روزنامه شرق امروز صفحه یک قابل تاملی داشت. در موعد ماشه و وقتی که فکر و ذکر همه اعم از اصلاح طلب و اصولگرا اقدام احتمالی آمریکا و کنش قابل توجه اروپا است؛ یکی از سیاسیترین روزنامههای اصلاح طلب کشور عکس یک خود را به محمدرضا شجریان اختصاص داد و در تیتر یک و دو نیز بورس و انتخابات 1400 را مورد توجه قرار داد!
این روزنامه در گزارشی که میشد هر روز دیگری هم منتشر شود به گمانهزنی درباره نقش لاریجانی در انتخابات ریاست جمهوری آتی پرداخته و با اشاره به تغییر عطریانفر در حمایت از لاریجانی مینویسد: «با چنین تغییر و تحولاتی در مواضع نیروهای کارگزاران، به نظر میرسد هرچه در جبهه اصولگرایی انشقاقهای درونی بیشتر میشود، اصلاحطلبان به سمت وحدت نظری و عملی حرکت میکنند و دستکم تا اینجای کار و پیش از تشکیل سازوکار انتخاباتی، به یک وحدت رأی درباره چگونگی ورود کلی و نه مصداقی به انتخابات دست یافتهاند و آن حمایت از نامزد کاملا اصلاحطلب است؛ بنابراین از این پس میتوان گفت علی لاریجانی نه یک ظرفیت بالقوه اصلاحطلبان بلکه یک رقیب است؛ ولو رقیبی شریف و به گفته محمد عطریانفر، ناطقِنوری اصلاحطلبان باشد.»
«کیهان»، اما بخش عمدهای از صفحه نسخت خود را به تاکید بر مواضع شدید اللحن فرمانده کل سپاه که دیروز خطاب به آمریکا بیان شد، اختصاص داده است. این روزنامه اصولگرا با تاکید بر اینکه این هشدار جدی است، به شرح اتفاقات چند روز قبل یعنی گزارش نشریه پلتیکو، تهدیدات ترامپ و نهایتا اظهارات دیروز فرمانده سپاه پرداخته است. «کیهان» همچنین از بیانیه سه کشور اروپایی در حمایت از برجام خوشش نیامد و با گلایه مینویسد «اروپا به جای انتشار نامههای نمایشی به تعهدات برجامی خود عمل کند». کیهان در این گزارش دست اروپا و آمریکا را در یک کاسه دانسته و تاکید میکند «برخلاف ادعای برخی دولتمردان و رسانههای زنجیرهای، در موضوع ایران شکافی میان اروپا و آمریکا ایجاد نشده، بلکه این دو برای یک هدف مشترک، وظایف مختلفی برای خود تعریف کردهاند.
اروپا بارها تأکید کرده که در پی حفظ برجام است. منظور طرف اروپایی از حفظ برجام، نظارت بر اجرای یکطرفه تعهدات از سوی ایران است. در حقیقت اروپا در رویکردی سلطهگرانه خود را در جایگاه ناظر برجام میبیند و این ایران است که باید تعهدات را انجام دهد. مأموریت اصلی اروپا در برجام، نگه داشتن ایران در توافق است. اروپا در پی آن است تا با ایفای نقش در پازل آمریکا، همزمان هم دولت ایران را در برجام نگه دارد و هم تحریمهای تسلیحاتی ایران را تمدید کند. در سالهای اخیر اروپا در کنار آمریکا طوری عمل کرده که هیچ امتیازی از برجام نصیب ایران نشود. یکی از کارویژههای اصلی تروئیکای اروپا در سالهای اخیر وقتکشی در برجام و نگه داشتن ایران با وعدههای بیخاصیت و توخالی بوده است.»
