شاید فیلمها و سریالهای تلویزیونی وایکینگها را مردمانی با موی بور و تشنه کشتن از سرزمینهای اسکاندیناوی به تصویر کشیده باشند، اما به گفته محققان، وایکینگها بیش از تصویری که امروزه از آنها ارائه شده است، متنوع بودهاند.
گفته میشود که این مهاجمان دریایی که با حمله و غارت شمال اروپا در سه قرن پیش وحشت به دل ساکنان این مناطق افکنده بودند، سابقههای ترکیبی و متنوعی داشتند، برخی از نظر ژنتیکی به جنوب اروپا و آسیا مرتبط بودند، و برخی دیگر سابقه شان به اسکاتلندیهای باستان برمیگشت.
به گفته یک تحقیق شش ساله که دادههای ترکیب دیانای بیش از 400 وایکینگ به جای مانده از اسکلتهای کشف شده در اروپا و گرینلند را مطالعه کرده است، با آن که افراد متعلق به نروژ، دانمارک، و سوئد مدرن، همگی در مناطق اطراف پخش شدهاند، اما هر یک بر بخشهای مختلفی از شمال اروپا مترکزند.
طبق تحقیقی که در نشریه نیچر منتشر شده است، با کشف موهای تیره که امری رایج در میان وایکینگها بوده است، حتی تاکید بر بور بودن آنان میتواند مانند دیگر خرافات امروزی مربوط به اسکاندیناوی، اشتباه باشد.
پرفسور اسکه ویلرسلف از دانشگاه کمبریج که سرپرست آن تحقیق است، گفت: «تصوری که ما وایکینگها داریم این است که گویا بسیار با هم مرتبط و با یکدیگر ترکیب شده هستند، تجارت میکنند، و با هم به جنگ پادشاهان سرتاسر اروپا میروند، زیرا این همان تصویری است که در تلویزیون میبینیم و در کتابها میخوانیم. اما از نظر ژنتیکی، برای اولین بار نشان دادهایم که چنان دنیایی در کار نبوده است.»
او گفت: «این تحقیق برداشت ما را از این که وایکینگها در واقع چه کسانی بودند، تغییر میدهد. هیچکس نمیتوانست پیشبینی کند که این ژن شاخص در اسکاندیناوی، قبل و در عصر وایکینگها، از جنوب اروپا و آسیا در جریان بوده باشد.»
دانشمندان با تصویرسازی ژنوم 442 مرد، زن، و کودک کشف شده در گورستانهای وایکینگها، رخدادهای سابقا ناشناختهای را در پشت صحنه این سایتها کشف کردند؛ از جمله یک قایق دفن شده در استونی، جایی که چهار برادر در همان روز جان باختند.
همزمان، دانسته شد که اسکلتهای مردهایی که در گورستانی در اورکنی در اسکاتلند کشف شدند، بهرغم آن که با شمشیر و دیگر ادوات مربوط به وایکینگها دفن شدهاند، از نظر ژنتیکی به وایکینگها مرتبط نیستند. همچنین کشف شد که مردمان پیکتیش، سلتیهایی که در اواخر عصر آهن در بریتانیا و در اوایل قرون وسطی، در شرق و شمال اسکاتلند ساکن بودند، بدون ترکیب شدن ژنتیکی با اسکاندیناویها، وایکینگ شدهاند.
پرفسور مارتین سیکورا، سرپرست نویسندگان تحقیقی و از استادان مرکز ژئوژنتیک در دانشگاه کپنهاگ، گفت: «ما با تحلیل تاثیرهای ژنتیکی در دیانای آنها از جنوب اروپا و آسیا، که در گذشته هرگز صورت نگرفته بود، دریافتیم که وایکینگها در سابقه باستانی ژنتیکیشان تنها از مناطق اسکاندیناوی نبودهاند.»
او افزود: «بسیاری از وایکینگها، چه در داخل و چه در خارج از منطقه اسکاندیناوی، سطوح بالایی از اجداد غیراسکاندیناوی دارند، و این امر حاکی از جریان ژنی در سرتاسر اروپاست.»
این تحقیق در عین حال تفاوتهای موجود در مناطقی را که گروههای اسکاندیناوی به آنجا سفر کردند، نیز نشان میدهد. روشن شده است که وایکینگهای ناحیهای که امروز نروژ شناخته میشود، به ایرلند، اسکاتلند، ایسند، و گرینلند رفتهاند.
به گفته دانشمندان، آنهایی که مربوط به دانمارک مدرن هستند، اغلب به انگلیس سفر کردهاند، و وایکینگهای ناحیهای که سوئد امروزی است، در هجومها و حملات یکسره مردانه خود، به کشورهای بالتیک رفتند. فرناندو راسیمو، استادیار و دیگر نویسنده عمده تحقیق در مرکز ژئوژنتیک دانشگاه کپنهاگ، گفت که مجموعه دادهها برای تحقیق درباره خصایص پیچیده و فرایند انتخاب طبیعی در گذشته، اهمیت دارد.
او گفت: «این اولین بار است که میتوانیم تحت فرایند انتخاب طبیعی در تاریخ 2000 سال گذشته اروپا، نگاه دقیقی به تکامل گونههای مختلف داشته باشیم.»
او افزود: «ژنومهای وایکینگها به ما امکان میدهند تا بررسی کنیم که انتخاب طبیعی در قبل از جنبش وایکینگها در شمال اروپا، در طی آن و پس از آن، چگونه بر ژنهای مرتبط با خصایص مهمی، چون سیستم ایمنی بدن، رنگدانههای پوستی و متابولیسم، اثر گذاشته است.»
«همچنین میتوانیم درباره شکل ظاهری وایکینگهای باستانی نتیجهگیری کنیم و آنها را با اسکاندیناویهای امروزی مقایسه کنیم.»
این تحقیق همچنین کشف کرده است که میراث ژنتیکی این «مسافران» به شکل گستردهای در جمعیت نواحی مختلف انتشار یافته است، و میگوید که شش درصد مردم بریتانیا دیانای وایکینگ دارند، و این رقم در میان جمعیت سوئد 10 درصد است.
پرفسور ویلرسلف در پایان چنین نتیجهگیری کرد: «نتایج، فهم و استنباط ما را از این که وایکینگها در واقع چه کسانی بودند، تغییر میدهد. کتابهای تاریخی باید بهروز شوند.»
منبع: ایندیپندنت