پیگیریهای «دنیای اقتصاد» نشان میدهد سهام دولت در هر پالایشگاه 15 درصد بوده و تاکنون حدود 5/ 12 هزار میلیارد تومان سرمایهگذاری در صندوق پالایشی یکم صورت گرفته است. به این ترتیب متقاضیان دارای کد ملی و بدون محدودیت سنی از طریق کد بورسی (سامانههای آنلاین شرکتهای کارگزاری) و سایر متقاضیان از طریق مراجعه به شعب 15 بانک منتخب در این پذیرهنویسی مشارکت کردند. صندوق ETF پالایشی یکم بر حسب قیمت پایانی روز 4 شهریور ماه (مبنای تعیین نرخ سهام موجود در این صندوق)، 72 هزار میلیارد تومان ارزشگذاری شد و با احتساب تخفیف 20 درصدی در نظر گرفته شده، ارزش کل واحدهای قابل واگذاری بالغ بر 60 هزار میلیارد تومان به ثبت رسید. سقف خرید این صندوق 5 میلیون تومان اعلام شد، اما سرمایهگذارانی که تا سقف 2 میلیون تومان از «دارا یکم» خریداری کرده بودند، فقط توانستند تا 3 میلیون تومان از واحدهای صندوق پالایشی یکم را خرید کنند.
در این میان روز گذشته خبر رسید هیات وزیران با افزایش تخفیف سهام قابل واگذاری به صندوق سرمایهگذاری قابل معامله که متشکل از 4 شرکت پالایشی است، موافقت کرد. تخفیفی که اکنون به 30 درصد میرسد و دلیل آن جلوگیری از ضرر و زیان سرمایهگذاران در پی ریزشهای اخیر شاخص بورس است. هر چند تا لحظه تنظیم این گزارش رقم دقیقی از تعداد مشارکتکنندگان اعلام نشده است اما صندوق پالایشی یکم با احتساب تخفیف 30 درصدی اکنون حدود 55 هزار میلیارد تومان ارزشگذاری میشود. با در نظر گرفتن اینکه حدود 5/ 12 هزار میلیارد تومان آن مورد استقبال آحاد جامعه قرار گرفته است، 5/ 42 هزار میلیارد تومان باقی مانده آن نیاز به تعیین تکلیف جدید دارد.
صندوق دارا یکم که 17 هزار میلیارد تومان ارزشگذاری شده بود، بیش از 5 هزار و 880 میلیارد تومان آن مورد استقبال بیش از سه میلیون و 481 هزار نفر قرار گرفت و 12 هزار میلیارد تومان دیگر آن نیز همچنان در دست دولت و هیات واگذاری است. نخستین صندوق ETF دولتی متشکل از باقیمانده سهام دولت در بانکهای صادرات، ملت، تجارت، بیمههای البرز و اتکایی امین بود. حال باید در انتظار تصمیم هیات واگذاری بود. فروش بلوکی، تدریجی یا تشکیل صندوق ETF جدید در آینده میتواند از راهحلهای این هیات در نظر گرفته شود.
با این حال پس از تخصیص سهام به صندوق متناسب با رقم فروش رفته مابقی یونیتها به طور مجدد در اختیار دولت قرار میگیرد. در این زمینه زمان و رقم عرضه جدید در اختیار هیات واگذاری است. در خصوص میزان تخفیف هم دولت با توجه به شرایط بازار و میزان ارزندگی سهام میتواند تصمیمگیری کند.
فارغ از موارد فوق صندوق ETF پالایشی یکم، احتمالا از اواخر مهر به چرخه معاملات بورس وارد خواهد شد. سومین صندوق ETF که متشکل از صنایع فلزی و خودروسازی شامل شرکتهای فولاد مبارکه، صنایع مس، خودروسازی سایپا و ایرانخودرو است پس از این عرضه در دستور کار دولت قرار میگیرد. میزان بازدهی دارا یکم و پالایشی یکم میتواند نقش موثری در میزان استقبال مردم از آخرین صندوق ETF دولتی در ماههای پایانی عمر دولت دوازدهم داشته باشد. برخی از کارشناسان بازار سرمایه معتقدند که دولت با توجه به ریزشهای بیسابقه چند وقت اخیر باید تخفیف بیشتری برای سرمایهگذاران قائل میشد.