از اول «نشد» توی کارش نداشت. هر جا می خواستند پاپیچش شوند که تو دختری و دخترها از این کارها نمی کنند نتوانستند ساکتش کنند. خط قرمزش شرعیات بود. نه پا را فراتر می گذاشت نه پا پس می کشید. مبارزه برایش دختر و پسر نداشت. بعدها هم که ازدواج کرد و حتی 8 تا بچه به دنیا آورد باز هم آرام نشد. جنگجو بود. هرچه می گذشت جنگجو تر و قوی تر. پس آن قدر رفت جلو که نه فقط در زمان خودش بلکه هنوز هم که هنوز است کسی نتوانسته حتی پا جای پایش بگذازد و یگانه شد. «مرضیه حدیدچی» یا «مرضیه دباغ» زن مبارزی که خیلی از ما در کودکی با صدای بم و دو رگه اش می شناختیم. همان زن عینکی و رو گرفته ای که فرمانده امام بود. امام «خواهر طاهره» صدایش می کرد و به او ماموریت های مهمی می داد. از فرماندهی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تا یکی از مامورین ویژه برای ارسال نامه امام به گورباچف. همان زنی که به گورباچف جور عجیبی دست داد و ماجرایش مشهور شد. جای سالم در بدنش نداشت. تنش رنجور از تیر و ترکش جنگ و شکنجه ساواک بود. آرام آرام عقب نشست.
«خواهر طاهره» حالا 4سال است که رفته است. رفته است اجر همه دردهایی که کشید و مجاهدت هایی که کرد را از پروردگارش بگیرد و ما هرسال که اسم دهه فجر و هفته دفاع مقدس می آید یادش می افتیم. یاد اینکه امام خمینی (ره) یاری داشت که همه جسم و جانش را برای انقلاب گذاشت. به بهانه دفاع مقدس روایت زندگی این بانوی رزمنده را مرور کردیم.
به دخترها خواندن یاد می دادند نوشتن یاد نمی دادند!
در آخرین روزهای بهار سال 1318 در همدان به دنیا آمدم. خانواده ام مذهبی بود. پدرم کاغذ و کتاب می فروخت و اینطوری گذران زندگی می کرد. همین شد که من همیشه در میان کاغذ و کتاب بزرگ شدم. در یکی از محلات همدان مکتب خانه ای بود که خانمی به نام «آجی ملا» در آن درس می داد. یک روز بین بچه ها برگه پخش کرد تا از آنها امتحان بگیرد. اما به من و یکی دیگر برگه امتحانی نداد. گفت خانواده شما دو نفر از من تعهد گرفته اند که فقط به شماها خواندن یاد بدهم نه نوشتن. صدایم در آمد وقتی رفتم خانه به پدرم معترض شدم که چرا این کار را کرده است. پدرم هم گفت همین که خواندن یاد بگیری کافیست. برای دختر نوشتن لازم نیست. خدای ناکرده ممکن است فردا کسی نامه ای برایش بنویسد و شیطان گولش بزند و بخواهد جواب دهد و هیچ خوبیت ندارد. آن موقع ها اینطور بود. درس خواندن دخترها هزار محدودیت داشت. من اما توی کتم نمی رفت. با هزار زحمت تکه کاغذهایی که در خانه بود را جمع می کردم. شب ها که همه خواب بودند پاورچین پاورچین زیرزمین می رفتم و چراغی می بردم و یواشکی مشق می نوشتم تا یاد بگیرم. هیچ کس نمی فهمید چون همه از آن زیرزمین می ترسیدند.
شوهرم گفت برو درس بخوان جواب سوال هایت را بگیر!
حاج آقا دباغ آن زمان لوازم التحریرش را از پدر من می خرید. وقتی آمد خواستگاریم چون پدرم او را می شناخت نظرش مثبت بود. لحظه عقد از هم جدا بودیم و من بله را گفتم و رفتیم خانه خواهرشوهرم چند روز ماندیم. 15 سال اختلاف سنی داشتیم ولی من از همان روزهای اول فهمیدم مرد بسیار خوبیست و می توانم کنارش رشد کنم. شغلش تهران بود. شاگرد مغازه تاجر پوست های دباغی شده. همین شد که آمدیم تهران زندگی کنیم. همیشه از بدعدالتی نسبت به زن ها گله داشتم. سوالهای زیادی داشتم. یک روز شوهرم گفت که نمی تواند سوالهایم را جواب بدهد برای همین پیشنهاد داد که بروم و در رشته علوم دینی تحصیل کنم تا به جواب برسم و من هم به پیشنهاد یکی از دوستان شوهرم نزد امام جماعت محله رفتم و خواندن جامعه المقدمات و منطق را آغاز کردم.
