فـرض کـنید کـه بـا سـرعـت زیادی در حال دویدن هستید و یـکـدفـعه نفس کشیدن برایتان دشوار می شود. احساس می کنید که قفسه ی سینه تان تنگ شده است و شروع به سـرفـه مـی کـــنید. جریان هوا در بدنتان بسیار محدود مـی شــود. برای نفس کشیدن به خس خس می افتید و در ریه تان احساس خلط میکنید. دویدن را متوقف میکنید. بـه زور نـفـس مـی کشـیـد و احسـاس مـی کنید شاید به مـداوای پــزشکی نیاز پیدا کرده باشید. و خیلی زود علائم بیماریتان بروز می کنند.
ایـن فـقـط شـرح کـوتـاهی از یک حمله ی آسم ملایم بود. هرچند اکثر افراد در بعضی مواقع در زندگی به خاطر سرما خـوردگـی یـا آلـرژی هـای مـخـتـلف احســاس تنگی نفس مـی کـنـنـد، علائـم بـیـماری آســـم ممکن است تا سالها شـناختـه نشـده در شـما بـماند تا اینکه وضع بیماری حاد شود.
تاثیرات و علائم بیماری آسم گاهی اوقات به طور ناگهانی بروز می کنند. از این رو خوب است که آگاهی های لازم در مورد این بیماری کسب کنید.
آسم چیست؟
آسم یک بیماری ریوی است که در آن جریان هوا در داخل و خارج از ریه به خاطر التهاب و آماس محصور می شود. جزء بیماری های بسیار خطرناک به حساب می آید که 17 میلیون امریکایی را مبتلا کرده است. بنابر آماری که در سال 2002 انجام گرفت، سالانه 500000 امریکایی به واسطه ی این بیماری بستری شده و بیش از 5000 نفر جان خود را از دست می دهند.
احتمال مرگ و میر و بستری شدن زن ها به خاطر این بیماری بیش از مردان است. و زنان کلاً بیش از مردان در معرض ابتلا هستند. در سال 1999 تعداد مردهای مبتلا به آسم 4٫3 میلیون بود در مقایسه با زن ها که 6٫2 میلیون نفر بوده است. همچنین از جنبه ی نژادی افریقایی-امریکایی ها سه یا چهار برابر امریکایی ها به این بیماری مبتلا می شوند. و افریقایی-امریکایی ها شش برابر سفیدپوستان به این بیماری مبتلا میشوند.
زودگذر یا دیرینه؟
آسم می تواند هر فردی را در هر موقعیتی مبتلا کند. اما معمولاً ابتلا به آن از اوایل زندگی به خاطر عوامل ژنتیکی و محیطی آغاز می شود. اگرچه این بیماری گاهاً در بچه ها هم دیده می شود، اما اگر زود تشخیص داده شود می توانند تا آخر عمرشان با این بیماری کنار بیایند. حتی دیده شده است که در بعضی از این بچه با رسیدن به دوران بلوغ علائم بیماری به کل ناپدید می شود.
سن ابتلا بنابر عوامل محیطی مثل کشیدن تنباکو، سابقه ی خانوادگی، آلودگی زیاد محیط و عوامل ژنتیکی متغیر است.
در بعضی موارد ممکن است آسم خفیف در بچه ها تا دوران بلوغ و بزرگسالی ناشناخته بماند یا اینکه فردی به خاطر کشیدن سیگار یا ابتلا به بیماری های برونشیت یا ذات الریه در دوران میانسالی به آسم مبتلا شود.
علائم
زمانی که فردی دچار حمله ی آسم می شود، دیواره ی ریه حساس و ملتهب میشود. موارد زیر جزء علائم این بیماری شمرده می شوند:
تنگی نفس
تنگی قفسه سینه قبل و بعد از انجام حرکات ورزشی
سرفه مکرر برای صاف کردن سینه
تولید زیاد خلط در ریه
تنگی نفس که همراه با انقباض عضلات جدار قصبه الریه می باشد
کاهش حجم ریه
قطع شدن نفس که نیازمند درمان های پزشکی و استفاده از اسپری هوا می باشد
بازماندن از ادامه ی فعالیت به خاطر افتادن از نفس
اگر شما این علائم را در خود مشاهده می کنید، حتماً بلافاصله نزد پزشک متخصص بروید. در موارد نادری بعضی از بیماری های قلبی با علائمی مشابه با آسم دوران میانسالی دیده می شود. هرچند که با انجام آزمایشاتی ساده و بررسی تاریخچه ی پزشکی شما، پزشک می تواند به راحتی بیماری را تشخیص دهد و درمان مناسب را انجام دهد.
آلرژی ها
آسم رابطه ی نزدیکی با آلرژی ها و واکنش فیزیولوژیکی نسبت به مواد آلرژی زا دارد. زمانی که افراد آلرژیک در یک محیط آلرژی زا تنفس کنند، سیستم دفاعی فعالیت میکند و مولکولی به نام گلوبولین ایمنی E (IgE) می سازد.