«وطن امروز»، اما از گلهگذاری فراتر رفتی و در گزارشی که بیشتر شبیه توصیهنامه است از اقداماتی که ایران باید در واکنش به بازگرداندن تحریمها انجام دهد، نوشته است. در گزارش «وطن امروز» آمده است: «ایران باید به صورت همزمان چند راهبرد را در دستورکار قرار دهد؛ راهبرد اول بهرهگیری از ظرفیتهای قانونی برای نشان دادن واکنش عملی به اقدام ضدایرانی آمریکا و همچنین واداشتن اروپا برای تن دادن به تعهدات برجام است. در همین راستا دولت روحانی خود باید با بهرهگیری از ظرفیتهای قانونی کشور بویژه قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام، پاسخ متناسب را طراحی کند. در بند 3 این قانون آمده است: «دولت موظف است هر گونه عدم پایبندی طرف مقابل در زمینه لغو مؤثر تحریمها یا بازگرداندن تحریمهای لغو شده یا وضع تحریم تحت هر عنوان دیگر را به دقت رصد کند و اقدامات متقابل در جهت احقاق حقوق ملت ایران را انجام دهد و همکاری داوطلبانه را متوقف نماید و توسعه سریع برنامه هستهای صلحآمیز جمهوری اسلامی ایران را سامان دهد به طوری که ظرف مدت 2 سال ظرفیت غنیسازی کشور به یکصد و نود هزار سو افزایش یابد. شورای عالی امنیت ملی مرجع رسیدگی به این موضوع میباشد. دولت باید ظرف مدت 4 ماه برنامه خود را برای این منظور جهت تصویب به شورای عالی امنیت ملی ارائه نماید».
روزنامه «اعتماد» عکس امروز خود را به بیانیه تروییکای اروپا اختصاص داده، اما در عین حال سعی کرده که از آن فرمت تمرکز بر موضوعات سیاسی خارجی شده و مسائل حائز اهمیت در موضوعات دیگر نیز نگاهی داشته باشد. از اقتصاد گرفته تا محیط زیست.
این روزنامه همچنین یادداشتی به قلم عباس عبدی دارد که به شرح سهگانه ستم از جمله ستیز، توزیع و محدودیت پرداخته شده است. عبدی در این یادداشت از اصولگرایان میخواهد یا با ذکر دلیل حرفهایش را رد کنند و یا هرجا که نشانی از این سه است، دست به اصلاح بزنند.
«اعتماد» همچنین با اختصاص دو صفحه از روزنامه به متن مناظره جنجالی نصیری و سوزنچی درباره حجاب اجباری و واکنشها به آن، این موضوع را همچنان داغ نگاه داشت.
روزنامه آرمان بخش عمدهای از صفحه نسخت خود را به آمریکا، تلاشش برای فعال کردن مکانیسم ماشه و البته رویکرد اروپا در مقابل آن پرداخته است. مطلب قابل توجهتر این روزنامه از پشت پرده برخی تحولات احتمالی در صداوسیما است. «آرمان» مینویسد: «چالش خودیها در صداوسیما جدی است و در این میان بیشترین خسارت و ضرر متوجه علی عسگری رئیس این سازمان است که همانند روسای قبلی صداوسیما تصور میکرد با حذف و کنترل انتشار دیدگاههای جریان اصلاحطلب از رسانهملی از محبوبیت و ماندگاری برخوردار خواهد شد که اشتباه بزرگی بود.»
این روزنامه به نامه سایت فارس به رهبری و تقاضای انتصاب علیاصغر پورمحمدی به جای علی عسگری اشاره کرده و آورده است: «صندلی علی عسگری لغزان است و تصور میشود برخی اصولگرایان از تلاشی برای تضعیف او دریغ نکنند؛ البته علی عسگری هم بیتقصیر نیست. او با کنار زدن چهرههایی مانند عادل فردوسیپور از صداوسیما احتمال حمایت حداقلی از خودش را از دست داد و اکنون گوی و میدان در دست یاران دیروز و منتقدان امروز اوست.»
آفتاب یزد که این روزها در انتقاد از دولت حسابی تند میرفت امروز انگار تصمیم به ترمز و تغییر مسیر گرفته است. از یک سو در یادداشتی به منتقدان دولت تلنگر میزند که سهم خود را فراموش نکنند و از سوی دیگر سراغ اصولگرایان خود پیروز پندار در 1400 میرود. «آفتاب یزد» به نقل از مدیرکل سیاسی وزارت کشور دولت اصلاحات مینویسد: «یکی از دلایل مطرح کردن اظهارنظرهای بیمحابا و متقاعد شدن برخی از چهرههای اصولگرا به بیان اظهارنظرهای ناشیانه، ناپخته و به دور از احتیاط، شاید این باشد که برخی از آنها به رانتهای سیاسی دلخوش هستند.»