گفتم او همان سید است که من در خواب دیدم!
ابتدای دهه 40 که رسید آیت الله بروجردی به رحمت خدا رفت و بحث انتخاب مرجع اعلم مطرح شد. آن روزها به دلیل سخنرانی های خاص حضرت امام خمینی حرفشان همه جا مطرح بود و من نسبت به ایشان حساس بودم و خیلی دلم می خواست ببینم شان. تا اینکه یک شب وقتی خواب بودم. خوابشان را دیدم. خواب دیدم در یکی از اتاق های تودرتوی خانه مان سیدی نورانی روی تشک خوابیده است و از درد ناله می کند. بعد به شوهرم گلایه کردم که چرا خبر ندادی مهمان داریم تا چیزی فراهم کنم. از خواب که بیدار شدم بسیار هراسان شدم. شنیده بودم ایشان در قم دیدار دارند. کلی اصرار کردم که یک روز به قم برویم و آقا را ببینیم. شوهرم چون سخت کار می کرد برایش به لحاظ زمان سخت بود تا اینکه با اصرارهای من یک روز دوتایی به قم رفتیم اما وقتی رسیدیم گفتند ساعت ملاقات تمام شده است. خیلی غصه خوردم. کلی راه آمده بودیم و بی نتیجه باید برمی گشتیم. رفتیم و حرم حضرت معصومه که زیارت کنیم و من توی دلم گله می کردم که چرا این توفیق از من گرفته شد؟ با دلخوری سوار مینی بوس شدیم تا پر شود که راننده گفت آقا برای ختم شهدا به مسجد آمده هرکه می خواهد آقا را ببیند بجنبد. وقتی آقا را دیدم گفتم خودشان هستند. او همان سیدی است که در خواب دیدم.
آیت الله سعیدی همسرم را برای فعالیت هایم راضی کرد
بعد از دیدار آقا خیلی به هم ریختم آرام و قرار نداشتم. دوست داشتم کاری کنم ولی نمی توانستم. آنقدر که مریض شدم و 40 روز به حالت اغما افتادم. بعضی می گفتند حصبه است. هرچه بود سخت سرپا شدم. می خواستم همسرم را راضی کنم هر ازگاهی قم برویم من با نهضت امام بیشتر آشنا شوم. اما نمی شد. سرانجام شوهرم یک روز آمد و گفت:«مرضیه! برای مسجد محله امام جماعتی آمده که از شاگردان آقای خمینی است. بیا برویم و خواهش کنیم تو درس هایت را در محضر او یاد بگیری.» همین شد که من شاگرد شهید آیت الله سعیدی که شاگرد امام خمینی بود شدم. شهید سعیدی هم که علاقه به من به فعالیت های سیاسی را دید مرا تشویق کرد و از آن جا بود که من مبارزه علیه رژیم طاغوتی را آغاز کردم. شهید سعیدی هم کارهای مختلفی از جمله رونویسی از کتاب های امام و نوشتن مقاله و کمک برای برگزاری اردو به من می داد و من همه کارها را با علاقه آغاز کردم. تا اینکه به خاطر مشغولیت هایی که داشتم گاهی دیرتر به خانه می آمدم و از انجام امور خانه باز می ماندم و شوهرم مخالف حضور من شدم. من هم قبول کردم. یک روز که آقای سعیدی با خانواده تماس گرفت به ایشان گفتم که نمی توانم بیایم چون همسرم مخالف است. ایشان گفتند که بگویید امشب به مسجد بیایند. حاج آقا دباغ هم به مسجد می رود. آقای سعیدی می گویند یک نفر تجارت پرسودی دارد و دنبال شریک است. شما با او شریک می شود؟ حاج آقا دباغ می گوید من که پول شراکت با چنین کسی ندارم. آقای سعیدی می گوید پول نمی خواهد فقط می خواهد با او شریک شوید. شوهرم می گوید این چه کسی است؟ آقای سعیدی می گویند همسرستان کار بزرگی می کند و استعداد بالایی دارد اگر مانع او نشوید در ثواب بزرگی شریک هستید و نزد خدا اجر دارید. حاج آقا دباغ همانجا می گوید که چشم اگر اینطور است من هیچ مخالفتی ندارم و حمایتش می کنم. تا آخر هم همینطور شد.
آخوند قلابی ساواکی!