پادتن IgE ماست سل (یاخته ی شخاخواه) که نوعی سلول دفاعی است ایجاد میکند تا مواد شیمیایی مخالف درمسیرهای جریان هوا آزاد کند. این پادتن ها جدار ریه را اذیت م یکنند و بعد مسیرهای جریان هوا ملتهب و حساس می شوند و باعث سرفه کردن، خس خس و سختی تنفس می شود.
آلرژی های آسمی در افراد مختلف متفاوت است، اما در اینجا به چند نوع متداول آنها اشاره می کنیم:
ورزش شدید
هوای سرد و تغییرات هوایی
مواد آلرژی زا مثل گرده، پرز و پشم حیوانات، گرد و خاک، کپک و دود تنباکو
بعضی داروها
بعضی غذاها مثل حلزون صدف دار
بعضی از انواع بیماری های ویروسی
البته شایان ذکر است که همه ی افراد مبتلا به آلرژی به آسم مبتلا نمی شوند و همه مبتلایان آسم، آلرژی ندارند.
راه های پیشگیری
مثل سایر بیماری های مزمن، حفظ وزن مناسب و رژیم غذایی سالم و پرهیز از استعمال تنباکو می تواند تا حد زیادی از این مسئله جلوگیری کند.
هرچند اگر در معرض ابتلا به آسم هستید یا در کودکی تجربه ی آن را داشته اید، بهترین راه جلوگیری از ابتلای آن در آینده، انجام دستورالعمل های پزشک و انجام مداواهای مربوط به آلرژی می باشد.
راه های درمان
اگر شما هم یکی از آن افرادی هستید که تشخیص داده شده مبتلا به آسم هستید، نگران نباشید، چون راه های زیادی برای درمان و غیر فعال کردن بیماریتان وجود دارد.
به خاطر اینکه آسم در افراد مختلف متفاوت است، درمان های ویژه نیز باید برای هر فرد انجام گیرد. اگر پزشک خانوادگیتان هم می تواند تا حد زیادی به شما کمک کند اما بهتر است که به پزشک متخصص مراجعه کنید تا درمان های اساسی برایتان انجام دهد. در اینجا به چند نوع از درمان های آسم اشاره می کنیم:
تزریقات آلرژی
این درمان می تواند بسیاری از آلرژی های مربوط به آسم را از بین ببرد. اما این درمان بسیار پر هزینه و وقت گیر است.
همه ی پزشکان نیز به مفید بودن این نوع درمان معتقد نیستند چون همه ی بیماران ممکن است نسبت به آن آلرژی ها حساسیت نداشته باشند. استفاده از این نوع درمان برای مبتلایان به بیماری های قلبی منع می شود.
تجویز دارو
استفاده ی به موقع داروهای تجویز شده آسم را کاملاً غیر فعال می کند.
داروهای تجویز شده برای این منظور معمولاً با التهابات ایجاد شده مقابله می کند. تعداد و شدت حمله های آسم را کاهش می دهد. بعضی از این داروها را باید هر روزه استفاده کرد. دو نوع متداول این داروها عبارتند از:
برونکودیلاتور: این متداول ترین نوع دارو برای درمان این بیماری به حساب می آید. که اسپری های مخصوص برای استنشاق هوا است. استفاده از این وسیله می تواند حمله ی آسم را متوقف کند و همچنین استفاده ی آن 15 تا 30 دقیقه قبل از انجام فعالیت های شدید از آغاز حمله پیشگیری می کند.
داروهای ضد التهاب: از این داروها برای پیشگیری استفاده می شود و شدت و تکرار حمله های آسم را کاهش می دهد.
اجتناب از مواد آلرژی زا
یکی از بهترین راه های جلوگیری از حملات آسم اجتناب از محیط هایی است که در آم مواد آلرژی زاای تحریک کننده ی آسم وجود دارد. البته ممکن است این درمان کافی نباشد اما پزشکان معمولاً آن را توصیه می کنند.
اجتناب از فعالیت شدید
فعالیت های مخصوصی مثل اسکی روی یخ، ورزش های زمستانی، پیاده روی تند در هوای سرد می تواند احتمال حملات آسم را بیشتر کند. اما فعالیت های که داخل ساختمان انجام می گیرد مثل شنا کردن اشکالی ایجاد نمی کند.
نفسی عمیق بکشید…
آسم بیماری است که می تواند کنترل شود، اما معالجه نمی شود. داشتن آگاهی در این زمینه می تواند بسیار به شما برای پیشگیری یا کنترل این بیماری به شما کمک کند. با مشاهده ی علائم این بیماری در خودتان فوراً با پزشک متخصص مشورت کنید .
