چرا که به اعتقاد آنها اگر برنامههای مدیریت پیک بار برای کاهش رشد مصرف صورت نمیگرفت، بدون شک میزان مصرف برق از ظرفیت تولید کشور (60 هزار مگاوات) فراتر میرفت. از سوی دیگر انباشت بدهیهای دولت به بخش خصوصی، فرسودگی 900 هزار کیلومتر خطوط انتقال و توزیع و انواع تجهیزات و تاسیسات در کنار اقتصاد ناتراز برق که منجر به کاهش جذب سرمایهگذاریها شده به شدت بخش خصوصی این صنعت را شکننده و ضعیف کرده است. به اعتقاد تحلیلگران صنعت برق، تضعیف سازندگان، پیمانکاران و مشاوران و از سوی دیگر کاهش سرمایهگذاری در طرحهای توسعهای، عملا تهدیدی جدی برای عبور صنعت برق از پیک مصرف سالهای آینده خواهد بود.
کمین خاموشیها
دوره اوج مصرف تابستان 99 بدون خاموشی برنامهریزی شده با رشد «اوج بار» تنها حدود یک درصد و با افزایش عرضه انرژی بیش از چهار درصد نسبت به سال گذشته و افزایش صادرات انرژی پشت سر گذاشته شد. طبق ارزیابیها سالهای گذشته بهطور متوسط، رشد اوج بار بیش از پنج درصد بود که این به معنای ضرورت احداث چند هزار مگاوات نیروگاه جدید برای پاسخگویی به این رشد اوج بار بود.
برنامههای مدیریت مصرف از دو سال پیش با همکاری مردم در بخشهای مختلف صنعت، کشاورزی، تجاری و خانگی آغاز شد و با مشوقهایی که از سوی متولیان وزارت نیرو پیشبینی شده بود و نیز تفاهمنامههایی که منعقد شد، رشد اوج بار کاهش یافت. چندی پیش وزیر نیرو نیز در جشن عبور بدون خاموشی از تابستان گفت: مدیریت مصرف برق دستاورد بزرگی است، زیرا کشور از یک هدررفت قابل ملاحظه انرژی و منابع فاصله میگیرد، البته در عین حال نیروگاه میسازیم و عرضه انرژی را افزایش میدهیم. اما اینگونه نخواهد بود که با عادات ناصحیح مصرف در فصل تابستان یا زمستان، این منابع زیست محیطی را که متعلق به نسلهای آینده هم هست بیهوده و به شکل خارج از الگوی مصرف مورد استفاده قرار داده شود.
در حالی وزارت نیرو از موفقیت عبور از پیک امسال میگویند که فعالان بخش خصوصی صنعت برق معتقدند این جشن بدون رعایت برخی پارامترها بیفایده است. سپهر برزیمهر در گفتوگو با «دنیای اقتصاد» به ارزیابی پیک تابستانه امسال پرداخت. او در این گپ و گفت با اشاره به اینکه در تابستان امسال پیک مصرف برق در کشور به بیش از 58 هزارمگاوات رسید و وزارت نیرو توانست با مدیریت مصرف، سال 99 را نیز بدون بروز بحران خاموشیها سپری کند، اظهار کرد: این در حالی است که بر اساس نظر کارشناسان، ظرفیت عملی تولید برق کشور حدود 60 هزار مگاوات است و اگر برنامههای مدیریت پیک بار برای کاهش رشد مصرف صورت نمیگرفت بیشک میزان مصرف برق از ظرفیت تولید کشور فراتر میرفت. به اعتقاد دبیر سندیکای صنعت برق ایران، وزارت نیرو در حالی دارد این دستاورد را جشن میگیرد که انباشت بدهیهای شرکتهای تابعه این وزارتخانه به سازندگان، پیمانکاران، مشاوران که تامینکنندگان کالا و خدمات صنعت برق به شمار میروند، بخش خصوصی این صنعت را به شدت تضعیف کرده و ادامه این روند، موجب از دست رفتن ظرفیتهای ایجاد شده در این حوزه میشود و متعاقبا به بیکاری هزاران نفر نیروی شاغل در این شرکتها منجر خواهد شد.
برزیمهر همچنین گفت: از سوی دیگر طبق اعلام وزارت نیرو 900 هزار کیلومتر خطوط انتقال و توزیع و انواع تجهیزات و تاسیسات صنعت برق کشور در معرض فرسودگی بوده و نیازمند بازسازی و نوسازی هستند. این در حالی است که اقتصاد ناتراز صنعت برق عملا مانعی برای جذب سرمایههای بخش خصوصی برای مشارکت در طرحهای وزارت نیرو شده است. به گفته دبیر سندیکای صنعت برق ایران، مساله کلیدی این است که بیتوجهی به فرسودگی شبکه و لزوم توسعه زیرساختهای انتقال و توزیع برق بهطور قطع تامین برق در پیک سال آینده را با چالش جدی مواجه میکند. برزیمهر ادامه داد: پروژههای زیرساختی صنعت برق عمدتا بلندمدت بوده و چارهاندیشی برای راهاندازی و اجرای آنها نیاز به یک زمان مناسب دارد.
دبیر سندیکای صنعت برق ایران در ادامه این گفتوگو با اشاره به اینکه وزارت نیرو میتواند علاوه بر واقعی کردن تعرفه برق به ویژه برای صنایع انرژیبر و ایجاد انضباط مالی در پرداخت مطالبات بخش خصوصی گام بردارد، تصریح کرد: این وزارتخانه همچنین برای اصلاح نظام حقوقی و قراردادهای صنعت برق و ایجاد ظرفیتهای جذب سرمایه در صنعت برق برنامهریزی کند و پیش از آنکه عرضه برق پایدار در کشور با مخاطرات جدی مواجه شود، برای آن چارهاندیشی کند. چرا که بدون تردید تضعیف سازندگان، پیمانکاران و مشاوران و از سوی دیگر کاهش سرمایهگذاری در طرحهای توسعهای صنعت برق، عملا تهدیدی جدی برای عبور صنعت برق از پیک مصرف سالهای آینده خواهد بود.