برای مبارزه همه کار می کردیم و تا آنجا که می توانستیم اعلامیه پخش می کردیم. ساواک هم همه جا بود. یک روز برای کاری قم رفته بودم و که اعلامیه بگیرم. بعد از خواندن نماز صبح در مسجد جمکران همه جا اعلامیه گذاشتم و راه افتادم بیایم تهران. در راه منتظر بودم که ماشین بگیرم که روحانی نگهداشت و گفت تهران می رود و من عقب نشستم. گفت که زشت است و مردم می گویند روحانی چرا یک خانم را سوار کرده که جلو نشستم. در راه هم می خواست حرف بزند که من حرفی نمی زدم و گفتم برای زیارت آمدم و باید قبل از ساعت مدرسه برسم تهران و بچه هایم را راهی مدرسه کنم. یک جایی از مسیر نگهداشت. صندوق ماشین را بلد زد و لباس هایش را در آورد و جین پوشید و موهایش را مرتب کرد و نشست. مشکوک شدم و حرفی نزدم ولی دلم گواهی داد که ساواکی است. در راه پرسید چرا نپرسیدی لباس عوض کردم. گفتم من چه کار دارم؟ مگر من فضولم؟ آخر خواست با من قرار بگذارد و یک جورهایی دوستی کند. من هم گفتم بد نیست این ساواکی دروغگو را گوشمالی دهیم. قبول کردم و برای روز بعد قرار گذاشتیم. تهران که رسیدیم به برادران مبارز گفتم. اتفاقا سر قرار هم رفتم وقتی آن آخوند قلابی مرا دید آمد جلو و خواست حرف بزند. یکی از برادران هم مثلا نقش برادر مرا بازی کرد و آمد جلو و جوریی که انگار مرا در آن وضعیت دیده و غیرتی شده؛ آن ساواکی را به باد کتک گرفت که چرا خواهر مرا از راه به در کردی. طوری کتک کاری کرد که کارشان به پاسگاه رسید!
استادم گفت دیگر نیا اینجا درس بخوان، خانمم دلش می خواهد درس بخواند!
یک روز در محضر آیت الله سعیدی بودیم که از ساواک به یکباره ریختند و دستگیرش کردند. من توانستم از آنجا فرار کنم. بعد از چند وقت هم خبر شهادتشان رسید و حسابی به هم ریختیم. نظم گروهمان هم بهم ریخت. من دیگر حتی استاد هم نداشتم. چند وقت بعد استادی پیدا کردم و مدتی نزدش درس می خواندم. یک روز که برای درس خدمتشان رسیدم همسرش گفت که استاد دیگر مرا نمی پذیرد. علت را جویا شدمو گفتم باید به من بگویند که مگر من چه اشتباه کردم که مرا درس نمی دهند. استاد آمد و گفت از وقتی شما اینجا می آیید همسر من هم دوست دارد درس بخواند. من صلاح نمی دانم و ترجیح می دهم به امور بچه ها رسیدگی کند. شما هم بروید استاد دیگری پیدا کنید. من خیلی ناراحت شدم اما گفتم همان بهتر که استادی با چنین تفکری نداشته باشم!
وقتی ساواکی ها مهمانمان شدند
با مراکز دانشگاهی مختلفی در ارتباط بودم. از دانشگاه علم و صنعت تا دانشگاه آریامهر (شریف) و با مبارزان آنجا همکاری داشتم و فعالیت هایمان حسابی جدی شده بود. از طرفی برای آنکه خانه های امن زیاد داشته باشیم به ازدواج دختر و پسرهای گروه کمک کردیم و از قضا مراسم ازدواج یکی از آنها در خانه ما برگزار شد. فردای آن روز رفتم خواستم زباله ها را بیرون بگذارم که یک نفر پایش را گذاشت لای در و ساواکی ها آمدند خانه. با هزار بهانه که سر دخترهایم باز است و بگذارید بروم روسری سرشان کنم جلویشان را گرفتم و رفتم اعلامیه ها را جاساز کردم اما دو نفر را که بالای خانه بودند دستگیر کردند و بعد گفتند چندروزی مهمان خانه ما هستند تا مراقب ما باشند. روزهای سختی بود. روز اول به یکی از پسرها چادر دادم و گفتم بین دخترانم خودش را قایم کند و در نهایت یواشکی فرار کرد. روزهای بعد سعی کردم با فرستادن دخترانم به بیرون و قایم کردن نامه لای کاسه میوه و پول به بهانه خرید و رفتن به خانه همسایه به بقیه اطلاع بدهم که سراغ خانه ما نیایند. یکبار هم به دخترم گفتم خودش را به دندان درد بزند و با یکی از ساواکی ها دندان پزشکی رفتیم و آنجا با هزار زحمت و عوض کردن چادر دخترم یکسری امانتی دادم که دست کسی برساند. آخرین گروه اعلامیه ها را هم دور کمر خواهر شوهر پیرم بستم و به بهانه آمپول با مصیبت ردشان کردم. تا اینکه بعد از 6 روز بالاخره دست از سرمان برداشتند و رفتند.
