خبرگزاری فارس: فواد ایزدی کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به فعال شدن مکانیسم ماشه از سوی آمریکا علیه ایران در توافق هسته‌ای گفت: من هم مثل برخی کارشناسان دیگر، معتقد نیستم که باید از برجام خارج شویم، بلکه اقدامی که باید انجام دهیم این است که ذیل قانونی که مجلس در سال 94 تصویب کرد، کاهش و توقف تعهدات را داشته باشیم.
غربی‌ها گام‌های ایران در کاهش تعهدات را جدّی نگرفته‌اند
وی ادامه داد: درست است که ایران پنج گام را در کاهش تعهدات خود برداشته است، منتها این قدم‌ها غالباً قدم‌های خیلی مؤثری نبوده‌اند و چون در عمل مؤثر نبوده، طرف مقابل هم خیلی آن را جدّی نگرفته است.
استاد دانشگاه تهران خاطرنشان کرد: زمانی که قدم‌های مربوط به کاهش تعهدات برداشته می‌شد از مسئول سیاست خارجه اتحادیه اروپا پرسیدند با توجه به قدمی که ایران برداشته واکنش شما چیست، او به درستی پاسخ داد که این قدم، قدم مهمی نیست و نیازی به پاسخ ندارد.
ایزدی با بیان اینکه دوستانی که در دولت هستند نسبت به برجام، تقدس قائل هستند، اظهار داشت: دولتی‌ها در عمل نمی‌توانند ببینند توافقی که این همه برای آن زحمت کشیده‌اند به وضعیت فعلی دچار شده است. البته زمان مذاکرات هم وضعیت فعلی برجام پیش‌بینی می‌شد، ولی نه آن زمان به این نقدها توجه کردند نه الان توجه دارند.
وی ادامه داد: طرف مقابل هم این را متوجه شده و یکی از دلایلی که هر روز یک سیاست ضدایرانی اعمال می‌کند این است که آنها در قبال اقدامات قبلی خود هزینه‌ای را پرداخت نکرده‌اند.
توقف و کاهش جدّی تعهدات ایران باید دنبال شود
کارشناس مسائل بین‌الملل یکی از اقداماتی که باید از طرف ایران انجام شود، توقف و کاهش جدّی تعهدات برجامی خود دانست و گفت: ما باید تا کنون به 190 هزار سویی که قبلاً مطرح شد، رسیده باشیم نه اینکه تازه بخواهیم تهدید کنیم که ما به فلان درصد غنی‌سازی می‌رسیم یا فلان حجم اورانیوم غنی‌شده را خواهیم داشت.
ایزدی ادامه داد: نتیجه تسریع کاهش تعهدات این خواهد بود که اگر بایدن رئیس‌جمهور آمریکا بشود یا ترامپ برگردد و علاقه‌مند به مذاکره واقعی بشود، با توجه به اینکه دوستان ما در دولت هم علاقه‌مند به مذاکره هستند، می‌توانند پای میز مذاکره بنشینند.
وی افزود: در حالت فعلی ما توانمندی‌های هسته‌ای گسترده‌ای نداریم. پنج سال پیش ما 10 تن اورانیوم غنی‌شده داشتیم و به‌پای برجام گذاشتیم. اراک، فوردو، نطنز و 19 هزار سانتریفیوژ داشتیم، امّا الان با 3 تن اورانیوم چه می‌خواهیم بگیریم؟
فعالیت‌های هسته‌ای ایران باید سرعت بگیرد
ایزدی با تأکید بر اینکه سرعت گرفتن فعالیت‌های هسته‌ای ایران و کاهش تعهدات قطعاً یکی از کارهایی است که باید انجام دهیم، گفت: مخصوصاً در شرایط فعلی که دولت آمریکا هیچ رودریاستی با ما ندارد. ترامپ بدترین تحریم‌ها را اعمال کرده و سردار سلیمانی را شهید کرده است. بنابراین کسی در داخل کشور نباید نسبت به آمریکا هیچگونه رودربایستی داشته باشد.
خروج از برجام امتیازی برای ما نخواهد داشت
وی، خروج از برجام از سوی ایران را اقدام نامناسبی دانست و درباره علّت آن گفت: برجام یکسری تعهدات را برای ما ایجاد کرده که ما اجرا کرده‌ایم و الان خروج از آن خیلی برای ما امتیازی ندارد. مثل این می‌ماند که شما پولی داده‌اید و خانه‌ای خریده‌اید، امّا طرف قرارداد پول را گرفته و حالا خانه را تحویل نمی‌دهد. اگر شما در چنین شرایطی قرار بگیرید پاره کردن قرارداد خیلی برای شما مفید نیست. بالاخره برجام متنی است که هر وقت طرف مقابل بهانه گرفت، ایران می‌تواند بگوید هروقت به برجام برگشتید، بعداً بیایید تا صحبت کنیم.