علی باقی همچنین تاکید کرد: «باقری ادامه داد: به هر حال اگر اصولگرایان اطلاعاتی از غیب دارند، حالا شاید بتوان به آنها حق داد قضاوت زودهنگام در مورد نتیجه انتخابات انجام دهند، منتها اگر قرار است انتخابات آینده براساس قانون و براساس مصالح کشور برگزار شود و در آن مشارکت حداکثری همچنان راهبرد اصلی انتخابات که تاکنون اینگونه بوده، باشد، تحقق این راهبرد اصلی مستلزم مشارکت همه جناحها و مشارکت جدی همه جناحها در انتخابات است. همچنین مشارکت همه جناحها در انتخابات هم مستلزم شکلگیری یک رقابت جدی و واقعی در عرصه، انتخابات است.»
«ایران» هم مثلی خیلی از روزنامهها از بیانیه سه کشور اروپایی در برجام استقبال کرده و علاوه بر اختصاص تیتر یک خود به این موضوع، در یادداشتی به قلم عبدالرضا فرجی راد سفیر پیشین ایران در نروژ آورده است: «کاری که اروپاییها کردند، بجز پیامهای مکرر رفتارهای سیاسی آنها در این 4 سال مبنی بر مخالفت با یکجانبهگرایی امریکا، پیام دیگری هم داشت. آنها میخواستند بگویند ما موافق ماندن ترامپ در کاخ سفید نیستیم، چرا که اگر جز این بود تا این اندازه مانعی جدی بر سر راه اقدام او برای فعال کردن مکانیسم ماشه نمیشدند و سعی میکردند بیش از آنچه که امروز شاهد هستیم، موقعیت میانه را در مسائل ایران و امریکا در خصوص برجام حفظ کنند. این هم پیامی است که بعید است رأی دهندگان امریکا و مهمتر از آنها، الیتهای فعال در این کشور آن را درک نکنند.»
«جوان» هم به همین موضوع پرداخته و در گزارشی با عنوان «ماشه چکانی مشقی آمریکا» مینویسد: «ماشه امریکا برای بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران، پس از یک ماه گذاشتن انگشت روی آن، تیر مشقی شلیک کرد و خشاب پر از گلولهای که مقامات واشنگتن از آن دم میزدند، حتی نتوانست تن نحیف اروپاییهای سستاراده را هم قلقلک دهد. تروئیکای اروپا دیروز بار دیگر در نامهای با اذعان به فاقد اثر قانونی بودن مکانیسم ماشه، تأکید کردند که معافیت ایران از تحریمهای سازمان ملل ادامه پیدا خواهد کرد؛ اقدامی ظاهری که نشان میدهد اروپاییها حداقل در این سناریو حاضر به همراهی با امریکا نشدهاند تا البته پای ایران را همچنان در برجامی بند کنند که «تقریباً هیچ» تنها دستاورد آن تاکنون برای ایران بوده است.»
روزنامه اقتصادی «جهان صنعت» در شماره امروز خود به قرارداد تهران – پکن که چندوقتی است خبری از آن نیست پرداخته است. گزارش «جهان صنعت» با تیتر «از سونامی تا سکوت» در حالی نگاشته شده که زمزمهها و شایعاتی درباره برهمخوردن این توافق با چین به گوش میرسد! در گزارش این روزنامه آمده است: «رهبران حزب کمونیست چین به سنتهای تاریخی سرزمین خویش که پنهانکاری در ذات آن قرار دارد وفادار هستند و نمیخواهند همه تمایلات خود با ایران را آشکار کنند و در فضایی قرار گیرند که خود را متعهد به انجام آن بدانند. چین به این مساله فکر میکند که شاید روزی ناچار شود با آمریکا سازش کند و ایران را در میان زمین و آسمان نگه دارد و در این صورت دیگر کشوری به آنها اطمینان نمیکند که آن کشور قرارداد بلندمدت منعقد کند. از طرف دیگر تجربه سالهای پس از برجام از سوی ایران نشان داد که ایران نیز میتواند در صورت گشایش فضاهای دیگر به سادگی از چین جدا شود. رفتارهای مرموز از طرف هر دو کشور در سکوت فعلی و به محاق رفتن بحثها موثر بوده است.»