پیرزن 34 ساله
چندوقت بعد آماده شام بودیم که پرویز یکی از همان ساواکی ها آمد و دستگیرم کرد به بچه هایم گفت که تا شام بخورید مادرتان می آید. اما مرا دستگیر کردند و تا توانستند شکنجه دادند. وحشیانه ترین شکنجه هایی که نمی توانید تصورش را بکنید. شلاق و باتوم به دست تا می توانستند می زدند. بعد مجبور می کردند که راه برویم تا پایمان ورم نکند و بتوانند باز بزنند. از شدت جراحت تمام بدنم عفونت شده بود. روزی متوجه شدم رضوانه دخترم را هم دستگیر کرده اند او از رادیوی عراق چیزهایی در دفترش نوشته بود و هنگام تفتیش خانه آن را دیده بودند و دستگیر کردند. حجاب از سرمان برداشته بودند و به خاطر همین از پتوهایی که آنجا بود به عنوان چادر استفاده می کردیم. آنها هم مسخره مان می کردند و می گفتند مادر و دختر پتویی! در سلول تنها بودم و صدای فریادهای از شکنجه رضوانه مرا حسابی به هم ریخته بودم. جگرگوشه ام اسیر آن آدم های حرام لقمه بود که او را همه جوره آزاد می کردند. فریاد می کشیدم و دعا می کردم رضوانه شکنجه ها را تاب بیاور وقتی از ته وجودم فریاد می کشیدم صدای تلاوت دلنشین قرآن آیت الله ربانی از یکی از سلول ها بلند شد که می خواند: وَاسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَالصَّلَاةِ ۚ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلَّا عَلَی الْخَاشِعِینَ
این آیه آرامش خاصی به من داد تا به این مصیبت صبر کنم. چند روز بعد رضوانه را از من جدا کردند. من گمان کردم آزادش کردند ولی او را به زندان قصر برده بودند. تمام زخم هایم عفونت کرده بود آنقدر که سلولم بو گرفته بود. یک روز نصیری رئیس ساواک وقتی برای سرکشی به زندان سر زد در سلولم را باز کردند. نصیری از بوی داخل سلولم گفت: این پیرزن این جا چه می کند. چه بوی تعفنی دارد! 34 سال بیشتر نداشتم ولی از بس شکسته و فرسوده شده بودم که مرا پیرزن صدا کرد. بعد مرا اتاق بازجویی بردند که چرا اینجا هستم. من خودم را به بی سوادی زدم که حتی سواد خواندن نوشتن ندارم و فقط می خواستم بچه هایم را زیر پروبالم بگیرم. برای اینکه مطمئن شود راست می گویم گفتم تو رو خدا اگر می خواهید مرا آزاد کنید از شوهرم تعهد بگیرید سرم را نبرد. می ترسم سرم را ببرد یا طلاقم دهد چون اصلا دوست ندارم پایم به اینجور جاها باز شود. حالا که اینطوری شده می ترسم.
دوباره زندان، دوباره شکنجه
بعد از آزادی هیچ جای سالمی در بدنم نداشتم. آنها رضوانه را آزاد نکرده بودند و رضوانه هنوز زندان بود. در بیمارستان آریا بستری شدم. تمام وجودم ملتهب و عفونت زده بود. پزشکان مجبور شدند از پوست رانم به کمرم پیوند بزنند. از شدت عفونت بدنم رحمم را هم خارج کردند. چهل روز در بیمارستان بستری شدم تا اینکه حالم بهتر شد. وقتی آزاد شدم متوجه شدم که چقدر طرد شده ام. هیج جا دعوت نمی شدم و همه با نگاه تحقیرمان می کردند. مشکلات مالی زیادی داشتیم قوت قالب مان نان و ماست و سیب زمینی بود اما هیچ نمی گفتیم و شکر می کردیم. چهارماه سوختیم و ساختیم و دم نزدیم اما ساواک که دید تعقیب و مراقبتش بی نتیجه است و آزادی من هیچ سودی برایشان ندارد دوباره مرا دستگیر کرد تا دوباره شکنجه و زندان بکشم و زخم های کهنه سر باز کنند. در زندان فهمیدم که دستگیری ام به خاطر اعترافات یکسری از دانشجویان جوان و تند و تیز بود که نتوانسته بودند زیرشکنجه دوام بیاورند. خودم یکی شان را دیدم که داشت درباره من افشاگری می کرد. چشمهایش بسته بود و مرا نمی دید. به زندان قصر منتقل شدم. آنجا رضوانه جگرگوشه ام را دیدم. دو روز بعد از انتقال من آزاد شد.
