه و فاقد پروانه بهداشتی دامپزشکی و یا مشکوک به بیماری، ضد عفونی آبشخور‌ها و ساماندهی چرای دام اهلی برای پیشگیری از شیوع بیماری‌های واگیر دامی از جمله PPR و تب برفکی در حیات وحش و به عبارتی جهت حفظ ذخایر ژنتیکی و گونه‌های ارزشمند کل و بز و قوچ و میش وحشی و همچنین سرمایه‌های دامی بسیار مهم هستند که با همکاری سازمان دامپزشکی کشور پیگیری می‌شوند و هم اکنون نیز با توجه به نزدیک شدن به فصل پاییز، پایش و مراقبت حیات وحش در تمام زیستگاه‌ها افزایش یافته است.
سازمان جهانی سلامت دام سال 2030 را به عنوان سال هدف کنترل و ریشه کنی بیماری طاعون نشخوارکنندگان تعیین کرده است.
بیشتر بخوانید