خروج از NPT قطعاً برای ما مفید خواهد بود
استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران با بیان اینکه خروج از NPT قطعاً برای ما مفید خواهد بود، تصریح کرد: NPT از ابتدا هیچ وقت به درد ما نخورده و غیر از زحمت و مزاحمت و بازرسی‌های بی‌ثمر و بی‌پایان هیچ سودی نداشته است.
ایزدی با یادآوری اینکه یک مجموعه غیر توانمند در یک دوره‌ای ما را عضو NPT کردند، گفت: سالهاست ما داریم هزینه آن عمل اشتباه را می‌دهیم.
وی ادامه داد: ما همیشه از آژانس بین‌المللی می‌پرسیم که چرا هیچ برخوردی با اسرائیل نمی‌کنید؟ در حالی که آنها بمب هسته‌ای دارند و ما رتبه یک بازدیدهای هسته‌ای را داریم و 90 درصد بازدیدها مال ما بوده، گفت: آژانس در پاسخ می‌گوید اسرائیل هیچ‌وقت NPT را امضاء نکرده و شما هم می‌خواستید امضاء نکنید!
کارشناس مسائل بین‌المللی گفت: مجلس باید قانونی را تصویب کند که چنانچه روند مزاحمت‌های فعلی وجود داشته باشد، دولت مؤظف شود در یک بازه زمانی مثلاً شش ماهه از NPT خارج شود.
باید از فضای سنگین ایجادشده علیه آمریکا استفاده کنیم
ایزدی با یادآوری فضای سنگینی که زمان خروج آمریکا از برجام علیه این کشور وجود داشت، گفت: ما هیچ استفاده‌ای از این فضای منفی رسانه‌ای که علیه آمریکا بود، انجام ندادیم و بار تبلیغاتی که روی آمریکا بود بعد از مدتی فراموش شد. ما نباید اشتباه دفعه قبل را مرتکب شویم.
وی ادامه داد: اکنون باز شاهد یک بار روانی بر روی آمریکا هستیم، چرا که همه می‌گویند مکانیسم ماشه را اجرا نکن و حق استفاده از آن را نداری. بنابراین الان نباید اشتباه دفعه قبل را تکرار کنیم. دفعه قبل می‌گفتند کاری نکنیم چرا که ما برجام اروپایی را داریم. الان معلوم شد که برجام اروپایی چقدر خنده‌دار است. همان موقع هم گفته می‌شد چیزی به اسم برجام اروپایی وجود ندارد، منتها عده‌ای باور نمی‌کردند.
ایزدی با بیان اینکه ما نباید فرصت فعلی را از دست بدهیم، گفت: مجلس مقداری کوتاهی کرده و دیر به یادش افتاده است. امّا اکنون نیز باید قانونی برای خروج از معاهده NPT تصویب شود که ما تا کنون چنین قانونی نداشته‌ایم.
می‌توان از NPT خارج شد و به دنبال بمب هم نبود
وی با بیان اینکه برخی تهدید به خروج از NPT را به‌معنای ساخت بمب می‌دانند، گفت: این تصور درست نیست، چرا که یک کشور می‌تواند از NPT خارج شود و نظارت‌ها را به‌صورت داوطلبانه اجرا کند. منتها زمانی که این موضوع داوطلبانه است طرف مقابل حساب خود را می‌کند که اگر بازی‌های چند دهه اخیر را بخواهد ادامه دهد، نظارت‌ها متوقف می‌شود، چرا که داوطلبانه پذیرفته شده و در چارچوب NPT نیست.
استاد روابط بین‌الملل دانشگاه تهران با بیان اینکه الان زمان خروج از NPT است چرا که آمریکا به دنبال این است که امکان خروج از NPT را متوقف کند، تصریح کرد: خروج از NPT کم‌ترین کاری است که دولت باید انجام دهد. اینجا نقش مجلس مشخص می‌شود. مجلسی که به مجلس انقلابی مشهور است، باید بخاری از آن بلند شود و تحت تأثیر نظرات غیرکارشناسی دولت قرار نگیرد.
چین و روسیه درباره خروج از NPT به ایران حق خواهند داد
ایزدی با اشاره به طرح این موضوع که ممکن است روسیه و چین از اقدام ایران برای خروج از NPT ناراحت شوند، گفت: نباید این نکته را فراموش کنیم که سیاست ایران در تهران نوشته می‌شود نه مسکو و پکن. روسیه و چین هم متوجه می‌شوند که با توجه به اقدامات آمریکا ایران روند کنونی را نمی‌تواند ادامه بدهد. این هم نیاز به اقدامات دیپلماتیک و توجیه کردن این دو کشور را دارد.
این استاد دانشگاه افزود: اگر چین و روسیه هم متوجه شوند که یک تغییر پارادایم و ریشه‌ای در سیاست خارجه جمهوری اسلامی بوجود آمده و نگاه به غرب کنار گذاشته شده، پذیرش مصوبه مجلس مبنی بر خروج از NPT برای آنها راحت خواهد بود.