به فرح پهلوی نامه زدند این زندانی را از اینجا ببرید
افراد مختلفی در زندان وجود داشتند. گاهی زندانیان سیاسی را برای اینکه بترسانند با قاتل ها و جیب برها هم بند می کردند. از همه گروه های سیاسی بودند. چپ ها فعالتر بودند ولی دین نداشتند. نماز نمی خواندند. روزه نمی گرفتند وقتی هم که مذهبی ها اعمال مذهبی شان را انجام می دادند تمسخر می کردند. اعتقاداتشان این بود که هدف وسیله را توجیه می کند. برای همین در زندان از هر ترفندی برای جذب استفاده می کردند. چیزهای دروغی می گفتند و حتی این دروغ ها را به اسلام می بستند. خیلی سعی می کردیم جلویشان را بگیریم. در چند مورد هم موفق بودم اما آنها فعال بودند. اما اغلب زیرشکنجه دوام نمی آوردند و همدیگر را لو می دادند. ساواک هم یکسری از آنها را مامور مخفی بینمان کرده بودند که حواسشان به ما باشد. من زخم هایم روز به روز بدتر می شد آنقدر که از عفونت بدنم صدایشان درآمده بود. آخر نامه مفصلی به فرح نوشتند و خواستند یک فکری به حال وضعیت بد من کند. یا مرا جدا کنند. من از بس حالم بد بود به اغما رفته بودم. خیلی ها از خدایشان بود من بمیرم و از دستم راحت شوند. در نهایت مرا به بیمارستان بردند و زمان حبسم را از 15 سال تقلیل دادند به یکسال و نیم و در نهایت با آن حالت نزار آزاد شدم. مشخص شده بود سرطان پوست دارم و حتی هیچوقت خوب نمی شوم. ولی سعی کردم توضیح پزشکان را لحاظ کنم. هنوز عوارض آن بیماریها را دارم ولی بهتر شده ام و پوستم حساس است.
مجبور شدم در هتل کار کنم
بعد از آزادی مجدد هنوز دوره نقاهتم تمام نشده بود که خبردادند یکی از برادران مبارز را در مرز گرفته اند. او گمان کرده بود من هنوز زندانم و در اعترافاتش اسم مرا آورده بود اما من روحم هم از ماجرا خبر نداشت. خلاصه اینکه همه به این نتیجه رسیدند که اگر این بار دستگیر شوم حتما مرا اعدام می کنند برای همین پاسپورتی جعل کردند و مرا از کشور خارج کردند و به انگلستان رفتم و در یک هتل هندی ساکن شدم. چون پولی نداشتم در آنجا به خاطر کسب درآمد کار کردم. البته دچار سوء تغذیه شدم و دوباره راهی بیمارستان شدم.
مبارزه خارج از کشور هم ادامه داشت. بین سوریه و لبنان رفت و آمد داشتم. آنجا با شهید محمد منتظری همکاری می کردیم و با انجمن های اسلامی در اروپا ارتباط می گرفتیم. با مبارزان فعال در سوریه و لبنان هم همکاری داشتیم. ایام حج هم اقدام به تبلیغ کردیم. اما چون مشکل مالی خوردیم یک دوربین عکاسی خریدیم و آنجا از حاجیان عکس می گرفتیم و پولی که به دست می آوردیم را در اختیار گروه برای مخارج قرار می دادیم. برای دیدار امام هم به نجف می رفتیم. حتی یادم هست به خدمت امام رسیدم و خودم را معرفی کردم. امام مرا شناخت. گفتم من 8فرزند در ایران دارم و نمی دانم چه کنم. امام دلداری ام داد و گفت همین جا بمانید که ان شالله درست می شود و باهم می رویم.
با هیبت مردانه اعلامیه پخش می کردم
در آخرین روزهای سال 56 خبر درگذشت دکتر شریعتی پیچید. شریعتی طرفداران زیادی داشت. می گفتند همسرش می خواسته به اروپا سفر کند تا دکتر را ببیند اما ساواک مانع می شود و او را دستگیر می کند و شریعتی از شنیدن این خبر سکته می کند. درگذشت این استاد بزرگ دانشجویان مسلمان را حسابی برانگیخته کرده بود. آنها راهپیمایی های اعتراض گونه زیادی در اروپا برگزار کردند. من هم با هیبت مردانه کلاه و کاپشن مردانه شرکت می کردم و در آنجا اعلامیه توزیع می کردم.
تازه از فرانسه به انگلستان رفته بودیم که خبر شهادت آقا مصطفی فرزند امام خمینی هم پیچید. وقتی مشخص شد ایشان را مسموم کردند دوباره راهپیمایی های اعتراضگونه زیادی در محکومیت این جنایت برپا شد. بعد از چند وقت هم که دولت عراق دید از محاصره امام نتیجه ای نمی گیرد. امام را وادار کرد که از عراق برود. امام قصد کویت می کند اما قبول نمی کنند و نهایت راهی دهکده نوفل لوشاتو در فرانسه می شود. از همین رو دهکده نوفل لوشاتو شهرتی جهانی پیدا می کند.
دیدار امام مثل دیدار با مسیح است
من مسوول انجام امور اندرونی امام شدم و باید به همه مسائل حتی امنیتی توجه می کردم. امام نیز محبت داشتند و سعی می کردند از حجم کار من کم کنند. مدت زمانی که آنجا در خدمت امام و خانواده بودم مسائل زیادی از ایشان یاد گرفتم. زندگی امام کاملا روی برنامه بود. زمان استراحت و خواب و حتی تجدید وضوی امام همگی ساعت داشت و از برنامه مشخصی تبعیت می کرد به حدی که حتی خبرنگاران خارجی وقتی این موضوع را می دیدند حسابی تعجب می کردند و حتی جا می خوردند. حجم مراجعه به امام آنجا بسیار زیاد بود. زن آفریقایی با زحمت خواستار دیدن امام شده بود و زیاد اصرار می کرد. می گفت همیشه می پنداشته که دیدار امام مثال دیدار با حضرت مسیح (ع) است. این خانم بعد از دیدن امام به پهنای صورت اشک می ریخت.
همه دغدغه ام امنیت امام بود
همه حواسم بود که گزندی به امام نرسد وقتی امام در محوطه پیاده روی می کرد نامحسوس کشیک می دادم که مبادا اتفاقی بیفتد. به پلیس های آنجا اعتماد نداشتم. حتی نامه های امام را ابتدا به یک روش امنیتی خودم باز می کردم تا مطمئن شوم داخل آن چیز خطرناکی نیست و بعد بدون اینکه بخوانم در اختیار امام قرار می دادم. لباس های امام را بعد از تحویل از خشکشویی دوباره آب می کشیدم که مبادا مشکلی پیش آمده باشد. امام با محبت می گفت که نیازی نیست این کارها را انجام دهم و بهتر است خودم را به زحمت نیندازم. همه جوره هم تلاش می کرد که بار زیادی روی دوشم نباشد. همین توجهات امام به ما در راهی که می رفتیم دلگرمی می داد.
از پرواز انقلاب جا ماندم
وقتی قرار شد امام با پرواز به تهران برود. من حسابی مریض و در نهایت راهی بیمارستان شدم. با اینکه خیلی دوست داشتم در آن پرواز خاطره انگیز همراه امام باشم اما پزشکان ممنوع کردند و گفتند باید چند روز دیگر بستری باشم و من به پرواز انقلاب نرسیدم. بعد از مرخصی هم امام گفتند بهتر است آنجا بمانیم تا فرودگاهها امن شود و هنوز وضع نامشخص است. یک روز هم که رادیوی ایران را گوش می دادم یکباره دیدم که فریاد می زنند الله اکبر شما صدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران را می شنوید. همین روزها بود که از طرف یاسرعرفات رئیس سازمان آزادی بخش فلسطین مدام تماس داشتیم که می خواهد هرچه سریعتر به سمت ایران برود و اولین کسی باشد که پیروزی انقلاب را به امام تبریک می گوید. امام مخالف بود اما اصرار عرفات باعث شد که نهایت تصمیم بر این شود که او از طریق زمینی به ایران بیاید و ما با او هماهنگ کردیم. 14 اسفند بعد از چندسال دوری از وطن پایم را در ایران گذاشتم. همه آن چیزی که برایش مبارزه می کردیم به ثمر نشست و دیدن ایران به پیروز رسیده لذت عجیبی داشت.
تنها فرمانده زن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
یک هفته بعد از آمدن به ایران دوباره فعالیت هایم را آغاز کردم و به کمیته انقلاب اسلامی پیوستم و شرایط به طوری بود که باید جو را آرام و از پادگان ها محافظت می کردیم. هنوز ارتش از نیروهای ضد انقلاب تسویه نشده بود. و عده ای در صدد انجام کودتا بودند. از این رو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی تشکیل شد و آقای جواد منصوری به عنوان فرمانده سپاه پاسداران انتخاب شد. چندی بعد طی حکمی من ماموریت داده شد تا برای تشکیل سپاه غرب کشور اقدام کنم و این شد که من تنها فرمانده زن سپاه پاسداران شدم.
کارهای زیادی در همدان داشتیم. چون همدان شهر استراتژیک مهمی بود و از آنجا به سایر استان های غربی مثل کرمانشاه و کردستان دسترسی داشتیم. بسیار تلاش کردیم شهر را پاکسازی کنیم. ضد انقلاب مدام به تهییج گروههای مختلفی از مردم و به خصوص کارگران آنها تهییج و علیه انقلاب بشورانند. از طرفی ضد انقلاب به خوبی توانسته بود با استفاده از فضای ناآرام آن روزها اسلحه و مهمات جمع آوری کند و به طور گسترده مواد مخدر توزیع کند.
شناسایی نفوذی با رد پوتین
یک شب در حال شام خوردن بودم که خبر دادند یک راننده جوان را با یک قبضه کلت کمری کالیبر 45 و 50 فشنگ شناسایی کردند. از او اسلحه و فشنگ را گرفتیم و به یکی از بچه های پاسگاه دادیم تا مکشوفه را نگهداری کند. برای گشت رفته بودم که بی سیم زدند که مسوول این کار گریه می کند. فهمیدم که دستمال فشنگ ها مفقود شده است. از شکل کار برمی آمد که کار یک نفوذی بود. بیرون از پاسگاه چرخ زدم و متوجه جای یک پوتین شدم. مسیر را ادامه و دادم دیدم در یک محل خاک دست خورده است. آنجا را کندم و دستمال فشنگ را پیدا کردم. بعد جای پوتین را بررسی کردم. همه را به خط کردم رد پوتین هایشان را با جای پوتین تطبیق دادم و موفق شدم نفوذی را پیدا و دستگیر کنم. همه از این کارم تعجب کردند.
جنایات کومله قابل گفتن نیست!
کردستان روزهای ناآرامی را می گذراند کومله ها از هیچ جنایاتی کوتاهی نمی کردند. آنها جسد کسانی که با ما همکاری می کردند را مثله می کردند و در اختیار خانواده هایشان قرار می دادند. فجیع هم این کار را انجام می دادند و وحشت زیادی ایجاد می شد در یک مورد جسد چندپسر از یک خانواده که با همکاری می کردند را در یک جا مثله کردند و کوش و بینی شان را بریده بودند و از نخ رد کرده بودند و گردنشان انداخته بودند. سر بچه های سپاه را جلوی عروس و دامادهایشان می بریدند به قدری جنایات می کردند که آدم نمی تواند حتی یادآوری کند. حال بدی به آدم دست می دهد.
دختران و پسران را آلوده به روابط نامشروع، مشروبات الکی و مواد مخدر می کردند. دختر سیزده چهارده ساله رو گول می زدند و به بهانه اینکه آنها روحیه سربازانشان را خوب می کنند از آنها بهره کشی جنسی می کردند. در چند مورد وقتی با خانواده دختران دستگیرشده تماس گرفتیم آنها حاضر به پذیرش فرزندانشان نبودند و می ترسیدند آبرویشان برود. البته همه آنها کرد نبودند. بلکه کومله ها آنها را از شهرهای مختلف جذب می کردند.
کشف اسلحه در باغچه حیاط خانه امام جمعه
اوایل انقلاب گروهک های تروریستی نیز شدیدا فعال بودند. متاسفانه آنها توانسته بودند حتی میان برخی روحانیون و اثمه جماعات هم نفوذ کنند. در یکی از موارد وقتی پسران امام جمعه را دستگیر کردیم به من معترض شدند. به خانه شان برای توضیح که رفتم حس کردم که کس دیگه ای هم حرف هایم را گوش می دهد. متوجه شدم که در طبقه پایین همسرش در حال ضبط صحبت های ماست که عصبانی شدم و نوار را بیرون کشیدم. متوجه شدیم متاسفانه این خانواده همکاری های زیادی می کند. بعدها هم در تفتیش خانه چندین قبضه اسلحه در حیاطشان پیدا کردیم.
خانمی تماس گرفت و کودتای نوژه لو رفت
همیشه رابطه بسیار صمیمی با مردم داشتیم روی کمک هایشان حساب می کردیم. مردم هم کمک بسیار زیادی به کشف شبکه ها و کانونهای جاسوسی داشتند. یکبار خانمی تماس گرفت و اطلاعات عجیبی در اختیارمان گذاشت. او گفت خط تلفنش روی خطوط مکالمات دو نفر دیگر می افتد که با هم ماشین تویوتای قهوه ای و دیگری با بی ام و قرمز رنگ به دیدار هم بروند و حرف هایشان خیلی مشکوک بوده است. همین شد که با پیگیری هایی که انجام دادیم اطلاعات بکر و با ارزشی به دست آوردیم که منجر به شکست کودتای نوژه همدان شد.
گفتند آمدیم روضه شما را بخوانیم!
دوبار قرار بود ترور شوم. در مورد اول یکی از اقوام شوهرم مرا به روضه دعوت کرد. بی آنکه به او شک داشته باشم یا بویی ببرم رفتم ولی به دو برادر محافظی که همراه داشتم گفتم من می روم داخل و اگر 20 دقیقه دیگر برنگشتم دنبال من به خانه بیایید. وقتی رسیدم دیدم روضه ای نیست و یک آقایی نشسته. پرسیدم که پس مگر مراسم روضه نیست؟ گفتند چرا قرار است روضه شما را بخوانیم! فهمیدم حسابی گیر افتادم و باید زمان می خریدم تا برادرها برسند. همین طوری داشتم حرف می زدم که خب مشکل شما چیست؟ من که کاری نمی توانم انجام بدهم. آن دو نفر هم که با من آمدند خیال می کنند روضه ام. اسلحه شما هم که صدا خفه کن دارد حداقل بنشینید باهم حرف بزنیم. آنها هم شروع کردند به سوال پیچ من که زاغه مهمات سپاه کجاست؟ سپاه چقدر نیرو دارد؟ تا اینکه من لحظه ای از غفلت آنها استفاده کردم و کلتم را درآوردم. شبیه دوئل شد که یکباره برادرها ریختند و همه شان را دستگیر کردند. بار دوم هم با خودروسواری با نوه ام بودم که به من تیراندازی شد و فوری سر فرمان را چرخاندم و از آنجا دور شدم.
خوابیدن در باغچه!
خیلی کم می خوابیدم و خیلی خسته می شدم. تقریبا بعد نماز صبح چند ساعت می خوابیدم. یک بار آنقدر خسته شدم که وقتی خواستم بخوابم بدون اینکه حواسم باشد در باغچه خوابیدم و همین طور در خیسی آن فرو می رفتم. تا اینکه بعد از 45 دقیقه با صدای شلیک هوایی یکی از پادگان ها از خواب پریدم و خودم را در آن وشعیت عجیب دیدم. دیدم سرتاپا خیسم و همین طور با پتو در باغچه فرو رفته ام.
فرمانده لنگ!
در سال 1361 در جریان نبردی با ضدا انقلاب بر اثر اصابت ترکش خمپاره از ناحیه پا شدیدا مجروح شدم. پس از جراحی و مرخصی به سختی توانستم روی پا بایستم با عصا تردد می کردم. به دیدار حضرت امام که رفتم. امام به شوخی گفت: عجب،فرمانده هم لنگ می شود!» بعد از این اتفاق به خاطر مشکل پایی که برایم پیش آمد از سمت فرماندهی کنار رفتم و در بسیج خواهران مشغول شدم.
برایم با ارزش بود که امام مرا برای همراهی نامه اش انتخاب کرد
زمانی که مسوولیت زندان زنان را در تهران به عهده داشتم احمدآقا تماس گرفت و گفت کار مهمی دارند و وقتی خانه رسیدم تماس بگیرند. وقتی به خانه رسیدم خیلی نگران بودم. تماس گرفتم و پرسیدم که چه اتفاقی افتاده است؟ احمد آقا گفت امام نامه ای برای گورباچف می نویسند و می خواهند هیئت همراهی در کنار نامه به شوروی بفرستند تا پیام امام را به گورباچف برسانند. خیلی جا خوردم و البته بسیار خوشحال بودم که از اعضای این هیئت هستم.
در آخر من و جناب آقای محمدجواد لاریجانی و آیت الله جوادی آملی به سمت مسکو پرواز کردیم. در آنجا نامه امام را بررسی کردیم و نکات را یادداشت کردیم تا اگر نکته ای وجود داشت و سوالی از ما پرسیدند مطلع باشیم و شک و شبهه ها را برطرف کنیم. همین طور هم شد.
وقتی نامه را به گورباچف دادیم و نامه قرائت شد دو مساله برای گورباچف سوال شد که آن را مطرح کرد. او این دو مورد را حتی توهین تلقی کرده بود. اما آیت الله جوادی آملی به خوبی و با متانت پاسخ همه چیز را داد و شبهه ها را بر طرف کرد. حضور من در آن هیئت همراه برای رسانه ها خیلی مهم شده بود. آنها حضور یک زن ایرانی را در خیلی جالب می دانستند و نشان می داد که امام خمینی (ره) چقدر برای زنان مسلمان ایرانی ارزش قائل است.
دست دادن با گورباچف!
گورباچف دو بار سمت من دست دراز کرد که دست بدهد. بار اول وقتی وارد شد. من ترسیدم و دستم را عقب کشیدم و زیر چادرم بردم. بار دوم دیدم اگر توی ذوق گورباچف بزنم خیلی بد است. همین شد که چادر را روی دستم کشیدم با چادر دست دادم. او از این حرکت من خیلی سختش شد. بعدها این کار من خیلی مشهور شد!.
